Πέμπτη, Μαρτίου 26, 2015

Επιτύμβιο για ένα σκύλο


Θα σας πω τον ποιητή στο τέλος. Παραθέτω πρώτα το ποίημα στα Αγγλικά και μετά μια πρόχειρη δική μου μετάφραση για όσους δεν γνωρίζουν τη γλώσσα.

.
Epitaph to a Dog
Near this Spot
are deposited the Remains of one
who possessed Beauty without Vanity,
Strength without Insolence,
Courage without Ferocity,
and all the virtues of Man without his Vices.

.
This praise, which would be unmeaning Flattery
if inscribed over human Ashes,
is but a just tribute to the Memory of
Boatswain, a Dog
who was born in Newfoundland May 1803
and died at Newstead Nov. 18th, 1808


When some proud Son of Man returns to Earth,
Unknown to Glory, but upheld by Birth,
The sculptor’s art exhausts the pomp of woe,
And storied urns record who rests below.
When all is done, upon the Tomb is seen,
Not what he was, but what he should have been.
But the poor Dog, in life the firmest friend,
The first to welcome, foremost to defend,
Whose honest heart is still his Master’s own,
Who labours, fights, lives, breathes for him alone,
Unhonoured falls, unnoticed all his worth,
Denied in heaven the Soul he held on earth –
While man, vain insect! hopes to be forgiven,
And claims himself a sole exclusive heaven.

.
Oh man! thou feeble tenant of an hour,
Debased by slavery, or corrupt by power –
Who knows thee well, must quit thee with disgust,
Degraded mass of animated dust!
Thy love is lust, thy friendship all a cheat,
Thy tongue hypocrisy, thy heart deceit!
By nature vile, ennobled but by name,
Each kindred brute might bid thee blush for shame.
Ye, who behold perchance this simple urn,
Pass on – it honours none you wish to mourn.
To mark a friend’s remains these stones arise;
I never knew but one -- and here he lies.

Επιτύμβια επιγραφή για ένα σκύλο
Εδώ κοντά
είναι ενταφιασμένα τα λείψανα κάποιου
που είχε ομορφιά χωρίς φιλαρέσκεια,
δύναμη χωρίς αυθάδεια,
θάρρος χωρίς αγριότητα,
και όλες τις αρετές του ανθρώπου χωρίς τα ελαττώματά του.

.
Αυτό το εγκώμιο, που θα ήταν κενόλογη κολακεία
εάν επιγραφόταν πάνω από ανθρώπνες στάχτες,
δεν είναι παρά δίκαιος φόρος τιμής στη μνήμη του
Μπόουτσεν, ενός σκύλου
που γεννήθηκε στη Νέα Γη, Μάιο του 1803
και πέθανε στο Νιούστεντ, στις 18 Νοεμβρίου 1808


Όταν κάποιος υπερήφανος γιος ανθρώπου επιστρέφει στη γη,
Άγνωστος στη δόξα, αλλά ευνοημένος από γέννα,
Η τέχνη του γλύπτη στολίζει με μεγαλοπρέπεια το πένθος,
Και στολισμένες λήκυθοι ιστορούν ποιος αναπαύεται από κάτω.
Όταν όλα γίνουν, στο μνήμα εικονίζεται,
Όχι αυτό που ήταν, αλλά αυτό που θα έπρεπε να ήταν.
Αλλά ο φτωχός σκύλος, όσο ζει ο πιο πιστός φίλος,
Πρώτος να καλωσορίσει, πρώτος μπροστά να υπερασπιστεί,
Που η τίμια καρδιά του ακόμη ανήκει στον αφέντη,
Που μοχθεί, πολεμά, ζει, αναπνέει για εκείνον μόνο,
Δίχως τιμές πέφτει, δίχως μνεία όλη του η αξία,
Στον ουρανό του αρνούνται την ψυχή που είχε στη Γη -
Ενώ ο άνθρωπος, ματαιόδοξο έντομο! Ελπίζει να συγχωρεθεί,
Και διεκδικεί για τον εαυτό του αποκλειστικό ουρανό.

.
Ω, άνθρωπε! Αδύναμε ένοικε μιας ώρας,
Εξαθλιωμένε απ’ τη σκλαβιά ή διεφθαρμένε από την εξουσία -
Όποιος σε ξέρει καλά, πρέπει να σε αποφεύγει με αηδία,
Ευτελή μάζα ζωντανεμένου χώματος!
Η αγάπη σου λαγνεία, η φιλία σου δόλος,
Η γλώσσα σου υποκρισία, η καρδιά σου απάτη!
Από τη φύση αχρείε, ευγενή μόνο κατ’ όνομα,
Κάθε ζώο σαν αυτό θα μπορούσε να σε κάνει να κοκκινίζεις από ντροπή.
Εσύ, που ίσως βλέπεις αυτή την απλή λήκυθο,
Συνέχισε το δρόμο σου - αυτή δεν μνημονεύει κάποιον που θα θρηνούσες.
Σήμα στα λείψανα ενός φίλου στέκονται αυτές οι πέτρες,
Έναν τέτοιο μονάχα γνώρισα -- και εδώ κείτεται.

Όπως θα καταλάβατε, είναι ένα επιτύμβιο επίγραμμα, που ο λόρδος Βύρωνας τοποθέτησε στο μνημείο (μεγαλύτερο από το μνημείο του ίδιου του λόρδου) που ανήγειρε για τον
Boatswain (λοστρόμος), ένα σκύλο του ράτσας Newfoundland. Εντυπωσιακή εικόνα του μνημείου, εδώ. Τυχαία βρήκα σχετικά πρόσφατα αυτό το ποίημα και θέλησα να σας το γνωρίσω. Περισσότερες πληροφορίες, εδώ.

Παρασκευή, Μαρτίου 13, 2015

Ο άταφος


Χάθηκα σε μια μακρινή εκδρομή, χωρίς κανένας να με βρει, ήμουν παράτολμο παιδί
Ανέμελα κυλίστηκα, πάνω στο χώμα, πάνω στην πέτρα, πάνω στα χόρτα
Αφέθηκα στο ρυάκι, να με παρασύρει στον κάμπο, στο ποτάμι, στη θάλασσα
Οι διαστάσεις μου μεγάλωσαν και άπλωσα τα μέλη μου παντού
Με νανούρισε το φεγγάρι, με ζέστανε ο ήλιος, με έπλυνε το σύννεφο
Είδα τον κόσμο με τα μάτια του τσακαλιού, του γύπα, της αρκούδας
Περπάτησα με έξι πόδια και σύρθηκα με μυριάδες σώματα
Χόρεψα το χορό της μύγας
Έπαιξε με τα φύλλα μου ο αέρας, άνθισα και ήπιε το νέκταρ μου η πεταλούδα
Παρασύρθηκα πάνω από ωκεανούς και ερήμους και με σκούπισαν από πατώματα
Βόσκησα σε λιβάδια
Με έφαγες, με ήπιες, με εισέπνευσες
Γράφω αυτές τις λέξεις με τα χέρια σου
Διαβάζω αυτές τις λέξεις με τα μάτια σου.

Κυριακή, Μαρτίου 08, 2015

Γατοκράτορας

Ιερά αχειροποίητος εικόνα από τη μ'νή Ξεσφιγμένου.