Δευτέρα, Ιουνίου 30, 2008

Περί πίστεως


Δεν ξέρω και εγώ πόσος καιρός είναι που σκέφτομαι να ανεβάσω κείμενο με αυτό το θέμα, χωρίς να το παίρνω απόφαση. Νομίζω από τις πρώτες εβδομάδες ύπαρξης αυτού του ιστολογίου. Ο στόχος μου είναι μέσα από το γραπτό λόγο να επεξεργαστώ και εγώ ο ίδιος έννοιες που είναι τόσο φευγαλέες και ασαφείς όταν παραμένουν μέσα στο κεφάλι. Αν ανοίξετε το λεξικό του Μπαμπινιώτη, θα βρείτε στο λήμμα για την πίστη εννέα διαφορετικούς ορισμούς, μεταξύ αυτών και της πίστης με την έννοια της πίστωσης. Στις πρώτες αράδες του λήμματος στο Λεξικό της Φιλοσοφίας* του Θεοδόση Πελεγρίνη βρίσκετε τον εξής ορισμό: Πεποίθηση η οποία, εν αντιθέσει προς τη γνώση, που έχει αντικειμενικό χαρακτήρα, βασίζεται σε υποκειμενικούς παράγοντες. Πολλές φορές ακούς τους ανθρώπους να διαφωνούν ή να συμφωνούν για την πίστη έχοντας ο καθένας μια διαφορετική έννοια της λέξης στο νου του. Ο πιστός μιας θρησκείας λέει πίστη και έχει υπόψη του το δόγμα της θρησκείας του, θεωρώντας πολλές φορές ακόμη και τους πιστούς των άλλων θρησκειών "απίστους". Ο άθεος ή ο ορθολογιστής αποκηρύσσει την πίστη, περιφρονώντας τη, μη αντιλαμβανόμενος τις αμέτρητες πράξεις πίστεως της ζωής του, συμπεριλαμβανομένης της πίστης του «στον άνθρωπο», κάποιες φορές στην ανωτερότητα του ανθρώπου ή του έθνους του ή στις διαβεβαιώσεις περί αιώνιας «πίστης» της αγαπημένης του και της πίστης του ότι είναι λάθος να κλέψεις κάποιον ακόμη και αν έχεις την ευκαιρία να το κάνεις αυτό ατιμώρητα.

Θα θέσω εδώ ένα ερώτημα, είναι δυνατόν να μην πιστεύει κάποιος σε τίποτε; Όχι κατά τον Χιουμ, σύμφωνα με τον οποίο κάθε πράξη προϋποθέτει μια πίστη, μια πίστη στην έκβαση, στο αποτέλεσμα της πράξης μας. Αν αυτό σας φαίνεται ακραίο και εγείρει ενστάσεις, ας το περιορίσουμε λίγο σε αποφάσεις που έχουν ηθικό χαρακτήρα. Ας υποθέσουμε ότι κάποιος ο οποίος δηλώνει ορθολογιστής και ότι δεν πιστεύει σε τίποτε διαπιστώνει ότι έχει την ευκαιρία να κάνει κάτι κακό σε κάποιον άγνωστο, το οποίο χωρίς κανένα κίνδυνο συνεπειών προωθεί τα συμφέροντά του. Γιατί δεν θα έπρεπε να το κάνει και, εάν επιλέξει να το μην το κάνει, καθώς συχνά συμβαίνει πολλοί οι οποίοι δηλώνουν ότι είναι καθαρά ορθολογιστές να συμπεριφέρονται απολύτως ηθικά, δεν υποδηλώνει αυτό μια πίστη σε κάτι εξωλογικό; Ξεμπερδεύουμε αν πούμε ότι αυτό είναι θέμα συναισθηματικής, «παράλογης» συμπεριφοράς και ότι τελικά ο παραλογισμός ή η συνήθεια είναι ο μόνος φραγμός που κρατάει έναν κατά τα άλλα λογικό άνθρωπο από το να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στην εξυπηρέτηση του ατομικού του συμφέροντος και των επιθυμιών του;

Δεν σκοπεύω να δώσω απόλυτες απαντήσεις σε όλα αυτά, μπορείτε αν θέλετε να το κάνετε εσείς στα σχόλια, θα μιλήσω όμως λίγο για αυτό στο οποίο πιστεύω εγώ. Έχω πίστη, αλλά πίστη προσωπική, τόσο προσωπική που δεν τη δίνω πουθενά. Πιστεύω, αλλά χωρίς να πιστεύω σε κάτι. Για εμένα η πίστη είναι κάτι εσωτερικό και όχι εξωτερικό (όπως μια θρησκεία ή ένα δόγμα). Είναι η γνώση ή η αίσθηση μιας εσωτερικής αρχής, ενός εσωτερικού, ας πούμε, σημείου αναφοράς, ενός εσωτερικού «φωτός». Είναι η πεποίθηση ότι εκτός από φαινόμενα (που αποτελούν το αντικείμενο της επιστήμης), υπάρχει και ουσία η αναζήτηση της οποίας αποτελεί μια καθαρά προσωπική υπόθεση. Νοώ την πίστη (μου) ως αυτοκαθορισμό, καθορισμό εκ των έσω. Βεβαίως, δεν αρνούμαι ότι σε ένα πιο επιφανειακό επίπεδο αυτή η εσωτερική αναζήτηση απαντήσεων έχει και πτυχές που αφορούν στην εξήγηση ή ερμηνεία αυτού που είναι ο κόσμος και σε μεταφυσικά στοιχεία τα οποία όμως καθορίζω δυναμικά και ελεύθερα ο ίδιος με βάσει τα διαβάσματά μου, τις εικασίες μου και, κυρίως, την αισθητική μου. Είναι κάπως σαν να κάνω την εσωτερική διακόσμηση ενός δωματίου που ανήκει μόνο σε εμένα και στο οποίο κανένας άλλος δεν πρόκειται να εισέλθει ποτέ. Σε όλα τα πράγματα είμαι έτοιμος να αλλάξω απόψεις, εκτός από την πίστη μου σε αυτόν τον εσωτερικό ακατανικητο ήλιο που, ακόμη, μόνο την αχνή λάμψη του διακρίνω πίσω από τον ορίζοντα, ενώ ακόμη ζω στο σκοτάδι. Ακόμη και αν κατά διαστήματα ξεμακραίνω και στρέφω αλλού το βλέμμα μου, ξέρω ότι αργά ή γρήγορα θα λουστώ ολοκληρωτικά στο φως του. Ακόμη, ξέρω ότι και αν πέφτω έξω, δεν θα μπορούσα να είχα κάνει καλύτερη επιλογή ή άλλη επιλογή.

Η πίστη είναι κατ’ εξοχήν θέμα αισθητικής. Νομίζω ότι η πίστη είναι ο ισχυρότερος άξονας με τον οποίο τσουλάει ο άνθρωπος σε αυτό τον κόσμο, είτε αυτή είναι συνειδητή είτε ασυνείδητη. Είναι η μεγάλη κατάφαση που σε κάνει να συνεχίζεις να ζεις, αντί να παραδίδεσαι στην απελπισία και να επιλέγεις το θάνατο, αποδεχόμενος μυστικά ότι όλα αυτά έχουν κάποιο νόημα που μπορεί να σου διαφύγει προς στιγμήν, αλλά κάπου υπάρχει, κάπου μπορεί να το βρεις. Η θρησκεία μπορεί να χρησιμοποιεί κάποια από τα παραπάνω επιχειρήματα για να υπερασπίζεται το προϊόν της, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας πρεζέμπορας που εκμεταλλευόμενη την αδυναμία των πολλών για ατομική αναζήτηση και εύρεση εσωτερικού έρματος προσφέρει ένα τυποποιημένο υποκατάστατο, μια πρέζα, που ζεύει τον άλογο άνθρωπο στο άρμα, το όποιο άρμα. Το κατά πόσο είναι ή δεν είναι αναγκαία το αφήνω για άλλη συζήτηση.

Ίσως η υψηλότερη μορφή θρησκευτικής πίστης που έχει εμφανιστεί να ήταν εκείνος ο βωμός «τω αγνώστω Θεώ» που ο αγύρτης Παύλος πήγε να εκμεταλλευθεί, αλλά οι Αθηναίοι τον πήραν στο ψιλό, πλην δύο αφελών κατά την παράδοση (Διονύσιος και Δάμαρις). Αν μια θρησκεία είναι απαραίτητη για πολλούς ανθρώπους, τι θα λέγατε για αυτήν στο Άγνωστο; Η πίστη μου είναι η πεποίθηση ότι υπάρχει αλήθεια - ουσία, αλλά αυτό το γκράαλ είναι προσωπικό για τον καθένα και κανένας άλλος δεν μπορεί να σου το δωρίσει, το κατακτάς μόνος σου, αν είσαι άξιος. Ρώτησε ο Πιλάτος τον Ιησού «τι εστί αλήθεια» και ο Ιησούς εσιώπα. .
.
Αυτά που μόλις έγραψα έχουν το χαρακτήρα σημειώσεων που σκοπεύω να επεξεργαστώ περαιτέρω, είτε σε αυτό το ιστολόγιο είτε αποκλειστικά για τον εαυτό μου.
.
* Ένα λεξικό απόλαυση και μια αφετηρία για όποιον θέλει να ταξιδέψει στις θάλασσες της φιλοσοφίας, πολλές φορές περνάω την ώρα μου ανοίγοντάς το στην τύχη και πηγαίνοντας από λήμμα σε λήμμα ακολουθώντας τις παραπομπές. Δεν ενδείκνυται για την παραλία καθώς είναι κάπως ογκώδες.

Η εικόνα από το δίσκο των Pink Floyd "WISH YOU WERE HERE", ο πρώτος δίσκος που απέκτησα, όταν ήμουν στο Δημοτικό. Τον διάλεξα μαγεμένος από το εξώφυλλο. Πόλλές φορές συμβαίνει να ακούω μέσα μου τις πρώτες του νότες. Δεν ξέρω πώς μου ήλθε να κάνω ένα σκίτσο εμπενυσμένο από αυτό το εξώφυλλο για τη συγκεκριμένη ανάρτηση.

Παρασκευή, Ιουνίου 27, 2008

Ελαστικοποίηση της ζήτησης: η σωστή απάντηση


- Ελαστικότις!
.
Ξεκαθαρίζω κατ’ αρχήν ότι δεν είμαι αντίθετος σε κάποιες συμβολικές κινήσεις που έχουν ως στόχο να ευαισθητοποιήσουν τους καταναλωτές και να τους κάνουν πιο ενεργούς. Ωστόσο, η είδηση περί επαναλαμβανόμενης αποχής κάθε Πέμπτη από την αγορά τροφίμων (εδώ) με προβλημάτισε καθώς αδυνατώ να διακρίνω κάποια λογική σε αυτήν, τουλάχιστον αν στόχος είναι η άσκηση ουσιαστικής πίεσης για χαμηλότερες τιμές. Δεν νομίζω ότι οι επιχειρήσεις πρόκειται να αισθανθούν κάποια πίεση αν τα ψώνια της Πέμπτης γίνονται την Τετάρτη ή την Παρασκευή και μάλιστα χωρίς καμία αλλαγή ως προς τη γενική συμπεριφορά των καταναλωτών. Ίδιες ποσότητες θα αγοράζονται, τα ίδια προϊόντα θα διακινούνται χωρίς κάποια αλλαγή στο μερίδιο αγορά του καθενός, και απλώς οι καταναλωτές που θα επιλέξουν να συμμετάσχουν σε αυτή την κίνηση, εάν είναι ευάριθμοι, θα στριμώχνονται σε κάπως μεγαλύτερες ουρές στα σουπερμάρκετ τις υπόλοιπες ημέρες.

Από τα πρώτα θέματα που μαθαίνει κάποιος στην οικονομία είναι ότι οι τιμές εξαρτώνται από το πόσο ευαίσθητη είναι σε μεταβολές τους η ζήτηση για αγαθά. Αυτή η ευαισθησία ονομάζεται ελαστικότητα της ζήτησης. Δεν θα σας ταλαιπωρήσω με γραφήματα και οικονομική θεωρεία (τυχεροί), αλλά θα προσπαθήσω να περιγράψω τα πράγματα όσο πιο απλά γίνεται. Τα ακαθάριστα έσοδα μιας εταιρείας από τις πωλήσεις είναι ένα απλό γινόμενο της τιμής του προϊόντος επί την πωλούμενη ποσότητα του προϊόντος, δηλ. την ποσότητα που αγοράζουν οι καταναλωτές (η ζήτηση). Εάν ο καταναλωτής δεν αντιδρά ή αντιδρά ελάχιστα σε αυξήσεις των τιμών ή σε διαφορές τιμών μεταξύ ομοειδών προϊόντων, τότε η ζήτηση είναι ανελαστική και οι επιχειρήσεις, θα το θέσω ευγενικά, γδύνουν τον απαθή καταναλωτή, αφού αυξήσεις των τιμών οδηγούν μαθηματικά σε αυξήσεις των εσόδων και των κερδών. Από την άλλη μεριά, αν ο καταναλωτής αντιδρά έντονα σε αυξήσεις των τιμών ή σε μικρές διαφορές τιμών μεταξύ ομοειδών προϊόντων αλλάζοντας δραματικά τη ζήτηση, τότε μια αύξηση της τιμής ενός προϊόντος οδηγεί σε μια δυσανάλογη μείωση των ποσοτήτων αυτού του προϊόντος που πωλούνται και, συνεπώς, σε μείωση των συνολικών εσόδων και κερδών της επιχείρησης (θυμηθείτε, έσοδα = τιμή x πωλούμενη ποσότητα). Σε αυτή την περίπτωση, ο καταναλωτής έχει το πάνω χέρι.

Ποιο είναι λοιπόν το πρακτέο; Ο καταναλωτής πρέπει να γίνει υπερευαίσθητος στις τιμές και εννοώ ότι ακόμη και αν μεταξύ δύο επώνυμων συσκευασιών γάλακτος του ενός λίτρου υπάρχει διαφορά του ενός ή δύο λεπτών (εξαιρετικά συνηθισμένο έχω διαπιστώσει και διαδεδομένο κόλπο για να κρύβονται οι συνεννοήσεις τιμών και τα καρτέλ), ο καταναλωτής πρέπει να επιλέγει συνειδητά το φθηνότερο προϊόν, όχι διότι αυτό θα επηρεάσει άμεσα σε αντιληπτό βαθμό το λογαριασμό του στο ταμείο (σιγά το ένα λεπτό θα πει κάποιος), αλλά διότι με αυτό τον τρόπο πυροδοτεί τον ανταγωνισμό και καταστρέφει και τα καρτέλ. Αυτό συμβαίνει διότι η μεγάλη μετακίνηση της ζήτησης από τη μία εταιρεία στην άλλη εξαναγκάζει την ακριβότερη εταιρεία να μειώσει και αυτή με τη σειρά της την τιμή της, έστω ελάχιστα, κάτω από την τιμή της προηγουμένως φθηνότερης εταιρείας, οπότε οι καταναλωτές θα πρέπει να αντιδράσουν με παρόμοιο τρόπο, μετακινούμενοι ξανά στο φθηνότερο προϊόν. Με αυτό τον τρόπο, οι εταιρείες εξαναγκάζονται να ανταγωνιστούν η μία την άλλη θέλοντας και μη, αφού ακόμη και οι μικροδιαφορές στέλνουν τα κέρδη τους σε κάθετη πτώση/άνοδο. Δηλαδή, μια εταιρεία μειώνει αναγκαστικά την τιμή της ελάχιστα κάτω από την τιμή του ανταγωνιστή της, αυξάνοντας δυσανάλογα το μερίδιο αγοράς της, ο ανταγωνιστής εξαναγκάζεται να ακολουθήσει κ.ο.κ. (στοιχειώδης θεωρεία παιγνίων). Συνεπώς, το θέμα δεν είναι τόσο να γίνονται εκδηλώσεις κατά της ακρίβειας του τύπου «μην αγοράζετε γάλα που κοστίζει πάνω από ένα ευρώ» (θέμα στο οποίο είχε αναφερθεί και ο Αθήναιος, εδώ), όσο το να είναι ευαίσθητος ο καταναλωτής στις διαφορές τιμών μεταξύ των προϊόντων, ακόμη και παραμένοντας, αν το επιθυμεί, στην κατηγορία προϊόντων που τον ενδιαφέρει και θεωρεί αποδεκτής ποιότητας. Δηλ. ακόμη και αν κάποιος καταναλωτής δεν θέλει να αγοράσει προϊόντα ετικέτας καταστήματος και προτιμά τα επώνυμα ή τα εγχώρια κ.λπ., μπορεί να πιέσει τις τιμές προς τα κάτω εξαιρετικά αποτελεσματικά αντιδρώντας στις μικροδιαφορές των τιμών μεταξύ των προϊόντων της κατηγορίας που τον ενδιαφέρει.

Ο μηχανισμός αυτός, εφόσον εφαρμοσθεί από συνειδητούς καταναλωτές μπορεί θεωρητικά να σύρει τον ανταγωνισμό σε τόσο χαμηλές τιμές ώστε τα περιθώρια κέρδους των εταιρειών να είναι τα απολύτως οριακά ώστε αυτές να παραμένουν στην αγορά. Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι ότι στη χώρα μας ο ανταγωνισμός λειτουργεί τόσο άσχημα ώστε, όσο και αν φαίνεται απίστευτο, οι εισηγμένες στο ΧΑΑ εταιρείες τροφίμων εμφάνισαν αύξηση της κερδοφορίας τους 278% (!!!) κατά το πρώτο τρίμηνο του 2008, η είδηση εδώ.

Ο καταναλωτής έχει τη δύναμη στα χέρια του, η ελεύθερη αγορά και οικονομία είναι συστατικό της δημοκρατίας με περισσότερους τρόπους από όσους μπορεί να φανταστεί κάποιος. Κάθε μέρα, έχουμε εκλογές, κάθε μέρα, ασκείται μια άμεση μορφή δημοκρατίας. Οι ψηφοφορίες διεξάγονται στα ταμεία των σουπερμάρκετ και των άλλων καταστημάτων και όπου αλλού γίνονται συναλλαγές. Ψηφίζουμε με το πορτοφόλι μας, ψηφίζουμε στην κάλπη του ταμείου και οι ψήφοι μας είναι τα χρήματά μας. Δυστυχώς, το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι δεν συνειδητοποιούν αυτή τη δύναμη και δεν την ασκούν. Η ατεκμηρίωτη καταναλωτική πίστη σε συγκεκριμένες μάρκες και προϊόντα, ο υπέρμετρος επηρεασμός από τη διαφήμιση (αποσαφηνίζω ότι δεν είμαι εναντίον της) έχουν εν μέρει τουλάχιστον ως στόχο τη χειραγώγηση του καταναλωτή ώστε αυτός να μην ασκεί σωστά τη δύναμή του. Όταν προτιμάς στο ράφι το φθηνότερο έναντι του ακριβότερου, το βιολογικό έναντι του τυποποιημένου, το φυσικό έναντι του γενετικά τροποποιημένου, το προϊόν της εταιρείας που δρα δεοντολογικά έναντι του προϊόντος της εταιρείας που χρησιμοποιεί παιδική εργασία, ασκείς πολιτική δύναμη, μια δύναμη που κανένας ελεγκτικός μηχανισμός και κανένα κράτος δεν μπορεί να υποκαταστήσει (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτοί οι θεσμοί δεν έχουν το δικό τους ρόλο, ωστόσο, ένα πράγμα δεν μπορούν κάνουν, να υποκαταστήσουν στον καταναλωτή στο δικό του ρόλο).

Συνεπώς, εγώ, φίλτατοι αναγνώστες, θα ψωνίζω τις Πέμπτες που θα έχει και περισσότερη ησυχία, ώστε να μπορώ να συγκρίνω και να κάνω και τις επιλογές μου με μεγαλύτερη άνεση. Κινήσεις όπως αυτή που αποτέλεσε την αφορμή αυτής της ανάρτησης είναι αναποτελεσματικές και επικοινωνιακά, μιντιακά πυροτεχνήματα που ρίχνουν στάχτη στα μάτια, επιτρέπουν την προβολή κάποιων στα ΜΜΕ ώστε να φανεί ότι κάτι κάνουν, χωρίς να θίγουν κανέναν, και αποκοιμίζουν τον καταναλωτή με την ψευδαίσθηση ότι και αυτός με τη σειρά του κάτι κάνει, εκτός από το ουσιαστικό και το προφανές, να επιλέγει το φθηνότερο.

Ελαστικοποιήστε την καταναλωτική συμπεριφορά σας, επιλέγετε συγκριτικά με βάση τις τιμές, χρησιμοποιήστε τις μικροδιαφορές στις τιμές για να ανατρέψετε το status quo στην αγορά.

Δεν λέω ότι τα παραπάνω είναι πανάκεια και ότι έτσι θα λυθούν όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η οικονομία σήμερα, αλλά σίγουρα με αυτό τον τρόπο οι τιμές μπορούν να μειωθούν σημαντικά. Ενεργός πολίτης σημαίνει και ενεργός καταναλωτής.

Υ.Γ. Είναι μόνο δική μου εντύπωση ή έχουν αυξηθεί οι διαφημίσεις τον τελευταίο καιρό για εντός ή εκτός εισαγωγικών διαφοροποιημένα προϊόντα γάλακτος (γάλα για ενηλίκους κ.λπ.); Η λογική είναι να κάνουν τον καταναλωτή να πιστέψει ότι «Δεν είμαι ηλίθιος που πληρώνω ακριβότερα το γάλα, παίρνω «διαφορετικό» γάλα.» Όπως τα πολιτικά κόμματα κάνουν το παν για να έχουν πιστούς ψηφοφόρους με συνθήματα που δεν έχουν ουσιαστικό αντίκρισμα, έτσι και οι εταιρείες θα σκαρφιστούν τα πάντα για να αποδυναμώσουν τον ανταγωνισμό προσφέροντας δήθεν ή πραγματικά διαφοροποιημένα προϊόντα. Αυτό είναι το παιχνίδι της αγοράς.

Παράρτημα:

Ένα πολύ απλό παράδειγμα για να καταλάβει κάποιος μερικές απλές αρχές της ελαστικότητας της ζήτησης:
Ας υποθέσουμε ότι μια εταιρεία διαθέτει ένα προϊόν με τιμή 100 ευρώ και πωλεί σε αυτή την τιμή 1000 μονάδες του προϊόντος, τα έσοδά της είναι 100.000 ευρώ. Εάν η εταιρεία αυξήσει την τιμή κατά 20%, δηλαδή, κατά 20 ευρώ (στα 120 ευρώ) και η ζήτηση του προϊόντος μειωθεί λόγω της αύξησης της τιμής κατά 100 μονάδες (στις 900 μονάδες), δηλαδή κατά 10%, τότε η επιλογή της εταιρεία να αυξήσει την τιμή ήταν σωστή, τα έσοδά της θα είναι 120 x 900 = 108.000 ευρώ, αυξημένα κατά 0,8%. Σε αυτή την περίπτωση, η ζήτηση λέμε ότι είναι ανελαστική ως προς την τιμή διότι η ποσοστιαία μεταβολή της ποσότητας ήταν μικρότερη από την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής. Εάν όμως μετά την αύξηση της τιμής η ποσότητα των πωλούμενων μονάδων μειωθεί στις 700 μονάδες, δηλ. κατά 30%, τότε τα έσοδα της εταιρείας θα είναι 120 x 700 = 84.000 ευρώ, μειωμένα τελικά κατά 16.000 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση, η ζήτηση λέμε ότι είναι ελαστική ως προς την τιμή διότι η ποσοστιαία μεταβολή της ποσότητας ήταν μεγαλύτερη από την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής και η αύξηση της τιμής έβλαψε την τσέπη της εταιρείας. Αυτό πρέπει να το έχουμε υπόψη όχι μόνο για να τιμωρούμε εταιρείες που κάνουν αυξήσεις, αλλά και για να επιβραβεύουμε εταιρείες που έχουν χαμηλότερες τιμές, έστω και ελάχιστα, ώστε να να πυροδοτούμε τον ανταγωνισμό ανεξαρτήτως της θέλησης των επιχειρήσεων.

Τετάρτη, Ιουνίου 25, 2008

Καλοκαιρινά παιχνίδια

- Σε πέτυχα, Περαστικούλη!

Δευτέρα, Ιουνίου 23, 2008

Μην κρίνετε ινά μη μηνυθείτε

- Φυσικά και έχετε δικαίωμα να δημοσιεύετε ελεύθερα κριτικές για τις ταινίες μας, αλλά ό,τι πείτε ή γράψετε ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί εναντίον σας ενώπιον δικαστηρίου.
.
Αναφέρομαι στο απίστευτο και εξοργιστικό περιστατικό της μήνυσης που υπέβαλε η ODEON εναντίον κριτικού κινηματογράφου για κριτική που δημοσίευσε στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, βλ. εδώ. Την κριτική μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ, όπου θα διαπιστώσετε ότι παρά τη σφοδρότητά της (που απήλαυσα), δεν περιέχει κάτι που ένας καλοπροαίρετος άνθρωπος θα μπορούσε να θεωρήσει βάση για αγωγή.

Δεν μπόρεσα να μην σκεφθώ για άλλη μια φορά ότι όλες οι ελευθερίες έχουν στη χώρα μας τόσο βάθος, όσο να ξύσεις με το νύχι, όσο να δοκιμάσεις να τις ασκήσεις ουσιαστικά. Οι ελευθερίες δεν περιορίζονται μόνο με φυλακές ή βασανιστήρια, υπάρχουν και άλλοι πιο «πολιτισμένοι» και ήπιοι τρόποι που προκαλούν και λιγότερες αντιδράσεις. Ένας από αυτούς είναι να έχεις νόμους και δικαστές που με κάποιο νομιμοφανές πρόσχημα περί δήθεν συκοφαντίας ή εξύβρισης επιτρέπουν σε κάθε μεγάλο ή μικρό παράγοντα ή δικομανή να σέρνει στα δικαστήρια και να υποβάλλει σε δυσβάσταχτο οικονομικό και ψυχικό κόστος ανθρώπους των οποίων το μόνο αμάρτημα είναι ότι εξέφρασαν ελεύθερα τη γνώμη τους. Διάφοροι απίθανοι τύποι και οι ετεροχρονισμένοι πολιτικοί μας ωρύονται για την «ασυδοσία» των μπλόγκερ, αλλά κανένας «αρμόδιος» δεν μιλάει για την ουσιαστική κατοχύρωση της ελευθερίας του λόγου. Κανένας τους δεν ασχολείται με τις καταδίκες της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για αποφάσεις των δικαστηρίων της σε παρόμοια θέματα (βλ. για παράδειγμα εδώ).

Εντύπωση μου κάνει επίσης η ανοχή που υπάρχει για συμπεριφορές που απροκάλυπτα αποσκοπούν στη φίμωση φωνών που δεν αρέσουν σε μικρά ή μεγάλα συμφέροντα. Απορώ για παράδειγμα πώς οι εκδότες εντύπων και οι συνάδελφοι των ανθρώπων που διώκονται για περιπτώσεις όπως αυτή που αποτέλεσε την αφορμή για αυτή την ανάρτηση δεν αντιδρούν μαζικά. Απορώ γιατί δεν προβάλλουν την υπόθεση, απορώ γιατί δεν δημοσιεύουν μαζικά κείμενα διαμαρτυρίας στα έντυπά τους, απορώ γιατί δεν αποκλείουν από τις κριτικές τους την εν λόγω εταιρεία αναφέροντας την αιτία. Βεβαίως γνωρίζω για τα διαφημιστικά έσοδα και τους έμμεσους εκβιασμούς που ασκούνται, αλλά αν η εταιρεία έβρισκε ένα ενιαίο μέτωπο απέναντί της δεν θα ήταν τότε το κόστος μεγαλύτερο για την ίδια; Κάθε επιχειρηματίας ενδιαφέρεται για το κέρδος, όχι για να πουλάει μαγκιά, μαγκιά πουλάει εκεί που νομίζει ότι τον παίρνει και εξυπηρετεί τα συμφέροντά του. Αλλά, βεβαίως, δεν υπάρχει κοινωνία πολιτών σε αυτή τη χώρα, αλλά κοινωνία ιδιωτών - ηλιθίων (idiots) δηλαδή. Δεν ξέρω αν υπάρχει ικανός αριθμός ανθρώπων που να δίνει δεκάρα για την ελευθερία της έκφρασης και το ουσιαστικό περιεχόμενό της. Στο κάτω-κάτω, αν νοείς ως ελευθερία της έκφρασης το να λες ό,τι θες και να βρίζεις θεούς και αγίους βγάζοντας τα απωθημένα σου της εβδομάδας στο οικογενειακό τραπέζι την Κυριακή, είσαι «ελεύθερος» ακόμη και σε καθεστώς δικτατορίας.

Νομίζω ότι θα έπρεπε να δείξουμε ότι πρακτικές όπως αυτή δεν περνούν. Θα έπρεπε να υπάρξει μια γενική αντίδραση που θα μάθαινε σε αυτούς τους ανθρώπους ότι το να συμπεριφέρονται έτσι δεν κάνει καλό στην τσέπη τους. Σε κάθε περίπτωση, προσωπικά, θα ελέγχω εφεξής αν κάποια από τις ταινίες που σκέφτομαι να δω διανέμεται από την εν λόγω εταιρεία (ένας εύκολος τρόπος είναι ο ιστοτόπος της, εδώ) ώστε να μην τη βλέπω. Εσύ;

Θυμάμαι μια σκηνή από μια ταινία με τον Σον Κόνερι και τον Ντένζελ Ουάσιγκτον, αν δεν με ξεγελά η μνήμη μου (διόρθωση: Anthony Hopkins και Cuba Gooding Jr., βλ. σχόλια). Ο Hopkins υποδύεται κάποιο φυλακισμένο, ο Gooding κάποιο ψυχολόγο. Ο ψυχολόγος παίρνει συνέντευξη από τον φυλακισμένο έχοντας ένα αέρα υπεροχής. Κάποια στιγμή, ο φυλακισμένος πετάγεται και κάνει μια λαβή στον ψυχολόγο που δεν του επιτρέπει να αντιδράσει και να καλέσει τους φύλακες, κοντεύοντας να τον στραγγαλίσει. Ο φυλακισμένος του δίνει ένα χαρτί και μολύβι ενώ εκείνος είναι ακινητοποιημένος, "Γράψε", του λέει, "τι σου στέρησα, αλλιώς θα πεθάνεις". "Ελευθερία", γράφει στην αρχή ο ψυχολόγος "Λάθος!" φωνάζει ο φυλακισμένος, "Έλεγχο" γράφει μετά. «Λάθος!» φωνάζει συνέχεια ο φυλακισμένος, δοκίμασε άλλη μία φορά. «Τις αυταπάτες μου» γράφει αυτή τη φορά ο ψυχολόγος και ο φυλακισμένος των απελευθερώνει. Νομίζουμε (νομίζουν πολλοί) ότι είμαστε ελεύθεροι, νομίζουμε ότι ζούμε σε ένα κράτος δικαίου, νομίζουμε ότι ζούμε σε μια δημοκρατική χώρα. Όλα αυτά δεν είναι παρά αυταπάτες που καταρρέουν στην πρώτη ουσιαστική δοκιμασία, ενδεχομένως μπροστά στον κάθε μικρό τύραννο της καθημερινότητας.

Οι αρχαίοι Αθηναίοι ΚΕΤΕΚΤΗΣΑΝ τη δημοκρατία τους πολιορκώντας την Ακρόπολη. Ήταν πολίτες, ήταν οπλίτες.

Πρέπει να τιμωρούμε όσους απειλούν την ελευθερία μας και τα δικαιώματά μας. Σε αυτή την περίπτωση δεν χρειάζονται πολλά, δεν χρειάζεται να πολιορκήσουμε την Ακρόπολη:

Ταινία της ODEON; Ευχαριστώ, δεν θα τη δω.

Όποιος θέλει, ας το διαδώσει. Σας φαίνεται ασήμαντο; Ας ξεκινήσουμε από αυτό και μετά παίρνουμε και το Βερολίνο.

Θεωρώ ότι η ανάρτηση αυτή συνδέεται με την προηγούμενη.

Σάββατο, Ιουνίου 21, 2008

Ζιμενοσκόπηση

Έλλην πολιτικός υποβάλλεται σε ζιμενοσκόπηση.

Αν έκανα μια δημοσκόπηση (μακριά από το παρόν ιστολόγιο αυτά) θα ήταν κάπως έτσι:

Ποιοι νομίζετε ότι ήταν οι αποδέκτες των «μαύρων» χρημάτων της Siemens;

Α. Πολιτικά κόμματα
Β. Μεμονωμένοι πολιτικοί

Γ. Στελέχη οργανισμών
Δ. Και κόμματα και μεμονωμένοι πολιτικοί και στελέχη οργανισμών και όσοι μεσολαβούν γενικώς (εύγε, προβιβάζεσαι)
Ε. Κανένας από τους παραπάνω, ο πολιτικός κόσμος και οι δημόσιοι λειτουργοί της χώρας μας είναι αμέμπτου ηθικής και είμαι βουλευτής/εργολάβος/άλλος διαπλεκόμενος/παντελώς ηλίθιος


Δε βαριέσαι, στην Ελλάδα δεν ενδιαφέρεται κανένας για εντιμότητα και ηθική*, αλλά «για να βρει μια άκρη» ώστε να «μην είναι στην απέξω». Αυτό είναι το πρόβλημα των περισσοτέρων, όχι ότι κάποιοι τα πιάνουν, αλλά ότι δεν τα πιάνουν και οι ίδιοι, όχι ότι κάποιοι αυθαιρετούν, αλλά ότι δεν τους αφήνουν να αυθαιρετήσουν (αρκετά) και οι ίδιοι. Αλλά μήπως είμαι αυστηρός; Στο κάτω-κάτω, ο καθένας έχει να ζήσει τη ζωή του, αν γεννιότανε στη Σουηδία, θα «έπαιζε» με τους κανόνες της Σουηδίας, όταν ζει στην Ελλαδάρα, με ποιους κανόνες θα πρέπει να «παίξει»; Εσύ, τι θα κάνεις όταν το αγαπημένο σου πρόσωπο χρειαστεί περίθαλψη για κάτι σοβαρό; Δεν θα το δώσεις το φακελάκι; Θα μου πεις, όλα είναι θέμα βαθμού, όλοι έχουν διαφορετικά όρια, κάποιος παραβιάζει τους κανόνες, τους κουρελιασμένους, για να σώσει τη μάνα του ή τον πατέρα του και άλλος προμηθεύει με ληγμένα φάρμακα τα νοσοκομεία για να προσθέσει πέντε δεκάρες παραπάνω στις καταθέσεις του. Όχι, δεν είναι όλοι το ίδιο και όσοι προσπαθούν να πείσουν ότι όλοι έχουν ίδιο μερίδιο ευθύνης και ότι αυτό είναι απλά το γκρικ-γουέι, ισοδύναμο και ισότιμο με ένα κράτος δικαίου, το κάνει είτε εκ του πονηρού είτε από ψωροπερηφάνια και βλακεία. Αυτή η κατάσταση έχει ένα δυσβάσταχτο και απροσδιόριστο κόστος, όχι μόνο για τους λίγους δυστυχισμένους που βρέθηκαν να μην είναι τόσο χοντρόπετσοι όσο οι συνάνθρωποί τους, αλλά για όλους** και κάπως, κάποτε, πρέπει να αλλάξουν τα πράγματα. Να φταίει το κακό το ριζικό μας, η τουρκοκρατία, η δολοφονία του Καποδίστρια... Σε κάθε περίπτωση, σιχαίνομαι αυτό που βλέπω γύρω μου, σιχαίνομαι την κοινωνία στην οποία ζω και εχθές το απόγευμα πάλι μύριζα καμένο στον αέρα. Άλλο ένα καλοκαίρι στην Hell-Ass.

* για αυτό εξάλλου έχουμε το φιλότιμο που είναι κάτι εντελώς διαφορετικό, κάτι μεταξύ ετεροκαθορισμού (με πειράζει τι θα πουν οι άλλοι) σε ένα προ-ηθικό σύστημα αξιών και σωστής συμπεριφοράς μεταξύ κατεργαρέων.
** Χαρακτηριστικό παράδειγμα, βλέπε τα απεγνωσμένα πρόσωπα των αυθαιρετούντων που τρέχουν να γλιτώσουν από τις φωτιές τα σπίτια τους που και αυτά κτίστηκαν ενδεχομένως μετά από κάποια προηγούμενη φωτιά. .

Τετάρτη, Ιουνίου 18, 2008

Μοντέλα


Από τις πρώτες μου αναμνήσεις ήταν εκείνο το μαγικό σακουλάκι, έτσι μου φάνηκε, που είδα να κρέμεται στη βιτρίνα ενός χαρτοβιβλιοπαιχνιδοπωλείου-είδη δώρων της εποχής. Ήταν κάπου στις αρχές τις δεκαετίας του 70, όταν παντού έβλεπες ένα περίεργο πουλί με έναν φαντάρο μπροστά. Το σακουλάκι έκλεινε με ένα χαρτονάκι που απεικόνιζε ένα αεροπλάνο του Β Παγκοσμίου Πολέμου και, τώρα που το γράφω, αν δεν μου παίζει παράξενα παιχνίδια η μνήμη μου, θυμάμαι ότι ήταν ένα Typhoon. Μέσα υπήρχαν πλαστικά κομματάκια σε πλαίσια, ένα σχέδιο συναρμολόγησης και ένα φύλλο με χαλκομανίες. Αυτό ήταν ένα διαφορετικό παιχνίδι από αυτά που ήξερα, απαιτούσε κόπο και δεξιοτεχνία για να το κάνεις δικό σου και πραγματικά σε έκανε να αισθανθείς ότι έκανες κάτι πιο σπουδαίο από το απλώς να παίζεις. Δεν ήταν πολύ αργότερα που αποκτούσα το πρώτο μου κιτ, μετά από τα γνωστά παιδικά παρακάλια και γκρίνια. Ένα παρόμοιο αεροπλανάκι που συναρμολόγησα με τα αποτελέσματα που μπορεί να περιμένει κάποιος από έναν μπόμπιρα. Λάθη, κόλλες που ξεχείλιζαν από τις ενώσεις, χαλκομανίες με τα διακριτικά σε λάθος θέσεις και ένα σωρό άλλες κακοτεχνίες και παραλείψεις. Λίγο καλύτερα από εργολάβος του Δημοσίου.

Εκατοντάδες «συναρμολογούμενα» πρέπει να έκανα από τότε. Όταν μεγάλωσα λίγο ακόμη ώστε να αναπτύξω περισσότερο τις δεξιότητές μου, αυτή η ασχολία εξελίχθηκε στον βασιλιά των παιχνιδιών παίρνοντας και τον πιο σοβαρό χαρακτηρισμό του χόμπι, που με έκανε να νοιώθω μεγαλύτερος, αφού και πολλοί ενήλικοι ασχολούνταν και εξακολουθούν να ασχολούνται με αυτό. Θυμάμαι στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο να υπερηφανευόμαστε μεταξύ μας οι φίλοι στα παιδικά πάρτι και συγκεντρώσεις για τα τελευταία δημιουργήματα και εργαλεία μας (Ιερό Γκραλ ο αερογράφος που απέκτησα πολύ αργότερα), να συζητάμε για τα μελλοντικά πρότζεκτ μας και τεχνικές («Μα, πώς καθαρίζονται τα πινέλα;» από τις πρώτες ερωτήσεις όταν κάναμε τα πρώτα δειλά βήματα και στο βάψιμο), να κάνουμε τις βόλτες μας και να χαζεύουμε για ώρες ατελείωτες στα καταστήματα και τις βιτρίνες με τα μοντέλα (ναι, για εμάς αυτό σήμαινε τότε «μοντέλα») ή να τρέχουμε σε εκθέσεις. Τι κάνει ένα αγόρι όταν κλείνεται μόνο του στο δωμάτιό του; Μα... φυσικά συναρμολογεί!

Την κράτησα αυτή την ασχολία έως και τα νεανικά μου χρόνια. Κάποια στιγμή έγινα αρκετά καλός, χωρίς να φτάσω σε επίπεδο δεξιοτέχνη και ιδιοκατασκευών. Πολλά αναμνηστικά της περιόδου δεν μου μείνανε, τα περισσότερα καταστράφηκαν, μερικά δυστυχισμένα έμειναν με πολλές αβαρίες από αγαπημένα αλλά αδέξια χέρια να τα τρώει η σκόνη από την οποία δεν μπόρεσε να τα προστατέψει ούτε εκείνη η παλιά βιτρίνα στο εξοχικό. Κράτησα όμως κλεισμένες σε δικές τους προθήκες και σε άριστη κατάσταση, να δεσπόζουν στο σαλόνι μου σήμερα, τη Σειρήνα και την Εκδίκηση, φωτογραφίες των οποίων θα βρείτε παρακάτω. Σκεφτόμουν κάποτε να προχωρήσω και στο «πανεπιστήμιο» των ξύλινων πλοίων, αλλά αυτό δεν συνέβη ποτέ. Σιγά, σιγά η ασχολία αυτή απέκτησε αντιπάλους. Έφτασε η ηλεκτρονική εποχή με άλλα, νέα μαγικά και όνειρα, τους υπολογιστές, με τα πρώτα απλοϊκά γραφικά, που σε έκαναν να ταξιδεύεις σε κόσμους πίσω από οθόνες, και τις πρώτες γραμμές προγραμματισμού σε Basic που νομίζαμε ότι θα μας επέτρεπαν να αλλάξουμε την ίδια τη φύση του σύμπαντος με ένα goto ή μερικά on... next... or..... Θυμάστε τις ρομαντικές ταινίες της εποχής όπου ένα πιτσιρίκι καταλαμβάνει το Πεντάγωνο ή μπαίνει σε μαγικούς κόσμους από τον υπολογιστή του; Κάπως έτσι φανταζόμαστε τους εαυτούς μας. Ήταν αυτό ένα μεγάλο πλήγμα για τον κλάδο των συναρμολογουμένων, εκεί, στο τέλος της δεκαετίας του 1980 και στα 90’s. Έμειναν στην τέχνη οι σκληροπυρηνικοί και ίσως οι αληθινά ταλαντούχοι.
.
Είναι περίπου δεκαπέντε χρόνια από τότε που έκανα το τελευταίο «μοντέλο». Αν καμιά φορά όμως περάσω έξω από κάποιο από τα λίγα μαγαζιά που έχουν απομείνει, δεν μπορώ να μη σταματήσω και να μην κοιτάξω, για να νοιώσω λίγο όπως τότε, που μερικά πλαστικά κομματάκια μπορούσαν να με κάνουν αληθινά ευτυχισμένο, τουλάχιστον για ένα απόγευμα. Πόσο δυσκολότερο είναι να χαρεί ο ενήλικος που έγινα.
.




Αναβιώσεις και τελευταίες (;) αναλαμπές: Υπήρξαν λίγες φορές σχετικά πρόσφατα που ασχολήθηκα από γούστο με κάτι παρόμοιο, αλλά με λιγότερες απαιτήσεις σε χρόνο και προετοιμασία, τη βαφή φιγούρων. Ακολουθούν κάποια από τα αποτελέσματα. Σκεφτόμαστε ένα διάστημα με έναν πολεμοχαρή φίλο να στήσουμε και επιτραπέζιες μάχες για να του δείξω τι εστί βερίκοκο, αλλά πού χρόνος. Μάχες, μόνο στον υπολογιστή πλέον και σπάνια. Εξάλλου, τα αγαπημένα παιχνίδια μου τώρα είναι οι μπογιές, τα μολύβια μου και το μπλογκ μου και παράπονο δεν έχω.



Οι κακοί

Οι καλοί

Για όποιον δεν έχει ιδέα για τι γράφω, ενδεικτικά, εδώ, εδώ, εδώ.

Δευτέρα, Ιουνίου 16, 2008

Αποθράσυνσις

- Δεν σου μάθανε να κτυπάς πριν να ανοίξεις το ντουλάπι ΡΕ;!

Σάββατο, Ιουνίου 14, 2008

Καλοκαιρινή εμφάνιση

- Μισώ τα λουλουδάτα πουκάμισα!

Πέμπτη, Ιουνίου 12, 2008

Δευτέρα, Ιουνίου 09, 2008

Το μυστήριο του λευκού αυτιού

Ήταν πριν από πολλά χρόνια, πρέπει να ήμουν στην πρώτη Δημοτικού, στην πρωινή προσευχή. Ίσως να έβρεχε, καθώς η συγκέντρωση του σχολείου είχε γίνει σε εσωτερικό χώρο. Ο Διευθυντής απευθύνεται στο σχολείο και τότε προσέχω ένα μυστηριώδες, λευκό αντικείμενο να εξέχει από το αυτί του. Μοιάζει να είμαι ο μόνος που το προσέχει. Το θέαμα προξένησε εντύπωση στο παιδικό μυαλό μου και για καιρό σκεφτόμουν τι θα μπορούσε να είναι, χωρίς να βρω ικανοποιητική απάντηση. Πολλά χρόνια αργότερα, σηκώνω το κεφάλι, κοιτάζω στον καθρέπτη, θυμάμαι εκείνη την στιγμή και χαμογελώ. Στο αυτί μου υπάρχει ένα παρόμοιο αντικείμενο. Έχω μόλις ξυριστεί, ξέπλυνα το πρόσωπό μου, αλλά κάποιο κομμάτι αφρού έχει πάει στο αυτί μου και έχει μείνει εκεί.
.
Καθώς μεγαλώνουμε, βρίσκουμε απαντήσεις στα ερωτήματα της παιδικής ηλικίας, όμως, αυτά αντικαθίστανται από άλλα, περισσότερα και βασανιστικότερα. Ποιος είναι ο ενήλικος που θα βρει την προφανή απάντηση χαμογελώντας;

Παρασκευή, Ιουνίου 06, 2008

Δύσκολοι καιροί για πρίγκιπες

Γεια όσους δεν κατάλαβαν από το άτεχνο σκίτσο μου, εδώ.
.
Κρίμα, διότι ομολογώ ότι ο συγκεκριμένος δεν μου ήταν τόσο αντιπαθής όσο τα άλλα προϊόντα φυτωρίων πολιτικών, αντιδρώντας ίσως και κάπως συντεχνιακά μετά από τη θέση που πήρε για τα ιστολόγια, εδώ για λεπτομέρειες. Νομίζω ότι είναι εξαιρετικά εύκολο για έναν πολιτικό να «πέσει στη λούμπα». Ιδίως αν είναι νέος, ανήκει σε κάποιο τζάκι και τον αυμβουλεύουν οι παλαιότερες γενιές που ξέρουν το κουρμπέτι, αλλά, φευ, δεν καταλαβαίνουν τις αλλαγές των καιρών. Τα ερωτηματικά βέβαια είναι πολλά, τι σούπερ εξοπλισμός ήταν αυτός που κόστιζε τόσο; Μήπως πρόκειται απλώς για κάποια "μηχανή";
.
Μετά από τις δωρεές στη νεολαία ΠΑΣΟΚ και αυτό το περιστατικό, αναμένεται νέο σίριαλ του τύπου "ποιοι άλλοι τα πιάσανε", για να μη γίνει φυσικά τελικά τίποτε. Αλλά τι να περιμένεις όταν έχουμε δικαστικούς που αυτό που τους ενοχλεί είναι οι γάμοι ομοφύλων; Δεν χρειάζεται Σανιδάς, σανίδα χρειάζεται. Τουλάχιστον, θα θυμούνται οι ψηφοφόροι;
..
Υλικά: μολύβι, λεπτός μαύρος μαρκαδόρος, ξυλομπογιές ακουαρέλας, ακουαρέλα (ελάχιστα), απλές ξυλομπογιές (ελάχιστα), τσικουδιά, τρίτο πρόγραμμα. Τι άλλο χρειάζεται κανείς;

Πέμπτη, Ιουνίου 05, 2008

Πανεπιστημιακό άσυλο = Ψυχιατρικό άσυλο


- Τις αυτοκτονίες φαντάρων τις μετρούν, τις αυτοκτονίες φοιτητών τις μετράει κανένας;

Από το Νέο Ερμηνευτικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Περαστικού:

Πανεπιστημιακό άσυλο: Θεσμός που προστατεύει από συλλήψεις και διώξεις εγκληματικά στοιχεία, εξτρεμιστικές ομάδες και κάθε είδους παρανομούντες που βρίσκονται σε χώρους ιδρυμάτων της ανώτατης εκπαίδευσης έτσι, ώστε αυτοί να μπορούν να καταστρέφουν την περιουσία των πανεπιστημίων και να ασκούν ανενόχλητοι βία στο διδακτικό και άλλο προσωπικό και σε αντιδραστικούς φοιτητές που βρίσκονται στο πανεπιστήμιο για να αποκτήσουν γνώσεις.

Πανεπιστημιακό άσυλο, νομίζω ότι αυτές οι δύο λέξεις εμπεριέχουν όλο τον παραλογισμό της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Ένας θεσμός που υποτίθεται ότι θα επέτρεπε στην ακαδημαϊκή κοινότητα να λειτουργεί σε ένα προστατευμένο περιβάλλον ελεύθερης αναζήτησης της γνώσης, μελέτης και υψηλού επιπέδου διαλόγου και ανταλλαγής απόψεων γίνεται ακριβώς ένα μέσο που της επιβάλλει ένα καθεστώς τρομοκρατίας και βίας από τους γνωστούς αναρχοαριστερούς στρατούς (μερικούς ανερμάτιστους τρελιάρηδες βασικά ή κομματόσκυλα) και άτομα με παραβατική συμπεριφορά.

Έχουμε ή δεν έχουμε παιδεία και πώς θα αποκτήσουμε παιδεία και εκπαιδευτικό σύστημα... βαρέθηκα αυτή τη συζήτηση. Η κοινωνία και το εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρα μας εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα δεν έχουν ανάγκη από συναίνεση, η συναίνεση αυτής της κοινωνίας σημαίνει συναινετικό χαμό. Η κοινωνία μας έχει ανάγκη από ρήξεις, πραγματικές, όχι γιαλαντζί όπως η ευημερία της και οι κάθε είδους φούσκες της. Για να αποκτήσεις παιδεία, όταν δεν έχεις, ξεκινάς από χαμηλά, από τους καμπινέδες. Αν δεν έχεις καθαρό μέρος να αφοδεύσεις ή μέρος όπου μπορείς να αφοδεύσεις χωρίς να φοβάσαι ότι θα σου την πέσει κάποιο πρεζόνι, δεν έχεις ούτε παιδεία. Αν δεν μπορείς να ανοίξεις το βιβλίο σου χωρίς να έχεις το νου σου πώς θα προφυλαχθείς από τους αγνούς εσω-πανεπιστημιακούς και εξω-πανεπιστημιακούς αγωνιστές, δεν έχεις παιδεία. Πρώτα καταργείς το πανεπιστημιακό άσυλο, αντικαθιστάς την τρομοκρατία του κάθε τρελιάρη που κραδαίνει ένα καδρόνι με την τρομοκρατία του αστυνομικού ή του σεκιουριτά που σε μπουζουριάζει στο αμφιθέατρο επειδή απειλείς και βρίζεις τον καθηγητή σου ή έναν συμφοιτητή σου, πετάς έξω τις κομματικές και πολιτικές οργανώσεις, καθαρίζεις τα πανεπιστήμια από κάθε αφισοκόλληση εκτός των πινάκων ανακοινώσεων, ορίζεις τους χώρους για κάθε δραστηριότητα και μετά, σιγά- σιγά αποκτάς ανώτερη παιδεία.

Η δημοκρατία ήταν πάντα κατάληξη μιας επίπονης διαδικασίας, ποτέ αφετηρία, το ίδιο και η παιδεία. Μπορεί όταν κλείνει ένα σχολείο ανοίγει μια φυλακή, αλλά για να ανοίξεις πανεπιστήμιο στη σημερινή Ελλάδα, πρέπει πρώτα να έχεις έτοιμες μερικές φυλακές.

Για να φτιάξει η παιδεία, δεν χρειάζεσαι από το πρώτο βήμα χρήματα, καθηγητές με περγαμηνές, συστήματα, υποδομές, αυτά έρχονται σε δεύτερη φάση, πρώτα, όπως καθετί, χρειάζεσαι ένα γερό καθάρισμα και ενδεχομένως μερικές σβουριχτές καρπαζιές. Χρειάζεσαι χώρο, κυριολεκτικά και μεταφορικά, για διδασκαλία και έρευνα.

Μου αρέσει που μερικοί ρωτούν γιατί οι φοιτητές που θέλουν να ασχοληθούν με τα μαθήματά τους δεν αντιδρούν πετώντας οι ίδιοι τους ταραξίες έξω από τις σχολές τους. Η δική μου άποψη είναι ότι καλά κάνουν και δεν αντιδρούν, δεν πας στο πανεπιστήμιο για να αποκτήσεις πολεμικά τραύματα που θα επιδεικνύεις αύριο στα εγγόνια σου ούτε για να εκτεθείς σε θανάσιμο κίνδυνο. Είναι ευθύνη τους κράτους και των οργάνων του να σου εξασφαλίσουν ένα ασφαλές περιβάλλον μάθησης.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1. Η συζήτηση του πώς κάποιοι νέοι άνθρωποι εγκλωβίζονται στις ιδεολογίες της κακομοιριάς και της βίαιης αντίδρασης απέναντι σε κάθε προσπάθεια αλλαγής (δεν πιστεύω ότι υπάρχει αλλαγή που θα τους έβρισκε σύμφωνους, εκτός ίσως από την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου) έχει να κάνει με τη γενική νοσηρότητα της κοινωνίας μας και τη σχιζοφρένειά της που από τη μία εμμένει ιδεολογικά σε ψεύτικες «αναλλοίωτες» αξίες και από την άλλη, στην πράξη, δείχνει ότι δεν γνωρίζει νόμο. Είναι μια στείρα κοινωνία, συντηρούμενη από τα αποφάγια των άλλων που καμώνεται ότι σνομπάρει ενώ καταβροχθίζει με βουλιμία. Μια κοινωνία υποκριτική που το μεγαλύτερο έλλειμμά της είναι κάποια στοιχειώδης λογική (δες τις αντιδράσεις σε ένα πρακτικό ζήτημα, όπως η ανάγκη των ομοφυλοφίλων να έχουν και αυτοί κάποιο πλαίσιο για να βάλουν σε τάξη τη ζωή τους).
.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2. Ναι, ξέρω ότι οι παραπάνω προτάσεις είναι εκτός πραγματικότητας.

Τετάρτη, Ιουνίου 04, 2008

Invincible Hillary

- Oh, Oh, I see. Running away, eh? You yellow bastard! Come back here and take what's coming to you. I'll bite your legs off!

(Α κατάλαβα, το βάζουμε στα πόδια ε; Δειλό κάθαρμα! Γύρνα πίσω και δέξου την ήττα σου! Θα σου ξεριζώσω τα πόδια με τα δόντια μου!)

Αν δεν αναγνωρίσατε την παραπομπή, πατήστε στην αγγλική φράση.

Κυριακή, Ιουνίου 01, 2008

Δεν ξεχνάμε

Δεν ξεχνάμε την Αμαλία, διότι είχε το θάρρος να υψώσει το ανάστημά της την ώρα της υπέρτατης δοκιμασίας και διότι στα ίδια ή σε παρόμοια καθάρματα είναι πιθανόν να πέσουν οι άνθρωποι για τους οποίους νοιαζόμαστε, αλλά και εμείς οι ίδιοι. Δεν σας προτρέπω προσωπικά να κάνετε κάτι συγκεκριμένο, σας προτρέπω όμως να μην ξεχνάτε αυτή τη νοσηρή πραγματικότητα και τα θύματά της.

Είμαι σκεπτικιστής απέναντι σε όλες τις μαζικές κινήσεις και τις μπλογκο-εκστρατείες, αλλά ελπίζω όσα έγιναν να συμβάλουν έστω και λίγο στο να αλλάξουν σιγά-σιγά νοσηρές αντιλήψεις που επικρατούν στην κοινωνία μας.

Για την Αμαλία, αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχει εδώ μια πρωτοβουλία μνήμης. Θα ήταν ίσως καλύτερα όσοι δεν είχατε παρακολουθήσει την υπόθεση να επισκεφθείτε εδώ το δικό της ιστολόγιο και να διαβάσετε τα δικά της λόγια. Η Αμαλία δεν είναι μεταξύ μας από πέρυσι, στις 25/5.

Σκηνή δρόμου

Μια κοπέλα διασχίζει την Πατησίων, από την Τοσίτσα, γνωστό στέκι ναρκομανών, στο απέναντι πεζοδρόμιο. Την ακολουθεί ένας νεαρός, με «το φέρσιμο του Ελπήνορα, λίγο πριν πέσει να τσακιστεί»*. Και οι δύο έχουν τα σημάδια του εκφυλισμού που εμφανίζουν οι χρήστες, από εκείνη έχει μείνει κάτι από την προηγούμενη ομορφιά της. Κάποια στιγμή, εκείνος φωνάζει με την αλλοιωμένη φωνή του: «Θα σε κάνω βασίλισσα εγώ!» Εκείνη κοιτάζει «με ανυπομονησία εκεί που τηγανίζουν ψάρια· σαν τη γάτα.»*

* Οι δύο αυτές φράσεις από το ποίημα «Ο ΗΔΟΝΙΚΟΣ ΕΛΠΗΝΩΡ» του Γ. Σεφέρη.