Κυριακή, Ιανουαρίου 31, 2010

Πολλαπλή χρεοκοπία


Βλέπουν τη χρεοκοπία μιας οικονομίας, βλέπω τη χρεοκοπία ενός κοινωνικού μοντέλου. Εστιάζουν σε αυτό που καταλαβαίνουν, στην οικονομική χρεοκοπία, στο πορτοφόλι. Πιστεύω ότι αυτό είναι μόνο το κερασάκι στην τούρτα. Ο θάνατος ήταν προαναγγελθείς. Πολύ πριν να χρεοκοπήσουμε ως οικονομία, είχαμε χρεοκοπήσει ως κοινωνία. Είχαμε χρεοκοπήσει ηθικά, κοινωνικά, δημιουργικά, ίσως ακόμη και πολιτισμικά. Πριν να χάσουμε σε αξία, είχαμε απολέσει τις αξίες - ή δεν είχαμε καταφέρει να τις αποκτήσουμε ποτέ.

.

Καυχόμαστε για την αρχαία δημοκρατία και τις πόλεις κράτη, αλλά στη νεότερη Ελλάδα δεν αποκτήσαμε ποτέ συνείδηση πολίτη, κοινωνική συνείδηση και αίσθηση ηθικής υποχρέωσης απέναντι στο σύνολο και κατ’ επέκταση στο κράτος. Το κράτος, ως θεσμική και λειτουργική έκφραση της κοινωνίας, της κοινωνικής αλληλεγγύης και των κοινών αξιών, ποτέ δεν απέκτησε υπόσταση στη συνείδηση των Ελλήνων ανάλογη αυτής σε χώρες βορειότερα και δυτικότερα από εμάς. Ο Έλληνας δεν κατάλαβε ποτέ τι ακριβώς σημαίνει κράτος. Οι Έλληνες δεν έχουν κράτος, έχουν έθνος, από αυτό πηγάζουν και πολλά μπερδέματα της εποχής.

.

Το κράτος ήταν πάντα κάτι έξωθεν, κάτι όχι συλλογικό, αλλά απρόσωπο, κάτι που δεν το θέλουμε όταν μας φορολογεί, αλλά το βρίζουμε όταν δεν έχει πυροσβεστικά να σβήσουν τη φωτιά, κάτι που οφείλει να μας προστατεύει, αλλά που δεν είναι άξιο προστασίας (και με αυτό δεν εννοώ την πεποίθηση ότι πρέπει να διογκώνεται έτσι, ώστε να βολέψει και εμάς), το βρίζουμε όταν πάει να εφαρμόσει κανόνες στη δική μας συμπεριφορά, το βρίζουμε και όταν δεν εφαρμόζει τους κανόνες σε αυτούς που μας ενοχλούν. Το κράτος δεν είναι δικό μας, συνεπώς, κανένας σχεδόν δεν αισθάνεται ότι βλάπτει κάποιον όταν το κλέβει και κανένας δεν θίγεται όταν τον κλέβουν εμμέσως κλέβοντας το κράτος. Έτσι, το κράτος εξελίχθηκε σε ένα διογκωμένο, αλλά αναποτελεσματικό καρκίνωμα πελατειακών σχέσεων που λειτουργεί σπασμωδικά, αδικεί και αδικείται. Σε μια χώρα πειρατών, το κράτος θα είναι πειρατικό.

.

Σε αυτό το πλαίσιο, έννοιες όπως αξιοκρατία δεν έχουν καμία απήχηση. Σάμπως του αλλουνού το παιδί αξιοκρατικά διορίστηκε; Εξάλλου, κανένας δεν τρώει ποτέ το ψωμί του άλλου και όλοι οι καλοί χωράνε. Με τέτοια μυαλά οικοδομήσαμε ένα κράτος βλακείας, ανικανότητας και αρπαγής. Όταν ακούς υπουργό να δηλώνει ότι είναι κρίμα που η λέξη «κρίση» δεν έχει υπερθετικό βαθμό, καταλαβαίνεις το επίπεδο των στελεχών της ηγεσίας. Όχι, αυτό δεν ήταν απλό λεκτικό ολίσθημα ή λάθος, αλλά έλλειψη ικανότητας συγκροτημένης σκέψης. Οι ικανότητες των ανθρώπων που αναδεικνύονται μέσα από τους κομματικούς μηχανισμούς δεν έχουν καμία σχέση με τις ικανότητες που απαιτεί μια χρηστή και ικανή διακυβέρνηση. Με άλλα λόγια, τι ελπίδες έχουμε όταν το ίδιο το σύστημα αλγοριθμικά απορρίπτει αυτούς που θα μπορούσαν να προσφέρουν κάτι ουσιαστικό; Μόνο από σπόντα, από ανάγκη και από υπερεθνικά κέντρα εξουσίας μπορούμε να ελπίζουμε σε κάτι. Οι δικοί μας είναι τζούφιοι μπεμπέδες ή πονηροί μπακάληδες που κλέβουν στο ζύγι.

.

Ποιος μπορεί να μας σώσει από αυτό που είμαστε; Ένα άτομο αλλάζει όταν διαπιστώνει ότι οι συμπεριφορές του δεν μπορούν πλέον να του εξασφαλίσουν την επιβίωση ή τη συνέχιση του τρόπου ζωής του. Είναι μια διαδικασία επίπονη, αλλά με μια μεγάλη ανταμοιβή για όσους τα καταφέρνουν: την ωρίμανση, την ενηλικίωση. Είμαστε πλάσματα της συνήθειας και δεν αλλάζουμε επειδή θεωρητικώς κατανοούμε ότι έτσι πρέπει, αλλά μόνο όταν βλέπουμε άδειο το τσουκάλι. Το ίδιο ισχύει και για τις κοινωνίες. Όταν το τραπέζι είναι στρωμένο, δεν αλλάζουν. Αυτό που βιώνουμε σήμερα μπορεί να είναι και ευκαιρία για ριζικές αλλαγές. Η αποτυχία και η πτώση είναι επίσης ενδεχόμενα. Οψόμεθα.


13 σχόλια:

scarlett είπε...

με μελαγχόλησε το ποστ σου. αν και αποφευγω συνειδητα να είμαι απαισιόδοξη, πιστευω πως οι ανθρωποι δεν αλλαζουν τοσο ριζικά, οσο θα επρεπε στη δεδομενη στιγμη. ακομη κι αν ειχαν τη θεληση (που δεν πιστευω πως την έχουν) θα ελλειπαν οι μηχανισμοι.
γραφεις
"καυχομαστε για την αρχαια δημοκρατια"
και δεν μπορω να μην συλλογιστω, ποσο ξενο μας ειναι καθε αρχαιο επιτευγμα. πως εμεις καμία σχέση δεν έχουμε μαζί του.

με θλίβουν οι Ελληνες. με θλίβει η Ελλάδα.και δε θα πονουσε, αν δεν την αγαπούσα
"Ποιος μπορεί να μας σώσει από αυτό που είμαστε; "
καθε μερα μου το ρωτάω...
"κανεις"
ειναι ο αγωνας που κανει ο καθενας για τον εαυτο του

καλο μηνα, Περαστικέ

ΠΑΝΟΣ είπε...

Ωραίο το κείμενο, κλασικά θεωρητικό βέβαια. Εντύπωση μου κάνει η υπομονή αλλά και η εγκράτειά σου. Κάποτε έλεγα ότι πού θα πάει, θα ψοφήσουν τα γερόντια μήπως δούμε άσπρη μέρα. Το μεγαλύτερό μου λάθος. Την μεγαλύτερη θλίψη μου προκαλούν τα παρακάτω ζώα:

http://www.youtube.com/watch?v=Mz7yqLY5Qr4

http://www.youtube.com/watch?v=CSHW-24ScVM

http://www.youtube.com/watch?v=ECnSdtzkg_M

http://www.youtube.com/watch?v=SxfpQ_0vn2Y

http://www.youtube.com/watch?v=G6hh3qvdN2

Να τα χαίρονται οι μανάδες και οι φίλοι τους.
Και ψάξτε γιατί θα μείνουμε μια ζωή στα σκατά...

Locus Publicus είπε...

Συμπλέω απολύτως με τα γραφόμενα. Η κατάρρευση είναι ολική, και περνάει μέσα απο στάδια. Βρισκόμαστε τώρα στο στάδιο της βίας. Τα τελευταία νέα για την εγκληματικότητα ειναι νέα Τρίτου Κόσμου. Και πίσω απο τα νούμερα, υπάρχει η αλήθεια. Την καλημέρα μου.

Jolly Roger είπε...

"Σε μια χώρα πειρατών, το κράτος θα είναι πειρατικό."

Αρα εγω ταιριαζω μια χαρα εδω ;-)

Μακαρι να ειμασταν κρατος πειρατων. Οι πειρατες ειχαν ηθικη, πολυ ανωτερη απο την δικια μας. Πριν γινουμε πειρατες, ας γινομασταν τουλαχιστον θαλασσινοι. Η Θαλασσα θα ειχε να μας διδαξει πολλα, αλλα εμεις δεν θελουμε να την ακουσουμε.

Αλλα δεν ειμαστε κρατος θαλασσινων, ουτε κρατος πειρατων. Κρατος μικρομπακαληδων και μικροαπατεωνισκων ειμαστε.

Τι συμπτωση, κι εγω χθες ειχα παρομοιες σκεψεις με σενα ;-)

Περαστικός είπε...

Καλό μήνα, Scarlett!

Πάνο, απλώς δεν έχω πλέον πολλές προσδοκίες. Αναφορικά με τα βίντεο, κάθε φοιτητής, ανεξαρτήτως παράταξης, που επιδεικνύει τέτοια συμπεριφορά θα έπρεπε να αποβάλλεται διά παντός από το πανεπιστήμιό του! Αυτό αν μας ενδιαφέρει ένα πραγματικό πανεπιστημιακό άσυλο εντός του οποίου δεν θα υπάρχει καμία ανοχή σε οποιαδήποτε πράξη βίας. Αλλά ξέχασα, πανεπιστημιακό άσυλο σημαίνει ελεύθερη και ατιμώρητη άσκηση βίας και προστασία κάθε τραμπούκου.

Jolly Roger, δεν ήθελα να θίξω τους πειρατές :D

gaidara είπε...

.....

:)

(όπως πάντα με καλύπτεις!)

Περαστικός είπε...

Καλησπέρα, Γαϊδάρα :)

Dormammu είπε...

Ταπί, αλλά όχι ψύχραιμοι.

Περαστικός είπε...

Ταπί και αμετανόητοι :)

squarelogic είπε...

Θα συμφωνήσω απόλυτα.Από τότε που θυμάμαι να καταλαβαίνων τι γίνεται γύρω μου διαισθανόμουν βαθιά μέσα μου ότι κινούμαστε σε λάθος τροχιά,ότι αυτή η κουλτούρα της ήσσονος προσπαθείας,του βολέματος,του άκρατου ατομικισμού,της περιφρόνησης των διπλανών δε μπορεί να μην μας έβγαινε σε κακό.Και να που ο λογαριασμός μας ήρθε!Τώρα όλοι οι "προσκεκλημένοι",χορτάτοι και μη,φταίχτες ή όχι θα κληθούμε να πληρώσουμε και πιθανότατα πάλι δυσανάλογα με τον βαθμό ευθύνης μας.
Τουλάχιστον ας αλλάξουμε προς το καλύτερο,ας δούμε την κρίση ως ευκαιρία...φοβάμαι όμως οτι λείπει και η παιδεία και το σφρίγος για κάτι τέτοιο.Ενα έθνος καλοζωισμένων υποκριτών(ως μέσος όρος)που κατά τεκμήριο κρυβονταν
απ το βάρος της ανάπτυξης των δυνατοτήτων τους στην ασφαλή τελμάτωση του Δημοσίου είναι εξαιρετικά δύσκολο ν'αλλάξει συνήθειες.

Περαστικός είπε...

Squarelogic, και δεν βλέπω να υπάρχει και κάποια πρόταση για οποιαδήποτε κατεύθυνση. Θα κάνουμε θυσίες για να διατηρήσουμε τι; Αν κάνουμε επανάσταση θα είναι για να πάμε πού; Είναι αυτό που ο Καστοριάδης περιγράφει ως κατάρρευση των παραστάσεων που η κοινωνία σχηματίζει για τον εαυτό της.

kyrallina είπε...

Καλημέρα! Άσχετο:http://animationblogspotcom-kyrallina.blogspot.com/ - ρίξε μια ματιά. Μήπως υπάρχει πιθανότητα να φτιάξεις ένα μικρό σκίτσο σαν logo του blog? Please!!!!

Επίσης έχω και ένα κείμενο πού χρειάζετα εικονογράφηση για να ανέβει καιίσως θα οφελούσε να το έβλεπες.
Καλή συνέχεια!

Περαστικός είπε...

Γεια σου, Kiriaki! Η αλήθεια είναι ότι είμαι χρονικά πιεσμένος, κυρίως με τα επαγγελματικά (με κυνηγάνε και συγγενείς και φίλοι στους οποίους έχω τάξει διάφορα ζωγραφικά). Πάντως, αν έχεις κάποια ιδέα, δεν χάνεις τίποτα να μου τη στείλεις στο email που εμφανίζεται στο προφίλ μου και ποτέ δεν ξέρεις :)