Τετάρτη, Ιουνίου 27, 2007

Λόγια του καύσωνα

Η υπερβολική ζέστη, τέτοια που δεν θυμάμαι άλλοτε, πήζει λες τον αέρα και κάνει τα στερεά να μοιάζουν ρευστά. Η δουλειά αρκετή άλλα έχω μια αίσθηση παραίτησης, μια αίσθηση σαν να πλησιάζει το τέλος του κόσμου. Αν αληθεύει αυτό ας με ενημερώσει κάποιος, θα προτιμούσα σε αυτή την περίπτωση να παρατήσω τον υπολογιστή και το κυνήγι τον προθεσμιών και να βρω μια ήσυχη, κάπως δροσερή γωνιά να πίνω παγωμένες μπύρες, περιμένοντας να δω, με το ενδιαφέρον με το οποίο παρακολουθεί κάποιος τις διαφημίσεις στην τηλεόραση, τον κόσμο να χάνεται... κάτι σαν το εστιατόριο στο τέλος του σύμπαντος, όπου μπορεί κάποιος να απολαύσει το δείπνο του μαζί με εξαιρετικά πυροτεχνήματα. Αυτή η αναφορά από το The Hitch Hiker's Guide to the Galaxy (The Restaurant at the End of the Universe) του πρόωρα αποχωρήσαντος από τον μάταιο τούτο κόσμο Douglas Adams... το βιβλίο αυτό θα έπρεπε να διδάσκεται στη θέση των θρησκευτικών, αν μη τι άλλο περιέχει το τελικό μήνυμα του Θεού προς τα δημιουργήματά του.

Σοβαρά τώρα, αν το τέλος του κόσμου με βρει μέσα σε αυτή τη ζέστη να μεταφράζω ηλιθιότητες θα εκνευριστώ πολύ. Βέβαια, υπάρχει πάντα το χειρότερο και δυστυχώς περισσότερο πιθανό, να μην έλθει το τέλος του κόσμου και να περιμένω μερικές δεκαετίες για την ατομική μου λύτρωση, αναγκασμένος να ανταλλάσσω σφαλιάρες με τους συγκρατούμενούς μου από κάποιον αόρατο, σαδιστή χωροφύλακα. Προς το παρόν αρκούμαι στο να φαντασιώνομαι, ενώ ιδρώνω πάνω από το πληκτρολόγιο, ότι κάθομαι σε μια σκιερή αυλή, κάπου στην γκρίζα πόλη όπου μεγάλωσα, απολαμβάνοντας παγωμένες μπίρες χωρίς να με απασχολεί το έργο που πρέπει να παραδώσω, η επιταγή που πρέπει να κόψω, η επιστροφή από την εφορία που δεν ήλθε ακόμη, οι υπόλοιπες «έγνοιες μικρές και λύπες». Μόνιμη μουσική επένδυση αυτού του έργου η κακόφωνη συμφωνική ορχήστρα της πόλης με κυρίαρχο το ακατάπαυστο βουητό των κλιματιστικών. Των κλιματιστικών που κάθε καλοκαίρι γίνονται όλο και περισσότερα, συμβάλλοντας στην υπερθέρμανση του πλανήτη και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, ώστε του χρόνου να πωληθούν ακόμη περισσότερα κλιματιστικά και η θερμοκρασία του πλανήτη να ανέβει ακόμη περισσότερο, με αποτέλεσμα τον επόμενο χρόνο να πωληθούν ακόμη περισσότερα κλιματιστικά και η θερμοκρασία του πλανήτη να ανέβει ακόμη περισσότερο κ.ο.κ., μέχρι τελικής ανάφλεξης.

Black hole sun, won’t you come and wash away the rain...

Κυριακή, Ιουνίου 24, 2007

Οι δύο λέξεις

Όταν ο κακός μάγος εκάλεσε το δαιμόνιον, διεπίστωσε ότι αυτό δεν ήτο ακριβώς όπως το περίμενε.

Ήταν πριν από πολλά χρόνια, όταν είδα ένα από αυτά τα όνειρα που τα θυμάσαι για χρόνια, σαν μερικές ταινίες, και τα οποία έχω την τάση να βλέπω αρκετά συχνά. Πρέπει να ήμουν στον ύπνο μου θυμωμένος για κάποιο λόγο, όταν κάποιος μου ψιθύρισε δυο λέξεις. Τα λόγια ακριβώς δεν τα θυμάμαι, μα μου ανέφερε τη μία λέξη για να τη χρησιμοποιήσω εάν θελήσω κάποτε ένα δαίμονα να καλέσω και την άλλη λέξη για όταν θελήσω να τον στείλω πίσω. Όταν ξύπνησα θυμόμουν πολύ καλά και τις δύο λέξεις. Τις θυμόμουν και τις δύο για καιρό πολύ, μα η πρώτη λέξη με τρόμαζε και ποτέ δεν τη χρησιμοποίησα. Τώρα πια, την πρώτη λέξη την έχω ξεχάσει, ίσως από φόβο να μην τη χρησιμοποιήσω κάποια στιγμή. Τη δεύτερη λέξη όμως τη θυμάμαι ακόμη και σήμερα καλά, "Ασπέκειεθ".

Σκέφθηκα αργότερα ότι η λέξη αυτή μοιάζει και ίσως να προέρχεται από μια φράση που το μυαλό μου συντόμευσε σε μία μόνο λέξη μέσα στον ύπνο μου. Ίσως η φράση αυτή να ήταν, σε αρμονία με τη χρήση της λέξης που γέννησε, «Απ’ εκεί όθεν» (από εκεί από όπου) ή «Ας πας εκεί όθεν». Φαίνεται ότι στον ύπνο μου έπαιζα κάποιο είδος σκραμπλ και ανακάτευα γράμματα και λέξεις. Κρίμα που δεν θυμάμαι την πρώτη λέξη για να την αναλύσω με παρόμοιο τρόπο. Κρίμα επίσης διότι, τώρα, που έχω το θάρρος (της απελπισίας), δεν τη θυμάμαι για να τη δοκιμάσω.

Παρασκευή, Ιουνίου 22, 2007

Police Productions

- Γεια, από τη διπλανή πολυκατοικία είμαι, μήπως έχετε τίποτα με σεξ και βία για να δούμε με τα φιλαράκια;

Το χειρότερο από όλα είναι ότι αν μερικοί ανεγκέφαλοι δεν βιντεοσκοπούσαν τα κατορθώματά τους, οι πολιτικοί, οι δικαστές, οι αρμόδιοι και οι ηγήτορες θα εξακολουθούσαν να κάνουν πως δε βλέπουν, πως δεν ακούν πως δεν καταλαβαίνουν. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι είμαι αισιόδοξος τώρα. Οι αστείες πειθαρχικές ποινές που εξακολουθούν να επιβάλλονται δεν προδιαθέτουν για τίποτε θετικό αφού ξεθυμάνει ο θόρυβος. Αυτά τα βιντεάκια βέβαια πρέπει να είναι πολλά και όλο και ξετρυπώνει κάποιο, αλλά φοβάμαι ότι από κάποια στιγμή και μετά η υπόθεση θα εκφυλιστεί και η προβολή τους θα αποσκοπεί περισσότερο στο να ικανοποιούνται τα χαμηλότερα, ηδονοβλεπτικά ένστικτα μεγάλης μερίδας των συνανθρώπων μας, ώστε τα κανάλια να κάνουν υψηλά νούμερα με το πρόσχημα των αποκαλύψεων.

Επειδή κάποιοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι αυτά είναι μεμονωμένα περιστατικά, ποντάροντας ίσως στη βραχυπρόθεσμη μνήμη του αποβλακωμένου τηλεθεατή, και προσπαθούν με πλάγιους τρόπους να καθησυχάσουν το φοβισμένο, απαθές και κάπως ρατσιστικό μέρος της κοινής γνώμης, περνώντας το μήνυμα ότι αυτά μόνο σε αισχρούς κακοποιούς που τα αξίζουν συμβαίνουν ή, ακόμη χειρότερα, μόνο σε αλλοδαπούς και συνεπώς δεν αφορούν τον καλό και φιλήσυχο Έλληνα, όποιος έχει χρόνο, ας δει αυτό το δελτίο τύπου του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του ΕΛΣΙΝΚΙ τη 20ηςΔεκεμβρίου του 2006. Δεν είναι λίγες επίσης οι καταδίκες της Ελλάδας από το ΕΔΑΔ (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων), ενώ και ο Άρειος Πάγος επικρίνεται για υπονόμευση των δικαιωμάτων των κατηγορουμένων και την άρνησή του να διερευνά υποθέσεις κακοποίησης πολιτών από αστυνομικά όργανα. Εάν έχετε χρόνο για έρευνα, δεν θα ξέρετε από πού να ξεκινήσετε.

Ένας άλλος ύπουλος τρόπος ορισμένων για να κάμψουν το κύμα της αγανάκτησης είναι να θέτουν πλαγίως το δίλημμα ότι ή θα έχουμε μια φοβισμένη, ευνουχισμένη αστυνομία που δεν θα μπορεί να αντιμετωπίσει το έγκλημα ή θα πρέπει να ανεχόμαστε την αυθαιρεσία και την κατάχρηση εξουσίας του αστυνομικού, που θα αποφασίζει έξω από κάθε έλεγχο και λογοδοσία για το πώς θα ενεργεί, και τη δυνατότητά του να επιβάλλει ποινές σε υπόπτους επιτόπου, πέραν όσων ορίζουν οι νόμοι και αποφασίζουν τα δικαστήρια, σαν ένα είδος δικαστή Ντρεντ. Λες και η έλλειψη εκπαίδευσης, η υποστελέχωση των τμημάτων και τα άλλα προβλήματα στην αστυνόμευση αντισταθμίζονται με την εκδήλωση των σαδιστικών ενστίκτων και του αυταρχισμού των οργάνων της αταξίας μέσα στα κρατητήρια. Όχι, ευχαριστώ αλλά δεν θα πάρω. Απαιτώ επαγγελματική και ικανή αστυνομία και όχι ένστολους τραμπούκους και αλητάκους που ποιος ξέρει σε τι άλλες δραστηριότητες επιδίδονται με την εξουσία που τους δίνει η στολή τους.

Αυτά βέβαια είναι γνωστά, όπως γνωστή είναι και η κουλτούρα που διέπει οργανισμούς όπως η αστυνομία και η δικαιοσύνη στην Ελλάδα (και ναι, το ξέρω ότι αυτά συμβαίνουν και αλλού). Αντιμετωπίζω λοιπόν με μεγάλη δυσπιστία και καχυποψία όσους, για άλλη μια φορά «πέφτουν από τα σύννεφα». Μα καλά, πού μεγάλωσαν, στρατό δεν πήγαν, την ψυχολογία της στολής, της κλειστής ομάδας που ασκεί εξουσία δεν τη συνάντησαν πουθενά;

Ξέρουμε και την τελευταία γραμμή άμυνας όλων των παλιανθρώπων, είτε αυτοί είναι δικαστές, είτε γιατροί, είτε αστυνομικοί, είτε δημόσιοι υπάλληλοι είτε οτιδήποτε άλλο «τι να κάνουμε... πενταροδεκάρες παίρνουμε και εμείς και κινδυνεύει η ζωή μας/πιεζόμαστε/έχουμε ευθύνες/δουλεύουμε σα σκυλιά». Εγώ ένα πράγμα ξέρω: ο άτιμος πάντα θα βρίσκει δικαιολογίες για νά είναι άτιμος. Πέραν αυτού, η συντεταγμένη πολιτεία οφείλει να εφαρμόζει συστήματα ελέγχου και να τιμωρεί αμείλικτα όσους καταχρώνται την εξουσία τους, καθώς αυτά τα εγκλήματα είναι ίσως η χειρότερη απειλή για την ίδια και τη δημοκρατία.

Πέμπτη, Ιουνίου 21, 2007

Ύβρις

«ΤΟΥ Δ’ ΗΝ ΕΛΚΟΜΕΝΟΙΟ ΚΟΝΙΣΑΛΟΣ, ΑΜΦΙ ΔΕ ΧΑΙΤΑΙ ΚΥΑΝΕΑΙ ΠΙΤΝΑΝΤΟ, ΚΑΡΗ Δ’ ΑΠΑΝ ΕΝ ΚΟΝΙΗΣΙ ΚΕΙΤΟ ΠΑΡΟΣ ΧΑΡΙΕΝ» Ιλιάδα, Χ 400
(Καθώς σερνόταν, σηκωνόταν κουρνιαχτός, τα μαύρα του μαλλιά σκορπίζονταν και το κεφάλι του, που είχε τόση χάρη, το σκέπαζε η σκόνη)

Κάθε πρωί και κάθε βράδυ τον έσερνε πίσω από το αμάξι του, περιφέροντάς τον θριαμβευτικά στους βρώμικους δρόμους της πόλης, διαπράττοντας ασχημίες πολλές.

Τρίτη, Ιουνίου 19, 2007

Εκ της στρατιωτικής διοικήσεως - διατ. υπ' αρίθ.1

Εκδίδομεν την ακόλουθον διαταγήν υπ’αρίθ. 1 του Ιστολογίου:

Κατά το θέρος, όταν αι θερμοκρασίαι είναι υψηλαί:

α) Πλένεστε καθημερινώς,
β) Χρησιμοποιείτε αποσμητικόν.

Η στρατιωτική διοίκησις του ιστολογίου (κομαντατούρ).

Υ.Γ. Οι βρομύλοι θα απολυμαίνονται βιαίως από σκίτσα του ιστολογίου τα οποία θα περιπολούν εις τους δημόσιους χώρους.

Παρασκευή, Ιουνίου 15, 2007

Το Άμπου Γκράιμπ της γειτονιάς

Κατακλυζόμαστε από ειδήσεις σχετικά με την κατάχρηση εξουσίας από αστυνομικά όργανα. Άνθρωποι ξυλοκοπούνται, βασανίζονται ή ακόμη και βιάζονται ενώ βρίσκονται υπό κράτηση, κατηγορίες στήνονται για να εξασφαλιστούν "αποτελέσματα" (υπόθεση πράσινα παπούτσια), κουμπουροφόροι αστυνομικοί τραυματίζουν ανθρώπους καυγαδίζοντας για θέσεις στάθμευσης ή και λογομαχώντας με άλλους αστυνομικούς. Για το αν τηρούν οι ίδιοι τους νόμους που υποτίθεται ότι προστατεύουν, ας μην μιλήσουμε καλύτερα. Τα αστυνομικά όργανα συμπεριφέρονται πολλές φορές περίπου όπως στρατός γενιτσάρων, χωρίς να φοβούνται συνέπειες, αφού η Δικαιοσύνη (ευφημισμός για αυτό που έχουμε στην Ελλάδα) κάνει πώς δεν βλέπει, δεν ακούει, δεν καταλαβαίνει.

Δυστυχώς, στην κοινωνία μας υπάρχει μια κουλτούρα εξουσίας (όπως "είμαι εξουσία ρε") και όχι καθήκοντος. Σε κάθε γωνία μιας δημόσιας αρχής, ενός δημόσιου οργανισμού, σε κάθε πόστο, πίσω από κάθε στολή, μπορεί να ενεδρεύει, σαν πεινασμένη αράχνη, ένας ανθρωπάκος, ένα τίποτα που χρησιμοποιεί τις όποιες αρμοδιότητες του έχουν δοθεί, όχι για να ΥΠΗΡΕΤΕΙ, όπως θα όφειλε, αλλά για να καταδυναστεύει. Ένας μικρός τύραννος, ένας δικτατορίσκος, ένας πασάς που περιμένει το επόμενο θύμα που θα του παραδώσει η θεά τύχη για να δώσει διέξοδο στα συμπλέγματά του και στα σαδιστικά του ένστικτα.

Ποιοι είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που συμπεριφέρονται με αυτό τον τρόπο; Βγαίνουν από κάποιες σκοτεινές τρύπες και επιστρέφουν σε αυτές με το πέρας του ωραρίου τους; Φαίνεται ο χαρακτήρας τους από το πρόσωπό τους όταν τους συναντάς στο δρόμο; Θυμάμαι ένα περιστατικό από τη θητεία μου, στις αρχές της δεκαετίας του 90. Δίπλα από το γραφείο μου, εργαζόταν μια υπαξιωματικός. Μια συμπαθέστατη κοπέλα. Εκεί λοιπόν που κάναμε κουβεντούλα κάποια στιγμή και μου έλεγε για την υπηρεσία της στα σύνορα (ήταν η εποχή του μεγάλου κύματος λαθρομεταναστών από τα βόρεια σύνορά μας), μου ανέφερε γελώντας, με τη μεγαλύτερη ανεμελιά, για τον τρόπο με τον οποίο οι συνάδελφοί της κτυπούσαν όσους συλλάμβαναν ενώ εκείνη πόζαρε μπροστά τους, κάνοντας πλάκα και τιμωρώντας τους υποτίθεται για το γεγονός ότι ερεθίζονταν ερωτικά. Αυτό ήταν ένα περιστατικό που με έβαλε σε πολλές σκέψεις για την ανθρώπινη φύση.

Το Άμπου Γκράιμπ βρίσκεται δίπλα μας, βρίσκεται στο αστυνομικό τμήμα της γειτονιάς μας, βρίσκεται στις φυλακές της χώρας μας και, ακόμη χειρότερα, κάποιες φορές μπορεί να βρίσκεται μέσα μας.

Τρίτη, Ιουνίου 12, 2007

Ποστ αλιευτικόν

Η σταδιοδρομία του εις την αλιείαν είχε πρόωρον και άδοξον τέλος όταν συνελλήφθη από τα άλλα μέλη του πληρώματος να απελευθερώνει ιχθύες. Μάλιστα, εκινδύνεψε σοβαρώς η σωματική του ακεραιότης.

Σάββατο, Ιουνίου 09, 2007

ΑΡΤ ΕΛΛΑΣ

***

Πρόσφατα, ένας φίλος μου αποφάσισε να ανοίξει το δικό του ιστολόγιο. Προσοχή, φήμες τον θέλουν πράκτορα του χάους και να διατηρεί κάποιου είδους σχέσης με τους ιλουμινάτους.

Τετάρτη, Ιουνίου 06, 2007

Το αληθινό έγκλημα

Έχοντας ξεκαθαρίσει τη θέση μου πάνω σε θέματα λογοκρισίας, διώξεων και περιορισμού της ελευθερίας της έκφρασης στο προηγούμενο ποστ, δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ:

Μα καλά, μα****ζεστε με τα λεφτά μας;!

Μεταξύ των χορηγών της εκδήλωσης ήταν και το Υπουργείο Πολιτισμού.

Κρίμα που δεν έχω χρόνο, θα ήθελα να πω κάποια στιγμή μερικά παραπάνω πράγματα για τη δική μου άποψη περί τέχνης. Περιττό να αναφέρω ότι η παραπάνω απορία δεν ισχύει μόνο για το συγκεκριμένο έργο.

Υ.Γ. 1 Αν δεν θέλουν να μου επιχορηγήσουν καμιά εκθεσούλα με τα σκιτσάκια μου, μήπως να ακολουθούσα το παράδειγμα της δεσποινίδος;

Υ.Γ.2 Να υποθέσω ότι είναι άσχετο το ότι η καλλιτέχνις είναι κόρη γνωστού πολιτικού και ότι οποιοσδήποτε παίζει καλλιτεχνικά το «όργανο» κρίνεται αξιοκρατικά και έχει την ίδια ευκαιρία συμμετοχής σε παρόμοιες, επιχορηγούμενες εκθέσεις;

Υ.Γ.3 Την εφορία μπορώ να την πληρώσω σε είδος, αφού εκεί πάνε τα λεφτά μας;

Υ.Γ.4 Μέχρι τώρα υποθέταμε το τι κάνανε τα λεφτά μας, τώρα το έχουμε και σε βίντεο.

Υ.Γ.5 Η φράση «η έκθεση ήταν μ***ία» παίρνει νέα διάσταση.

Υ.Γ. 6 Το έργο ήταν αυτοαναφορικό;

Υ.Γ.7 Νομίζω ότι ιδανική υπόκρουση είναι και η 9η του Μπετόβεν, η αποκαλούμενη και "Συμφωνία της Χαράς".

Υ.Γ.8 Εντάξει, συγγνώμη, το παράκανα, αλλά δεν μπορούσα να αντισταθώ στον πειρασμό. Επιστρέφω στη δουλειά μου, κάποιος μ*****ς πρέπει να χρηματοδοτεί και τους μ****ες.

Τρίτη, Ιουνίου 05, 2007

Άσεμνη είναι η λογοκρισία

Για την κατάσχεση στο Art Athina και τις διώξεις που ασκήθηκαν

Το να πληρώνει εισιτήριο για να μπεις σε μια έκθεση όπου λίγο-πολύ ξέρεις τι θα δεις, το να επιλέγεις να δεις ένα έκθεμα με ιδιαίτερη σήμανση που προειδοποιεί για το περιεχόμενό του και εσύ μετά να βγαίνεις έξω και να λες ότι προσβλήθηκε από αυτό που είδες δεν είναι λίγο σαν να πληρώνεις εισιτήριο για να δεις τσόντα και μετά να βγαίνεις έξω από την αίθουσα ωρυόμενος για το προσβλητικό περιεχόμενο του έργου; Κάποιοι βέβαια διατείνονται ότι τα εθνικά ή θρησκευτικά σύμβολα πρέπει να προστατεύονται ακόμη και αν η έκθεση σε ένα έργο που υποτίθεται ότι τα προσβάλλει είναι εκούσια από την πλευρά του κοινού. Με άλλα λόγια, διεκδικούν για τον εαυτό τους το δικαίωμα να παρεμβαίνουν και να ασκούν εξουσία μεταξύ ενός δημιουργού και ενός συναινούντος θεατή, σε χώρο ο οποίος δεν είναι δημόσιος, λογοκρίνοντας και διώκοντας όποιον καλλιτέχνη ή γκαλερίστα ή άλλον θεωρούν ότι προσβάλλει κάποια σύμβολα. Αλήθεια όμως, τι σημαίνει προστασία των συμβόλων και προσβολή σε ένα σύμβολο;

Είναι ποτέ δυνατόν σε μια δημοκρατία ή σε μια πολιτεία όπου υποτίθεται ότι διαφυλάσσεται η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης να απαγορεύεται στον οποιονδήποτε να εκφραστεί επικριτικά, έστω και ακραία έστω και υβριστικά για αφηρημένες έννοιες, για σύμβολα, για οτιδήποτε έχει ένα πολιτικό, ιδεολογικό ή θρησκευτικό περιεχόμενο, ακόμη και για ιστορικές προσωπικότητες, από τη στιγμή μάλιστα που και οι ανήλικοι προστατεύονται και η πρόσβαση στο υλικό γίνεται κατόπιν επιλογής του θεατή/ακροατή; Η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης, της καλλιτεχνικής δημιουργίας, δεν επιδέχεται όρια και περιχαρακώσεις, ή υφίσταται ή δεν υφίσταται. Στο κάτω - κάτω, εάν δεχόμαστε ότι κάποιος έχει το δικαίωμα να αμφισβητεί και να αντιτίθεται πολιτικά και επιχειρηματολογώντας σε έννοιες όπως το έθνος και η θρησκεία, με ποιο σκεπτικό μπορούμε να του απαγορεύσουμε να εκδηλώνει αυτή την αντίθεσή του π.χ. με καλλιτεχνικά μέσα έκφρασης; Γιατί για παράδειγμα είναι δικαίωμα κάποιου να γράψει ένα βιβλίο όπου θα καταφέρεται εναντίον της ορθοδοξίας ή της θεϊκής υπόστασης του Χριστού ή θα υποστηρίζει ότι κακώς αισθανόμαστε εθνικά υπερήφανοι, αλλά εάν κάνει μια εικαστική έκθεση με περιεχόμενο που να αντιστοιχεί σε τέτοιες απόψεις θα πρέπει να συλληφθεί;

Εάν έχει κάποιος το δικαίωμα να αμφισβητήσει το ίδιο το σημαινόμενο, από πού προκύπτει ότι δεν πρέπει να έχει το δικαίωμα να αμφισβητήσει το έλασσον, το σημαίνον, το σύμβολό του;

Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες παράμετροι, καθώς ένα καλλιτεχνικό έργο δεν αποτελεί ξεκάθαρη δήλωση μιας άποψης, όπως είναι μια πρόταση λόγου, αλλά είναι, με τη σειρά του, σημαίνον/σύμβολο ενός σημαινόμενου που μπορεί να καθορίζεται διαφορετικά από τον έναν θεατή/ακροατή στον άλλο. Ένα έργο τέχνης επιδέχεται πολλές διαφορετικές ερμηνείες και διαφορετικά επίπεδα ερμηνείας. Έτσι, ποιος μπορεί να ερμηνεύσει τι σημαίνει η εικόνας μιας γυναίκας που αυνανίζεται με την υπόκρουση του εθνικού ύμνου, με την ίδια ακρίβεια και αντικειμενικότητα που μπορεί να ερμηνεύσει μια ξεκάθαρα υβριστική δήλωση; Ποιος είναι αρμόδιος για να ερμηνεύσει τις προθέσεις του δημιουργού και να καθορίσει πώς προσλαμβάνεται το έργο από κάθε θεατή/ακροατή; Για παράδειγμα, ένα τέτοιο βίντεο μπορεί, με μια ακραία ερμηνεία, να εκφράζει ακόμη και την αγανάκτηση π.χ. ενός εθνικόφρονος καλλιτέχνη με την υποκρισία των πολιτικών ή της κοινωνίας που αυνανίζονται με τα εθνικά ιδεώδη αντί να πράττουν γνήσια σύμφωνα με αυτά.

Η λογοκρισία στην τέχνη λοιπόν δεν απαγορεύει μόνο απόψεις και αισθητική, αλλά επιβάλλει και έναν κώδικα ερμηνείας ως τον μοναδικό σωστό. Ο λογοκριτής (εισαγγελέας/ αστυνόμος) κρίνει προθέσεις, αναγορεύει τη δική του κρίση ως υπερισχύουσα της κρίσης οποιουδήποτε άλλου (από πού και ως πού;) και αμφισβητεί την ελευθερία του κάθε πολίτη να επιλέξει να δει ή να μη δει ένα έργο τέχνης (καλό ή κακό). Ο ίδιος ο πολίτης (είτε αυτός είναι άτομο χαμηλής μόρφωσης είτε καθηγητής τέχνης - αδιάφορο) τίθεται υπό κηδεμονία από τον αστυνόμο ή τον εισαγγελέα, ο οποίος αυτοαναγορεύεται σε ποιμένα και καθοδηγητή της κοινωνίας (ναι, κάπως όπως θεωρούν τους εαυτούς τους και οι κληρικοί).

Επισημαίνω ότι εδώ κατασκευάζεται και ένας Δούρειος Ίππος για την άλωση της ελευθερίας του λόγου. Εάν γίνει ανεκτή από την κοινωνία η λογοκρισία της αισθητικής και θεωρηθεί π.χ. ότι κάποιος καλλιτέχνης δεν έχει το δικαίωμα να παραβαίνει κάποιους «αισθητικούς κανόνες» που υπαγορεύουν π.χ. ότι δεν δείχνεις ένα γεννητικό όργανο μπροστά από κάποιο σύμβολο, τότε από πού προκύπτει ότι αυτή η τόσο ιερή και αδιαμφισβήτητη ιδέα δεν πρέπει να προστατεύεται εξίσου έναντι κάθε κριτικής και αμφισβήτησης; Εάν συλλαμβάνεται ο καλλιτέχνης που θεωρείται ότι προσβάλλει το σύμβολο της ιδέας, γιατί δεν πρέπει να συλλαμβάνεται και ο συγγραφέας που την αμφισβητεί ή ασκεί κριτική απέναντί της, ως προδότης, μίασμα και εχθρός του έθνους, της θρησκείας ή του λαού; Επίσης, εάν ένας καλλιτέχνης ή γκαλερίστας διατρέχει τον κίνδυνο να οδηγηθεί στο αυτόφωρο για ένα δημιούργημά του, γιατί να μην τον προστατεύσει η πολιτεία συστήνοντας μια επιτροπή (λογοκρισίας) από ειδικούς τεχνοκριτικούς και ακαδημαϊκούς που θα είναι και αρμοδιότεροι από τον κάθε εισαγγελέα ή αστυνόμο για να κρίνουν εάν ένα έργο πρέπει να εκτεθεί στο κοινό; Εναλλακτικά, θα μπορούσε ένα καλλιτέχνης να τηρεί εθελοντικά ένα πρότυπο δεοντολογίας και να λαμβάνει κάποια σφραγίδα αποδοχής, υπαγόμενος σε ένα σύστημα αυτορρύθμισης... (αυτό για να γελάσουμε).

Συνεπώς, το διακύβευμα σε κάθε περίπτωση λογοκρισίας δεν είναι εάν ένας καλλιτέχνης μπορεί να κατουράει σε μια γκαλερί πάνω σε ένα εικόνισμα ή ένα εθνικό σύμβολο μπροστά σε κάποιους λοξούς που έχουν πληρώσει για να τον δουν να το κάνει αυτό (στο κάτω-κάτω, εσείς ξέρετε τι μπορεί να κάνω εγώ στο σπίτι μου με τα εικονίσματα που έχω;), το θέμα είναι εάν μπορεί να γίνει αποδεκτό να θέσουμε τους εαυτούς μας υπό κηδεμονία και να εκχωρήσουμε στον κάθε χωροφύλακα ή σε κάποιες «αρμόδιες αρχές» την ελευθερία μας να κρίνουμε οι ίδιοι τι θα δούμε και τι δεν θα δούμε, τι μας εκφράζει και τι όχι. (Αλήθεια, γιατί δεν συλλαμβάνονται οι υπεύθυνοι της εκπομπής «Ελληνοφρένεια» του ΣΚΑΪ που εμφανίζουν το εθνικό μας σύμβολο ανεστραμμένο, δεν είναι χειρότερο αυτό σε σύγκριση με την απλή υπόκρουση του εθνικού ύμνου ενώ μια γυναίκα αυνανίζεται; Δεν αποτελεί αυτό σαφέστερη προσβολή; Αύριο το πρωί θα τηλεφωνήσω στον εισαγγελέα.)

Κάθε φορά που συντελείται μια πράξη λογοκρισίας, δεν διώκεται απλώς ένα έργο τέχνης ή ένας καλλιτέχνης, είναι ένα κομμάτι της δικής μας ελευθερίας που ροκανίζεται, ακόμη και η ελευθερία να απορρίψουμε ή να αδιαφορήσουμε για ένα έργο.

Υ.Γ. 1 Είναι δυνατόν να καταζητεί η αστυνομία στη σημερινή Ελλάδα μια καλλιτέχνη για το έργο της; Είναι δυνατόν να μην αντιλαμβάνονται το κωμικοτραγικό του πράγματος;

Υ.Γ. 2 Ο αριθμός των ιερών και οσίων, των απαραβίαστων και των πέραν κριτικής πραγμάτων σε μια κοινωνία είναι αντιστρόφως ανάλογος του επιπέδου της ανάπτυξής της και της παιδείας των πολιτών της. Δείτε τους γείτονές μας, σκεφθείτε ότι έχουν νόμους προστασίας της εθνικής ταυτότητας, των πορτραίτων ενός ανθρώπου και ότι άνθρωποι οδηγούνται στη φυλακή εάν αποκαλέσουν τον Οτσαλάν «κύριο». Αυτό είναι το πρότυπό μας φαίνεται.

Υ.Γ. 3 Ακόμη και αν θεωρώ το έργο σου σκουπίδια, θα σε υπερασπιστώ απέναντι στη λογοκρισία και σε κάθε δίωξη.

Υ.Γ. 4 Τι έκαναν οι άλλοι καλλιτέχνες της έκθεσης; Γιατί δεν απέσυραν αμέσως όλοι τα έργα τους;

Υ.Γ. 5 Ζούμε σε δημοκρατία;

Δευτέρα, Ιουνίου 04, 2007

Γιατί συμμετείχα και άλλα

Για την Αμαλία... άλλά η Αμαλία πια δεν έχει ανάγκη, ούτε χρειάζεται καμία βοήθεια. Η Αμαλία έχει απαλλαγεί από τον πόνο και την ανθρώπινη αχρειότητα που τόσο την ταλαιπώρησαν όσο έζησε.

Στο Διαδίκτυο δεν λείπουν οι ευγενικοί σκοποί και οι εκκλήσεις για βοήθεια. Πολλές φορές έχω βρεθεί προ του διλήμματος να δημοσιεύσω εκείνο το κείμενο ή το σκιτσάκι που είχα αρχικά σκεφτεί ή αν θα έπρεπε να γράψω κάτι για εκείνους που τους έδειραν άδικα τα όργανα της αταξίας ή για εκείνη την υπόθεση λογοκρισίας ή για εκείνον τον πόλεμο που έγινε στο όνομα της ελευθερίας. Κάποιες φορές επέλεξα τη μία κατεύθυνση και άλλες φορές την άλλη. Ξεκίνησα το ιστολόγιό μου ως ένα μέσο προσωπικής έκφρασης. Όποια κατεύθυνση και αν επέλεξα, πάντα για μένα το έκανα, πάντα ήταν μια αφορμή για να έχω την αίσθηση ότι κάνω και κάτι άλλο εκτός από το να μεταφράζω προγράμματα ή εγχειρίδια για ψυγεία ή ισολογισμούς τραπεζών ή οδηγίες για βηματοδότες. Μου αρέσει να βλέπω αυτά που γράφω και ζωγραφίζω στην οθόνη. Είμαι σαν μια χύτρα ταχύτητας που γεμίζει με ατμό και το ιστολόγιο είναι η βαλβίδα μου. Δεν ξέρω για πόσο, δεν ξέρω πότε θα τινάξω το καπάκι. Συλλογικότητες όπως «μπλογκόσφαιρα», «κοινότητα ιστολόγων» κ.λπ. με αφήνουν παγερά αδιάφορο. Το ιστολόγιό μου είναι η επικράτειά μου, είναι ο χώρος της απόλυτης κυριαρχίας μου... έστω και αν αυτό είναι μια ψευδαίσθηση.

Γιατί λοιπόν αναδημοσίευσα αυτό το κείμενο; Γιατί έστειλα τις επιστολές;

Το ομολογώ, από οργή το έκανα και από αγανάκτηση. Για όλες αυτές τις φορές που δικοί μου άνθρωποι έγιναν θύματα αυτής της κατάστασης. Για τον εξευτελισμό που υπέστησαν, για την αδυναμία τους εν μέσω της ανάγκης και του πόνου τους να πουν το μεγάλο όχι (και ούτε και θα ήθελα να ρισκάρουν λέγοντάς το). Ακόμη, το έκανα γιατί δεν θα ήθελα ποτέ να βρεθώ εγώ σε παρόμοια θέση. Τώρα που είμαι υγιής, σκέφτομαι ότι θα προτιμούσα το θάνατο παρά να υποκύψω, γνωρίζοντας ότι είναι αμφίβολο αν θα μπορούσα να φανώ συνεπής με αυτό (ευτυχώς, στα 39 μου, ο τελευταίος γιατρός που χρειάστηκα, εκτός της οδοντιάτρου μου, ήταν ο παιδίατρος). Ο νόμος αντιμετωπίζει με επιείκεια ή και ατιμωρησία αυτόν που κλέβει ή σκοτώνει προκειμένου να διαφυλάξει τη ζωή του, πώς τολμούν λοιπόν μερικοί να λένε ότι ο ασθενής που θα μπει κάτω από το μαχαίρι κάποιου, ο άνθρωπος ο οποίος βρίσκεται στη μεγαλύτερη ίσως αδυναμία και ανάγκη που μπορεί να βρεθεί άνθρωπος έχει την ίδια ευθύνη για το φακελάκι όσο ο γιατρός που το απαιτεί ή το δέχεται; Ένας σχολιαστής έγραψε σε προηγούμενο κείμενό μου ότι οι ασθενείς τα δίνουν όλα για να γίνουν καλά, το θέμα είναι αν κάποιοι έχουν το δικαίωμα να τους τα παίρνουν όλα.

Η Αμαλία αποτέλεσε ένα ξεχωριστό παράδειγμα θάρρους. Τόλμησε να αποκαλέσει το κτήνος με τα ονόματά του. Το ιστολόγιο malpractice αποτέλεσε για την Αμαλία το μέσο για να δείξει «από τι πάστα ήταν» και μας υπενθύμισε κάποια από τα πράγματα που σκουπίζουμε κάτω από το χαλί. Ένα μεγάλο μπράβο όμως αξίζει και στους ανθρώπους που έστησαν το ιστολόγιο «Για την Αμαλία» και συντόνισαν τη μεγάλη προσπάθεια που εκπορεύθηκε από αυτό, επιτυγχάνοντας κάτι ανεπανάληπτο, τουλάχιστον για τα ελληνικά διαδικτυακά δεδομένα. Δεν υπέκυψαν στον πειρασμό να γίνουν μαϊντανός των ΜΜΕ και τους επέβαλαν τους δικούς τους όρους. Κατάφεραν πολύ περισσότερα από όσα μπορεί να καταφέρει μια μεγάλη διαδήλωση, χωρίς να κλείσουν δρόμους και να κάνουν όλες τις άλλες γελοιότητες που κάνουν οι άνθρωποι στις διαδηλώσεις. Μέσω της προσπάθειάς τους, έδειξαν πόσο μπορεί να συμβάλει το Διαδίκτυο σε μια πιο άμεση δημοκρατία, όπου οι φωνές που έχουν να πουν κάτι αληθινό θα ακούγονται χωρίς μεσάζοντες και όπου η ατζέντα δεν θα καθορίζεται από μερικούς διαπλεκόμενους καναλάρχες και δημοσιογράφους. Επίσης, βοήθησαν να φανεί ότι υπάρχουν κάποιοι που περιφρονούν την (νεο-)ελληνική συμβουλή, «κάνε τον μα**κα».

Φυσικά, δεν κακίζω όσους δεν συμμετείχαν σε αυτή την πρωτοβουλία. Απεχθάνομαι εξάλλου κάθε περιορισμό της ατομικότητας υπέρ ομαδοποιήσεων. Στο κάτω - κάτω, και όσοι συμμετείχαμε σε αυτή την πρωτοβουλία, ασκώντας την ελεύθερη ατομική μας βούληση το κάναμε και χωρίς να αισθανόμαστε κάποια εξωγενή πίεση. Φυσικά, βρέθηκαν, όπως πάντα, μερικοί μικρόνοες που εξαπολύοντας μερικά επίθετα και χαρακτηρισμούς προσπάθησαν να απαξιώσουν την πρωτοβουλία και να δώσουν διέξοδο στα συμπλέγματά τους. Όσο για αυτούς που δεν είχαν ποτέ οι ίδιοι ή συγγενείς τους κάποια παρόμοια εμπειρία με αυτές που περιγράφει η Αμαλία και δεν έδωσαν ποτέ φακελάκι, θέλω να πω ότι είναι αξιοζήλευτοι, πρέπει να είναι ωραία στον πλανήτη τους. Αξιοθρήνητα τα συλλογικά όργανα των ιατρών που επέλεξαν τον τρόπο της στρουθοκαμήλου, «business as usual» υποθέτω. Κάποιοι πολιτικοί είπαν μερικά από τα γνωστά ξύλινα λόγια τους και τα ήξεις-αφίξεις. Ο Λεβιάθαν καμώνεται πως δεν καταλαβαίνει. Τους φτύνανε και κάνανε πως ψιχαλίζει.

Δείτε επίσης κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία για τις συνολικές, δημόσιες και ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία στην Ευρώπη εδώ. Πρώτοι στις ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία ως ποσοστό του ΑΕγχ.Π. το 2004 μεταξύ των χωρών της ΕΕ, τελευταίοι στις δημόσιες (τα μαύρα-φακελάκια τα μέτρησε κανένας;). Δεν έχω αντίρρηση, αλλά παρακαλώ φέρτε μου τις (υποχρεωτικές) εισφορές μου για την υγεία να πάω να ασφαλιστώ κάπου ιδιωτικά ή να τις αποταμιεύσω για τη στιγμή της ανάγκης μου.