Τον είδα πάλι εχθές, τριάντα δύο μήνες και κάτι μέρες μετά (για την προηγούμενη συνάντηση, εδώ). Η ευχάριστη έκπληξη είναι ότι ήταν πολύ καλύτερα, τα μάτια του ήταν πιο καθαρά, δεν είχαν εκείνη τη θολούρα, ακόμη και τα δόντια του ήταν καλύτερα. Ήταν πλέον σαφές ότι τότε έκανε κατάχρηση ουσιών. Με ρώτησε πάλι αν είχα επαφή με κανέναν από το στρατό, τόσα χρόνια μετά. Του απάντησα αρνητικά. Του είπα ότι φαίνεται καλύτερα, το παραδέχτηκε, τον ρώτησα αν υπάρχει κάποιος που τον βοηθά, μου είπε ότι έχει αδέλφια. Όπως ήταν αναμενόμενο, μου ζήτησε πάλι μια χάρη λίγο πριν να χωρίσουμε, δύο, τρία ευρώ, ένα τάλιρο, για να πάρει τσιγάρα. Του έδωσα πέντε ευρώ και χωρίσαμε αφού μου έδωσε ευχές. Του είπα πάλι να προσέχει και να βρει μια δουλειά. Χρήσιμο πράγμα τα μπλογκ για να παρακολουθείς την πορεία σου, διαβάζοντας την ανάρτησή μου πριν από τόσο καιρό βλέπω ότι του είχα πει πάνω-κάτω τα ίδια λόγια, τι φριχτά επαναλαμβανόμενος. Σκέφτηκα μήπως έπρεπε να του είχα δώσει περισσότερα, με έπιασαν προς στιγμήν ενοχές.Περίεργο πράγμα να δίνεις βοήθεια, ιδίως ελεημοσύνη, πάντα πίστευα ότι αφήνει κάτι άσχημο και στον προσφέροντα και στον αποδέκτη, ό,τι και να γίνει. Λίγο αργότερα προσπέρασα βιαστικά μια άλλη γυναίκα που μου ζήτησε βοήθεια στο δρόμο. Αισθάνθηκα πάλι άσχημα. Δίνω ελεημοσύνη και αισθάνομαι άσχημα διότι μάλλον θα καταλήξει στην τσέπη κάποιου πρεζέμπορα ή προστάτη, δεν δίνω και αισθάνομαι πάλι άσχημα. Αρκετή ώρα μετά, έχοντας φτάσει από τα Πατήσια στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, δίνω λίγα χρήματα σε κάποιον που μου τα ζήτησε διότι, όπως μου είπε, ήταν άστεγος. Του έδωσα λίγα ψιλά σχεδόν με ανακούφιση. Η μοίρα μου έδινε την ευκαιρία να εξαγοράσω τις προηγούμενες τύψεις, εξασφαλίζοντας ίσως και λίγη ικανοποίηση, και μόνο η συνειδητοποίηση αυτών των ανόητων σκέψεων με έκανε να αισθανθώ ακόμη πιο άσχημα. Τι πωλεί ένας επαίτης σε εκείνον που του δίνει ελεημοσύνη; Ανωτερότητα, ανακούφιση ότι δεν βρίσκεται στην ίδια μοίρα, ελπίδα για σωτηρία της ψυχής του, απόδειξη ψευτοκαλοσύνης σε ένα κατασκευασμένο, τρελό εγώ που πάντα κρίνει. Ίσως να μην είναι κακή η τιμή που πωλούν οι άνθρωποι αυτοί την πραμάτεια τους, το έργο τους είναι κοινωνικό. Τις περισσότερες φορές δεν δίνω τίποτα, όταν περπατά κάποιος τόσο είναι αδύνατον να μην τον σταματήσουν στην Αθήνα τουλάχιστον δύο ή τρεις φορές για να του ζητήσουν μισό ευρώ ή ό,τι προαιρείται, άτομα που προφανώς ψάχνουν τη δόση τους και επαγγελματίες επαίτες, χώρια οι «παθητικοί» ζητιάνοι που κάθονται στις γωνίες με απλωμένο το χέρι ή ένα πιατάκι. Δεν νοιώθω ποτέ καλά μετά από μια συνάντηση με έναν επαίτη, είτε έχω δώσει κάτι είτε όχι. Αν η επιστήμη ξεκλειδώσει όλα τα μυστικά του σύμπαντος, θα μου δώσει απάντηση στον αν θα πρέπει να δώσω βοήθεια στον επόμενο επαίτη που θα συναντήσω, θα με γλιτώσει από το δίλημμα;
«Καλές πράξεις», θα κλείσω με μια αφήγηση: Όταν ο Μποντιντάρμα, πρώτος πατριάρχης του Ζεν στην Κίνα, έφτασε εκεί από την Ινδία, έγινε δεκτός από τον αυτοκράτορα που είχε ασπαστεί τον Βουδισμό. Λέγεται ότι ο Αυτοκράτορας του ανέφερε όλο το μεγάλο έργο που είχε κάνει, οικοδομώντας ναούς, ενθαρρύνοντας το μοναχισμό, μεταφράζοντας τα κείμενα και τον ρώτησε στο τέλος πόσο καρμικό όφελος του απέφεραν όλα αυτά. Ο Μποντιντάρμα δεν δίστασε: «Απολύτως κανένα, μια πραγματική ενάρετη πράξη πηγάζει απευθείας από την καρδιά και δεν συνδέεται με επιτεύγματα και επιδιώξεις». «Σε τι αφορά τότε αυτή η άγια θρησκεία;» ρώτησε ο αυτοκράτορας. «Στο απέραντο κενό και δεν υπάρχει τίποτε το άγιο σε αυτήν» ήταν η απάντηση. Ενοχές, τύψεις, αυτοεπιβράβευση και ψευδευλάβεια, κρίσεις, σκουπίδια που κολλούν στην ψυχή μας σαν τις λάσπες στο τρίχωμα ενός σκύλου, σκουπίδια που νομίζεις πως είναι δικά σου, μα δεν είναι, είναι μόνο για να σε λερώνουν, μόνο για να σε βαραίνουν, μόνο για να σε κάνουν δούλο.
9 σχόλια:
Εχω κι εγω τα ιδια διλημματα, τα ιδια αισθηματα καθε φορα που βλεπω καποιον να ζητιανευει.
Η καλυτερη λυση ειναι το κρατος Προνοιας (το οποιο στην Ελλαδα υπαρχει, αλλα αφηνει ακομα πολλα κενα). Εμεις σαν μοναδες, οσα και να δωσουμε θα καταληξουν σε καποια συριγγα, σε καποιο μπουκαλι με αλκοολ η σε καποιον σωματεμπορα. Αν ομως η κοινωνια βοηθησει οργανωμενα, μπορει ο ατυχος να βρει καποια πραγματικη βελτιωση.
Πιστευω οτι αν δωσουμε σε καποιον ατυχο την διευθυνση ενος κεντρου απεξαρτησης θα του κανουμε μεγαλυτερο καλο απο το να του δωσουμε 5 ευρω.
Υ.Γ. Ας πω και μια φορα εναν καλο λογο: συμφωνα με αυτα που εχουν πεσει στην αντιληψη μου, η Ελλαδα εχει κανει τεραστια θετικα βηματα προς ενα κρατος Προνοιας τα τελευταια χρονια.
Δεν μπορώ να συνδέσω την καλή πράξη με τα χρήματα, ειδικά αν πρόκειται για ναρκομανή.
Θα προτιμούσα να προσφέρω φαγητό σε κάποιον που μου ζητάει παρά χρήματα.
Σε γενικές γραμμές θα συμφωνήσω με το προηγούμενο σχόλιο.
Δύσκολο θέμα Περαστικέ, δύσκολο και λυπηρό.
@Περαστικός πολύ συχνά αισθάνομαι την ανάγκη να μεταφέρω τα πολύ καλά συναισθήματα που βγάζεις στο blog σου μέσω της μίξης σκίτσου, κειμένου, επίσημου πικρόχολου σχολιαστή (ο οποίος πάντα κλέβει την παράσταση). Προσπαθώ να το αποφεύγω συνέχεια γιατί είναι αμήχανο.
1) Λοιπόν, για το θέμα της επαιτείας πρέπει να αναφέρω ότι οι πιο συντηρητικοί πάντοτε ήταν πιο ανοιχτοχέρηδες με τους ζητιάνους του δρόμου σύμφωνα με διάφορες έρευνες που δεν θυμάμαι πλέον που τις είχα διαβάσει. Ακόμη και σε οργανωμένο επίπεδο φιλανθρωπίας. Δεν ξέρω γιατί αλλά έχω πεισθεί γι' αυτό.
2) Σύμφωνα με διάφορα που διαβάζω τώρα τελευταία (...) οι ζητιάνοι θα είχαν πολύ καλύτερα έσοδα αν στηνόταν έξω από μέρη που οι άνθρωποι βιώνουν έστω και ασυνείδητα κάτι όμορφο π.χ. έξω από έναν φούρνο με ευωδιές ή έξω από ένα μόλ (σύμφωνα με την πειραματική ψυχολογία).
3) Διάφοροι που ερωτήθηκα λένε για την επαιτεία: The economics of street charity
Υetanother_s, προτιμώ και εγώ την οργανωμένη υποστήριξη αυτών των ατόμων για να σταθούν μόνα τους στα πόδια τους, για αυτό προτιμώ τις δωρεές σε οργανώσεις. Σίγουρα υπάρχουν κάποιες πρόοδοι στην Ελλάδα, αλλά δυστυχώς αυξάνονται ή σίγουρα γίνονται πολύ αισθητά και τα κακώς κείμενα.
Librarian, και εγώ δίνω πολύ δυσκολότερα έως καθόλου όταν αντιληφθώ ότι πρόκειται για ναρκομανείς. Οι περισσότεροι το ξέρουν και προσποιούνται ή προσπαθούν να πείσουν ότι τα θέλουν για άλλο σκοπό, ελάχιστοι το παραδέχονται και υπονοούν ότι το να τους δώσεις κάτι τους εμποδίζει από το να στραφούν στο έγκλημα - έμμεσος εκβιασμός. Κάποιοι από αυτούς βέβαια είναι πραγματικά σε άθλια κατάσταση. Σε ζευγάρια ναρκομανών συχνά επαιτεί η κοπέλα, προσελκύοντας περισσότερη συμπάθεια, κυρίως από τον ανδρικό πληθυσμό, ενώ ο άνδρας μένει στη σκιά, κάπου εκεί κοντά. Αντιδρώ πολύ αρνητικά επίσης στην οργανωμένη και συστηματική επαιτεία, υπάρχουν κυκλώματα και έχω δει επαίτες να μαλώνουν για το «πόστο» καθώς και προστάτη να διώχνει μια επαίτισσα για να καθίσει η δική του προστατευόμενη στη θέση. Το να δίνεις στους επαίτες ενθαρρύνει την επαιτεία και την εκμετάλλευση κάποιων ανθρώπων (πολλά ακούγονται ακόμη και για ακρωτηριασμούς ή την εσκεμμένη επιδείνωση ασθενειών και αναπηριών). Σε μεγαλύτερο πειρασμό να δώσω μπαίνω σε περιστάσεις που δεν είναι τυπικές για επαίτες, όταν βλέπω κανένα γεροντάκι ή γριούλα και αξιολογήσω όπως μπορώ ότι δεν πρόκειται για συστηματικές περιπτώσεις και ότι πρόκειται για εξαθλιωμένα άτομα που έπεσαν στην τρύπα του ασφαλιστικού μας συστήματος, αλλά και πάλι φοβάμαι το ενδεχόμενο εκμετάλλευσης έστω από μέλη της οικογένειάς τους. Δίνω σπάνια, αλλά, τελικά, με όλα αυτά που έγραψα, αντιλαμβάνομαι ότι δεν πρέπει να δίνω καθόλου :-| Κάποιες φορές δίνω κάτι και μετά μεσολαβεί ένα μεγάλο διάστημα όπου υπερισχύουν οι αρνητικές σκέψεις, μέχρι να υπερισχύσει πάλι ο οίκτος κ.ο.κ.
Λυπάμαι για την αμηχανία, Greek Rider :-) Λοιπόν, σκέπτομαι τώρα ότι ίσως αυτό που προσπαθούν να επιτύχουν όσοι δίνουν σε επαίτες είναι να μεγιστοποιήσουν την ικανοποίηση που αισθάνονται για τον εαυτό τους δίνοντας το βέλτιστο ποσό. Αν δώσουν καθόλου ή λίγα νοιώθουν ενοχές, αν δώσουν πάνω από ένα ποσό, υπερισχύουν αισθήματα ότι τους έπιασαν κορόιδο ή έκαναν περισσότερο κακό παρά καλό, π.χ. ενθαρρύνοντας την επαιτεία. Τα κείμενα στα οποία παραπέμπεις είναι εξαιρετικά και απολαυστικά, τα διάβασα και προτρέπω και άλλους να τα διαβάσουν.
Και κάτι σχετικό με προηγούμενες αναρτήσεις μου που είναι πολύ αποκαλυπτικό για το τι σημαίνει ελληνική αστυνομία: http://ths-ellinidas.blogspot.com/2009/01/blog-post_12.html
Δυστυχώς για αυτούς τους κρετίνους, στην εποχή των ιστολογίων η ατομική εμπειρία γίνεται κοινό κτήμα και καλά θα κάνουν να το υπολογίζουν αυτό, αλιώς τους βλέπω να περπατάνε μόνο 40 και 100 στους δρόμους και πάλι φόβο να έχουν - με τα όποια επακόλουθα και για τη δική μας ασφάλεια. Τροφοδοτούν συνεχώς την απέχθεια και το θυμό εναντίον τους, ακόμη και σε αυτούς που θα ήθελαν μια ικανή και αποτελεσματική αστυνομία.
Άγιε Περαστικέ βλέπω πως ζωγράφισες την γριά μάγισσα, που θα αποκεφάλιζε ο σκυθρωπός Κόναν...δίχως έλεος...
SWK, ούτε άγιος ούτε άγριος είμαι και ο Κόναν πρέπει να αρκείται σε λιγότερα κεφάλια. Η κόλλα που συγκρατεί τον κόσμο είναι το έλεος.
Προτιμώ να μην σχολιάσω γιά τους ναρκομανείς επειδή ίσως φέτος έφτασα στο σημείο να τους κατανοήσω. Είναι ο πόνος της ψυχής τόσο μεγάλος κάποιες στιγμές που δεν αντέχεται. Δεν ξέρω, θα μπορούσα κι' εγώ ίσως να γίνω μ' αυτά που πέρασα τελευταία.
Υπήρξαν στιγμές που ένοιωθα πως το μόνο αληθινό συναίσθημα της ζωής είναι ο πόνος. Και θα έκανα οτιδήποτε γιά να τον ξεφορτωθώ.
Τελικά τον αντιμετωπίζεις με το μυαλό ή με την ψυχή; Πως μπορείς να τον νικήσεις;
Κάποια από τα ερωτήματα που μ'απασχολούν.
Σκέφτομαι τον Μποντιντάρμα να πλέει τον ποταμό πάνω σε ένα φύλλο.
Νομίζω πως εσύ μπορείς τουλάχιστον να καταλάβεις αυτή την εικόνα και την φιλοσοφία που περικλείει.
Που θα πάει, θα φύγουν τα σκουπίδια κι' οι ένδον δαίμονες, θα επέλθει πάλι η κάθαρση της ψυχής.
Να' σαι καλά φίλε μου.
Ellinida, υπομονή και εύχομαι να σου συμβαίνουν πιο ευχάριστα πράγματα εφεξής. Σε τελευταία ανάλυση, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να ελαφρύνουμε την ψυχή μας, ο κόσμος θα είναι πάντα εκεί, λίγο καλύτερος, λίγο χειρότερος.
Δημοσίευση σχολίου