Θρησκευόμενος

Κείμενο που μπορεί να προσβάλει θρησκευτικές ευαισθησίες, συνεχίζετε την ανάγνωση με δική σας ευθύνη.

Γύρισε σκυθρωπός στο σπίτι, στάθηκε στη μέση του σαλονιού και σήκωσε ένα οργισμένο βλέμμα στο ταβάνι, που για μια στιγμή δεν ήταν πια το ταβάνι, η κάτω πλευρά του πατώματος της «αποπάνω», αλλά η κάτω πλευρά του πατώματος Εκείνου που έφταιγε που ήταν σε αυτό τον κόσμο. Έμεινε για λίγο να βαριανασαίνει και να κάνει σκοτεινές σκέψεις. Πήγε στην κρεβατοκάμαρά του και μάζεψε τα εικονίσματα που είχε κληρονομήσει, χάιδεψε για λίγο την επιφάνειά τους, τα είχε τόσα χρόνια αλλά για πρώτη φορά τα πρόσεχε και είχε μια τόσο στενή επαφή μαζί τους. Τα μετέφερε στο μπάνιο, τα τοποθέτησε μέσα στη μπανιέρα, στη σειρά. Τα κοίταξε για λίγο με θλίψη και απελπισία, ο Χριστός, η Παναγία Βρεφοκρατούσα, δύο - τρεις άγιοι. Κατέβασε το φερμουάρ του παντελονιού του και έβγαλε έξω το πέος του, σημάδεψε και απελευθέρωσε με όλη τη δύναμη που διέθετε στα σπλάχνα του τα χρυσοκίτρινα ούρα του. Είχε μαζέψει πολλά υγρά. Στο τέλος, όλα ήταν λουσμένα στο κάτουρο και έσταζαν κάτουρο, ο Χριστός, η Παναγία, οι άγιοι. Η μπανιέρα και τα πλακάκια ήταν επίσης γεμάτα από το κίτρινο υγρό. Σταγονίδια λαμπύριζαν στους τοίχους. Κοίταξε το θέαμα και ευχήθηκε με όλη τη δύναμη της ψυχής του να υπήρχε Θεός, να ήταν αληθινή η θρησκεία που είχαν προσπαθήσει να του επιβάλουν τριβελίζοντας το μυαλό του από τότε που ήταν παιδί. Ευχήθηκε να υπήρχε Χριστός, Παναγία, άγιοι, για να νοιώσουν αυτό το ζεστό, σιχαμένο υγρό στα πρόσωπά τους, για να νοιώσουν την αηδία, την αγανάκτηση και την οργή του, να νοιώσουν το μίσος του ή την απελπισία του. Αυτό θα άξιζε μια αιώνια καταδίκη. Έτσι και αλλιώς, είχε ήδη αρχίσει να εκτίει την ποινή.

Address to the nation

Κάποτε, έγραφα περισσότερο για πολιτικά θέματα, για τη διαφθορά, για την ανελευθερία, για την αυθαιρεσία και τα άλλα δεινά που μας κατατρύχουν. Τώρα, τα πράγματα έχουν ξεφύγει σε τέτοιο βαθμό, ώστε πλέον η ενασχόληση με αυτά τα θέματα να μου δημιουργεί μια αίσθηση ματαιότητας και υπερκορεσμού. Αισθάνομαι πλέον ότι το να ασχολείσαι με οποιοδήποτε άλλο θέμα από τα διάφορα σκάνδαλα και την κατάντια του δημόσιου βίου και της κοινωνίας γενικότερα είναι περισσότερο πολιτική πράξη παρά το να γράφεις κατεβατά επαναλαμβάνοντας λίγο ή πολύ τις κοινοτοπίες που αναμασούν τα ΜΜΕ και τα εναλλακτικά μέσα. «Σε τι κόσμο θα μεγαλώσουμε τα παιδιά μας;» «Πού πάμε;» «Πώς καταντήσαμε;» Από πού να αρχίσεις και πού να τελειώσεις, ποιο θέμα να πιάσεις πρώτο και ποιο δεύτερο. Έπειτα, σε ποιον να απευθυνθείς πλέον; Αν κάποιος δεν αντιλαμβάνεται πλέον την κατάσταση, την εξάντληση των δυνατοτήτων και τη χρεοκοπία του δικομματικού/πελατειακού πολιτικού συστήματος, αλλά και γενικότερα τη χρεοκοπία των αρχών και των θεμελιωδών παραδειγμάτων (paradigm) με τα οποία λειτουργεί αυτή η κοινωνία, είναι μάλλον «πέραν επισκευής».

Την κατάσταση, όπως διαμορφωνόταν, και το τελειωτικό ξεχείλωμά της, την είχαμε υποπτευθεί πολλοί που διατηρούμε ιστολόγια πριν από τις τελευταίες εκλογές και είχαμε προσπαθήσει ο καθένας με τον τρόπο του να προτρέψουμε τους ψηφοφόρους σε εναλλακτικές επιλογές, ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων, είτε προς τα δεξιά (αλλά φιλελεύθερα), είτε προς τα αριστερά, είτε προς το πράσινο. Ήταν και είναι τώρα ακόμη περισσότερο προφανές ότι και οι τέσσερις εξουσίες είναι διεφθαρμένες και ότι όταν δεν είναι διεφθαρμένες είναι ανίκανες, συνηθέστερα δε, είναι και από τα δύο. Ένας σημαντικός αριθμός ατόμων, παρά το γεγονός ότι αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει κάτι σάπιο στο βασίλειο της Δανιμαρκίας, (υπάρχει κάτι που να μην είναι;) επέλεξαν να ψηφίσουν κάποιο από τα δύο κόμματα παρακινούμενοι όχι από πίστη σε αυτά, αλλά από φόβο. Το φόβο του τι θα μπορούσε να φέρει η πολιτική αστάθεια, η ακυβερνησία, οι νέες ζυμώσεις, οι αλλαγές, οι ανακατατάξεις, η «στροφή προς τα άκρα».

Είναι κάπως ειρωνικό ότι έχουμε φτάσει στο σημείο τα δύο μεγάλα κόμματα του κατεστημένου να υπολογίζουν - χωρίς να το ομολογούν - και αυτά στην «αρνητική ψήφο», σε αυτούς που τα ψηφίζουν από φόβο, επειδή αισθάνονται ότι δεν έχουν εναλλακτικές επιλογές, επειδή φοβούνται τα μικρά κόμματα και τις αλλαγές και ανακατατάξεις. Πέραν της γενικής αρχής ότι ο φόβος είναι κακός σύμβουλος και ότι τα πρόβατα που μένουν στο μαντρί μπορεί να μην τα τρώει ο λύκος, αλλά τα τρώει ο τσοπάνος, θα πρέπει αυτοί οι άνθρωποι να συνειδητοποιήσουν, αν αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη, ότι η καμπύλη «κίνδυνος από τη διατήρηση του status quo» έχει πλέον περάσει από το σημείο τομής με την καμπύλη «κίνδυνος από την αναδιάρθρωση των πολιτικών δυνάμεων», υπερβαίνοντάς την και ότι η συνέχιση αυτής της πορείας θα καθίσταται εφεξής όλο και πιο επικίνδυνη. Πυρκαγιές, κλείσιμο υπόθεσης υποκλοπών, σκάνδαλα, η σοβαρότατη υπόθεση με τη Siemens τώρα, αρνησιδικία τελμάτωση και αδυναμία πραγματοποίησης των σημαντικών αλλαγών που απαιτούνται, κυριαρχία του κενού περιεχομένου λόγου, εστίαση στο φαίνεσθαι, απαξίωση και ευτελισμός των πάντων δεν προμηνύουν τίποτε καλό.

Κατ΄ εμένα, κάθε αλλαγή, κάθε ζύμωση, κάθε τι που θα ωθήσει τα πράγματα σε κάποια εξέλιξη, σε κάποια ελπίδα εξόδου από αυτό το τέλμα θα είναι καλοδεχούμενη. Ελπίζω να διασπαστεί το ΠΑΣΟΚ, αυτή θα είναι η μεγαλύτερη απειλή για τη ΝΔ, ένα ΠΑΣΟΚ όπως είναι τώρα (ενωμένο - δυνατό) δεν πείθει κανέναν. Ελπίζω οι οικολόγοι να αυξήσουν τη δύναμή τους, ένα οικολογικό κόμμα μπορεί να συνεργαστεί με όλους επιβάλλοντας κάποιες αλλαγές στον τρόπο αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών θεμάτων που δεινοπαθούν σήμερα. Ελπίζω να βρεθεί και προς τα «δεξιά» μια καλύτερη, εναλλακτική επιλογή για όσους είναι φιλελεύθερων (και οικονομικών) αντιλήψεων. Τι ανόητη και κούφια πλέον αυτή η διαίρεση σε αριστερά-δεξιά, ιδίως σε μια χώρα όπου αριστεροδέξια η κυρίαρχη ιδεολογία είναι ο κρατισμός και οι πελατειακές σχέσεις. Ωστόσο, πάνω από όλα τα άλλα, για να είναι δυνατή η έναρξη της διαδικασίας ίασης των βαθιών πληγών αυτής της κοινωνίας, χρειάζεται να αποκατασταθεί κάποια αίσθηση ότι ζούμε σε κράτος δικαίου, ότι γίνεται κάποια προσπάθεια για αποκατάσταση της ισονομίας, για αντιμετώπιση των αυθαιρεσιών, για λογοδοσία, για εξορθολογισμό του κράτους. Οι αλλαγές στην κοινωνία και στις θεμελιώδεις αντιλήψεις της θα είναι ακόμη πιο επώδυνες και δύσκολες, αλλά εξίσου αναγκαίες.

Για να γίνει από κάπου ένα ξεκίνημα, μια αρχή, είναι αναγκαίο οι κατεστημένες δυνάμεις, τα κόμματα εξουσίας και οι πάτρονές τους να αισθανθούν ότι πλέον η βάση εξουσίας τους απειλείται σοβαρά, διαφορετικά δεν πρόκειται να αλλάξει απολύτως τίποτε. Άνθρωποι, οργανισμοί και κοινωνίες αλλάζουν συμπεριφορά όχι επειδή έτσι είναι σωστό και καλύτερο ή υπαγορεύει η λογική, αλλά μόνο όταν αισθάνονται ότι απειλούνται, ότι πλέον οι προηγούμενες συμπεριφορές επιβίωσής τους δεν ανταποκρίνονται στις νέες συνθήκες.

Ανατρέχω σε παλαιότερες αναρτήσεις μου και βλέπω ότι έγραφα στις 19 Αυγούστου: «Κανένας ο οποίος θα ψηφίσει ξανά Νέα Δημοκρατία ή ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει το δικαίωμα να κλαίγεται ή να διαμαρτύρεται πάλι σαν μωρά παρθένος για την κατάντια του κράτους, για τις περιβαλλοντικές καταστροφές, για την αυθαιρεσία της εξουσίας, για την έλλειψη προστασίας, για τη διαπλοκή, για την αναξιοκρατία, για τη διαφθορά.»

Ενδεχομένως να υπάρξει συνέχεια.

Υ.Γ. Γιατί τα έγραψα αυτά τώρα; Ίσως να σκέφτομαι ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να έχουμε εκλογές νωρίτερα από το αναμενόμενο.

Υ.Γ.2. Άκουσα πολλές φορές τις τελευταίες ώρες τη φράση «Όλη η Ελλάδα πενθεί». Να διευκρινίσω ότι εγώ, πολίτης αυτής της χώρας, δεν πενθώ. Από κάποια γενετική ανωμαλία ίσως, δεν είμαι ικανός να μετέχω σε δημόσια πένθη και πάντα πίστευα ότι το πένθος δεν έχει τίποτα το δημόσιο. Για δημόσια πρόσωπα που πεθαίνουν ίσως να αισθάνομαι κάποια λύπη, συνήθως όμως αν έχει προηγηθεί κάποια εκτίμηση. Άνθρωποι γεννιούνται και άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα, η χαρά ή η λύπη, μια συναισθηματική αντίδραση, μπορεί να με αγγίξει μόνο αν έχω κάποια συναισθηματική εμπλοκή ο ίδιος, αν έλεγα κάτι άλλο θα ήμουν υποκριτής.

Ένα βράδυ

Νά ‘μαι ξανά στα Εξάρχεια, κάθομαι σε μια καφετέρια-μπυραρία περιμένοντας να ξεκινήσει μια συζήτηση περί εφαρμοσμένης ηθικής. Ειρωνικό αυτή την περίοδο, δεν νομίζετε; Χαζεύω πέρα από το τζάμι τις μικρές λεπτομέρειες στην επιφάνεια του βρώμικου πεζοδρομίου, τους τοίχους των πολυκατοικιών με τις στάμπες, τα γκράφιτι, τις μουντζούρες και τα ονόματα. Τα βραδινά, ζεστά φώτα τους δίνουν μια άλλη ποιότητα. Με συντροφεύουν μια μπύρα παρέα με ένα μπολ με φιστίκια, ένα σημειωματάριο χωρίς γραμμές, για να μπορώ να σκιτσάρω επίσης, και το μηχανικό μολύβι με το οποίο γράφω αυτές τις γραμμές, τα αγαπημένα μου γκάτζετ. Από τα ηχεία, στη σωστή ένταση, μια βελούδινη φωνή, «California rest in peace, simultaneous release...». Καλά περνάμε εμείς οι μοναχικοί τύποι.

Κάποιοι με κοιτάζουν καθώς το μολύβι μου κάνει τις πιρουέτες του πάνω στο χαρτί, παλιοπερίεργοι. Η σερβιτόρα ρίχνει και αυτή ματιές προς το μέρος μου. Μου αρέσει το χαρτί, είναι το χωράφι που σπέρνονται οι λέξεις και οι ζωγραφιές, το χαϊδεύω απαλά και το νοιώθω να ανταποκρίνεται στο άγγιγμα. Ο χρόνος περνά, το ποτήρι της μπύρας έχει αδειάσει, το μολύβι συνεχίζει να τρέχει πάνω στο χαρτί και έχω σχεδόν χάσει την επαφή με το περιβάλλον, η σερβιτόρα με πλησιάζει με ένα ευγενικό χαμόγελο «η συζήτηση θα αρχίσει τώρα», την ευχαριστώ, ευτυχώς που της έδωσα καλό πουρμπουάρ. Την αδικώ νομίζω, θα με ειδοποιούσε έτσι και αλλιώς. Λίγες ώρες αργότερα κοιτάζω τι έχω γράψει, οι τελευταίες λέξεις έχουν μείνει ξεκρέμαστες στο χαρτί «Σκέφτηκα μήπως». Αδυνατώ να θυμηθώ αυτό το «μήπως», πάει, πέταξε το πουλί, το τρόμαξε άθελά τη εκείνη η σερβιτόρα, ίσως να κούρνιασε στο κεφάλι ή στο σημειωματάριο κάποιου άλλου.

Οι ρουφιανούληδες

Μια νέα προσφορά του ιστολογίου Περαστικός. Δύο στην τιμή του ενός! Αγόρασέ τους και θα σου καρφώνουν τους πάντες, ακόμη και ο ένας τον άλλο, για ατελείωτες ώρες διασκέδασης! Ιδανικοί και για δώρο! Με κάθε αγορά, δώρο μια χώρα! Προλάβετε!

Δεν υπάρχει λοιπόν καμία ελπίς; Δείτε μια ενδιαφέρουσα είδηση, εδώ. Επιβάτες συρμού, διαμαρτυρόμενοι για τις καθημερινές καθυστερήσεις αρνήθηκαν μαζικά να πληρώσουν εισιτήριο. Ο σταθμάρχης ακινητοποίησε το συρμό και η αστυνομία κατέφτασε για να πάρει τα στοιχεία τους. Συμβαίνουν τέτοια πράγματα στην Ελλάδα; Μήπως ήταν ξένοι; Γιατί δεν άκουσα κάτι άλλο σε συνέχεια αυτή της είδησης; Το άκουσα το πρωί στο ραδιόφωνο και μετά νομίζω ότι θάφτηκε. Γιατί; Πολύ επικίνδυνα τέτοια μηνύματα τέτοιες ώρες;

Υπενθυμίζω ότι ήταν μια άρνηση καταβολής εισιτηρίων σε ένα τρένο που ξεκίνησε τα γεγονότα της εξέγερσης του Κιλελέρ.

Σε μια μάλλον ανόητη κινηματογραφική ταινία, οι υπήκοοι ενός βασιλείου εξαφανίζουν την κακιά βασίλισσα-μάγισσα που τους καταδυνάστευε αγνοώντας την, γυρνώντας της την πλάτη. Πράγματι όμως, η αποτελεσματικότερη επανάσταση, η αντίσταση που τρέμει κάθε κράτος είναι να το αγνοήσουν οι πολίτες του, να του γυρίσουν την πλάτη, να σταματήσουν να πληρώνουν φόρους, να το εξαφανίσουν περιφρονώντας το.

Πού είναι λοιπόν το κίνημα των μπλόγκερς; Δεν υπάρχει κανένας μπλόγκερ να επέμβει να τα κάνουνε όλοι πάνω τους; (Εδώ γελάνε.)

Κάτι πρέπει να γίνει πάντως.

Πανικός

Μια διορθωσούλα ήθελα να κάνω...

Η αβάσταχτη ελαφρότητα της βαρβαρότητας (Με επισήμανση)

Μια συνέχεια στην προηγούμενη ανάρτηση. Αφορμή ήταν κάτι που θυμήθηκα ότι έχω διαβάσει κάπου ή να έχω ακούσει σε κάποιο ντοκιμαντέρ. Στο τέλος του Β΄ Π.Π. οι σοβιετικοί στρατιώτες, πολλοί από τα βάθη της Σιβηρίας, πλημμύριζαν τη Γερμανία και υπέτασσαν ένα αποσβολωμένο πληθυσμό που έβλεπε τις αντιλήψεις του περί φυλετικής ανωτερότητας να τσαλαπατώνται από αυτά τα στρατεύματα, ενώ οι ίδιοι ταπεινώνονταν και υποβάλλονταν σε πλήθος δεινών. Παρατηρήθηκε τότε σε αρκετή έκταση το εξής φαινόμενο, η ίδια ομάδα στρατιωτών που έμπαινε σε ένα γερμανικό σπίτι και έβρισκε μια γυναίκα ήταν εξίσου πιθανό να τη βιάσει όσο και να την προστατεύσει και της δώσει τροφή και άλλα αναγκαία. Οι ίδιοι άνθρωποι έμπαιναν σε ένα σπίτι, βίαζαν και σκότωναν και στο επόμενο σπίτι δάκρυζαν και προσέφεραν βοήθεια και συμπόνια. Στο ένα σπίτι οι ίδιοι άνθρωποι ήταν «τέρατα» και στο άλλο σπίτι ήταν «άγιοι». (Δεν μπόρεσα να διασταυρώσω την πληροφορία ή να θυμηθώ την πηγή της, οι περισσότερες πηγές συμφωνούν ότι οι βιασμοί και άλλες ακρότητες σε βάρος του γερμανικού πληθυσμού ήταν διαδεδομένες και δεν υπονοώ ότι οι σοβιετικοί στρατιώτες στο σύνολό τους ήταν εξίσου πιθανό να φερθούν καλά ή άσχημα, αλλά ότι με βάσει αυτή την πηγή - που δυστυχώς δεν μπορώ να θυμηθώ ή να διασταυρώσω - αυτό συνέβη σε κάποιες περιπτώσεις. Η πραγματικότητα των στρατιωτών που βιάζουν αποτελώντας μέρος ενός στρατού κατοχής και μετά επιστρέφουν στα σπίτια τους για να ξαναγίνουν καλοί πολίτες υπηρετεί εξίσου τον σκοπό του παραδείγματος.)

Φυσικά, στην πραγματικότητα δεν ήταν τίποτε από τα δύο. Εικάζω ότι επρόκειτο για ανθρώπους που με σχεδόν μηδενική εκπαίδευση και χαμηλό επίπεδο συνείδησης και αυτοελέγχου, είχαν συμπεριφορά που καθοριζόταν από τα χαμηλότερα δύο επίπεδα που συνιστούν την ανθρώπινη προσωπικότητα, τα ένστικτα και τα συναισθήματα. Στο ένα σπίτι ο στρατιώτης έβλεπε κάτι που ενεργοποιούσε την επιθυμία για εκδίκηση, εκτόνωση, αρπαγή, ικανοποίηση των ενστίκτων και στο άλλο σπίτι έβλεπε κάτι που εκκινούσε μια περισσότερο θετική συναισθηματική αντίδραση, που τον έκανε να θυμηθεί ενδεχομένως τη δική του μητέρα, αδελφή και τη φτώχεια και αδυναμία την δικής του οικογένειας. Οι άνθρωποι αυτοί δεν είχαν ηθικό κριτήριο, για τον ένα άνθρωπο ήταν σφαγείς, για τον άλλο άνθρωπο ήταν σωτήρες, με μεγάλη ευκολία και ελαφρότητα. Ορίστε, αφήνω σε εσάς να τους βαφτίσετε «καλούς» ή «κακούς». Όταν οι «απλοί άνθρωποι» συμπεριφέρονται με θετικό τρόπο, ακούμε συνήθως να μιλούν μερικοί για «το μεγαλείο του απλού ανθρώπου», παραβλέποντας πολύ βολικά τη σκοτεινή πλευρά της σελήνης, αφού έτσι αυτο-κολακευόμαστε και ως είδος, αλλά και ταΐζουμε την αισιοδοξία μας ωραιοποιώντας την πραγματικότητα.

Η προσωπικότητα των περισσοτέρων μας είναι ένας συνδυασμός ενστίκτου, συναισθήματος, σε ορισμένες περιπτώσεις και ηθικής και δεν ξέρω πόσοι έχουν και κάποια πνευματικότητα. Κάθε κατάσταση (ή περιβάλλον) κινητοποιεί μέσα μας μια συγκεκριμένη αντίδραση, βρίσκει τον κατοπτρισμό της εντός μας, ανάλογα με τα βιώματα, την εκπαίδευση και τις έμφυτες τάσεις μας. Για αυτή την αντίδραση, καθοριστικής σημασίας είναι η επίδραση της εξουσίας και ο ρόλος που υποδυόμαστε στην κοινωνία. Οι παράγοντες αυτοί μπορούν, ιδίως σε άτομα με αναιμική κριτική ικανότητα να στρεβλώσουν την κλίμακα των αξιών, αντικαθιστώντας τις ηθικές επιταγές με ψευδεπίγραφα ιδεολογήματα και δεισιδαιμονίες (βλ. φανατισμός, μισαλλοδοξία, εσφαλμένως νοούμενη αίσθηση του καθήκοντος, κ.λπ. κ.λπ.). Με αυτό τον τρόπο εκκινούνται από την εξουσία οι επιθυμητές συναισθηματικές αντιδράσεις και παραμερίζεται το ηθικό κριτήριο ή αυτό στρεβλώνεται. Τα παράσημα, οι κορδέλες, οι τελετές, τα αυστηρά ή εμπνευσμένα λόγια του αρχηγού της φυλής ή του στρατηγού ή του ιερέα μπορούν πείσουν έναν άνθρωπο να κάνει μια ανήθικη πράξη θεωρώντας τη, προσωρινά έστω, ηθική.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, νομίζω ότι έχουμε μια εξήγηση για το πώς κάποιος μπορεί να είναι βασανιστής κατά τις εργάσιμες ώρες και καλός οικογενειάρχης ή να συμμετέχει σε αγαθοεργίες εκτός ωραρίου. Ένας τέτοιος άνθρωπος δεν αποκλείεται επίσης να είναι καλός φίλος και αλτρουιστής σε ένα διαφορετικό πλαίσιο από αυτό στο οποίο εκδηλώνει τη βάναυση συμπεριφορά του*. Ωστόσο, το ίδιο μπορεί να συμβαίνει με κάποιο βιαστή. Υπάρχουν βιαστές που έχουν οικογένειες και ζουν μια φυσιολογική ζωή εκτός από τις στιγμές που επιλέγουν να ασκήσουν αυτή τη δραστηριότητα. Άλλος κλείνεται σε ένα δωμάτιο και αυνανίζεται, άλλος βγαίνει από το σπίτι του και βιάζει ή είναι παιδεραστής, ικανοποιώντας τις διαστροφές του. Φυσικά, ένας τέτοιος άνθρωπος δεν είναι ηθικός, όσο «καλός» και αν φαίνεται σε άλλες στιγμές της ζωής του, καθώς, στην πρώτη περίπτωση, ο άνθρωπος αυτός δεν έχει ακέραιο ηθικό κριτήριο ενώ στη δεύτερη περίπτωση ο εγωισμός του τον κάνει να βλέπει τους άλλους ως μέσα ικανοποίησης των επιθυμιών του.

Η ηθική, το ήθος, είναι μια ραχοκοκαλιά που δίνει μορφή και επιβάλλει πειθαρχία σε αυτή τη μάζα από πάθη και συναισθήματα που είμαστε, δίνοντάς μας συνέχεια και συνέπεια. Η ηθική εδράζεται στην ευσπλαχνία (Σοπενχάουερ, τα θεμέλια της ηθικής), στην υπέρβαση του εγωισμού και προϋπόθεσή της είναι άνθρωποι με αυξημένη συνειδητότητα - συνείδηση. Το ήθος δεν είναι ένα απλό σύνολο κανόνων, είναι επίγνωση της ενότητας του κόσμου, είναι αισθητική. Για όποιον το έχει, είναι ευκολότερο να πιει το κώνειο παρά να πράξει αντίθετα σε αυτό που θεωρεί ορθό. Για αυτό το λόγο, για να χαρακτηριστεί κάποιος καλός και αγαθός δεν αρκεί να κάνει μερικές καλές πράξεις, να είναι καλός οικογενειάρχης, φιλάνθρωπος, καλός φίλος κ.λπ. κ.λπ. Μπορεί να είναι όλα αυτά και πάλι να μην είναι ηθικός άνθρωπος, και πάλι να μην είναι «καλός» άνθρωπος. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί όταν αποκαλυφθούν κάποιες πτυχές της ζωής του ή μπορεί να φανεί σε μία και μοναδική στιγμή, όταν θα κληθεί να πει το μεγάλο «ναι» ή το μεγάλο «όχι», ακόμη και σε κάτι μικρό. Αλλά ξεστρατίζω τώρα σε ένα άλλο μεγάλο πεδίο, αντικείμενο ίσως άλλης ανάρτησης.

Η ουσία είναι ότι νομίζουμε πως είμαστε ένας, αλλά είμαστε πολλοί, όπως γράφει ο Έσσε κάπου. Αυτό είναι κάτι που οι περισσότεροι δεν μπορούν να δεχθούν. Έχουν ανάγκη να χωρίζουν τον κόσμο σε καλούς και κακούς, διαβόλους και αγγέλους, δειλούς και ήρωες. Έτσι, είναι καταδικασμένοι να πέφτουν από τα σύννεφα, να μην αντέχουν την πραγματικότητα, να ζουν στο ψέμα, σε μια καρικατούρα της πραγματικότητας, κατασκευασμένης από ετικέτες, σύμβολα, είδωλα, ήρωες, μιάσματα. Οι ήρωες δεν πρέπει ποτέ να έχουν βασικά ηθικά ελαττώματα. Άντε να πεις ότι ένας εθνικός ήρωας μπορεί να ήταν ΚΑΙ κοινός ληστής, βιαστής, άρπαγας. «Μην γκρεμίζετε τα είδωλα, μην απειλείτε τους θεσμούς.» Πόσες φορές δεν τα ακούει αυτά κάποιος που προσπαθεί να ψάξει λίγο περισσότερο τα πράγματα πίσω από τη βιτρίνα. Από την άλλη πλευρά, ο «κακός» πρέπει να είναι κακός σε όλα. Ο ήρωας στη συνείδηση του κόσμου πρέπει να είναι και ηθικός, όμως αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Κάποιος είναι δυνατόν να κάνει κάτι εξαιρετικά επωφελές για την κοινωνία, ακόμη και να δώσει τη ζωή του για αυτήν, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι είναι και ενάρετος ή ηθικός. Πάρε αυτό τον άνθρωπο και κάνε τον μετά πολιτικό και μπορεί να δεις τη σκοτεινή πλευρά του. Κάθε ένας όμως ο οποίος θα αμφισβητήσει αυτά τα απλοποιημένα κατασκευάσματα γίνεται εχθρός του λαού, της κοινωνίας, της ιδεολογίας, των ιερών και των οσίων. Στο πλήθος δεν αρκεί το καλό και το κακό, ούτε ξέρει τι να κάνει με αυτό, το πλήθος χρειάζεται καλούς και κακούς, είδωλα, πρότυπα, παραδείγματα. Το πλήθος χρειάζεται άσπρο και μαύρο και αν αυτό δεν υπάρχει, το κατασκευάζει, οι διαβαθμίσεις του γκρι μπερδεύουν.

* Πόσο σκληρά προσπαθούν τα τελευταία αμερικανικά σίριαλ να μας πείσουν ότι τα βασανιστήρια είναι αποδεκτά, με όλους αυτούς τους καλούς ήρωες που βασανίζουν για να σώσουν κάποιους αθώους. Βέβαια, αν αποδέχεσαι τα βασανιστήρια, αποδέχεσαι να ζεις σε μια κοινωνία που συμπεριλαμβάνει βασανιστές και βασανισμένους.

Οι ευγενείς άγριοι, οι πτωχοί τω πνεύματι και ιστορίες για αγρίους

«...Θεωρώντας την σήμερον τινάς τους ανθρώπους, πρέπει να ανατριχιάζη από τοιούτον ελλεινόν θέαμα, ευρίσκοντας πολλά μεγαλαιτέραν διαφοράν από έναν άνθρωπον εις άλλον, παρά από άνθρωπον εις ένα ζώον.» Ελληνική Νομαρχία

Ως συνέχεια της προηγούμενης ανάρτησης, περί ηθών των "απλών" ή "μέσων" ανθρώπων, δεν μπορώ να μην αναφερθώ σε αυτή την τεράστια ανοησία, σε αυτή την σάπια πατάτα που υπονοείται σε κάθε ουτοπική ιδεολογία και ιδιαίτερα σε κάποιες θρησκείες, ακόμη και αν αυτή έρχεται σε αντίθεση με το βασικό δίδαγμά τους περί αμαρτωλού από τη γέννησή του ανθρώπου (βλ. Χριστιανισμός). Πρόκειται για ένα σημείο όπου αθεϊστικές, ουτοπικές ιδεολογίες και θρησκεία, χωρίς να το πολυαντιλαμβάνονται, συναντώνται.

Ο ουμανισμός δημιούργησε το πρότυπο του ευγενούς αγρίου, ενός υποτιθέμενου ανθρώπου-υποδείγματος που χωρίς τις στρεβλώσεις και τη μόλυνση του πολιτισμού χαρακτηρίζεται από φυσική αγνότητα, καλοσύνη και ικανότητα καθαρής αντίληψης των πραγμάτων. Αυτή η σύλληψη υπονοείται από ιδεολογίες όπως ο αναρχισμός, σύμφωνα με τις οποίες αρκεί να εξαλείψουμε τις δομές εξουσίας και οι άνθρωποι θα οργανωθούν από μόνοι τους με βάση κάποιες αρχές δικαιοσύνης και σεβόμενοι ο ένας την ελευθερία και τα φυσικά δικαιώματα του άλλου και όλοι θα ζουν καλά και αρμονικά και μπλα μπλα μπλα. Από την άλλη μεριά, ο χριστιανισμός δεν πάει πίσω με την τοποθέτηση στο βάθρο των πτωχών των πνεύματι, των απλών ανθρώπων που αποστομώνουν τους σοφούς και σκορπίζουν την απέραντη καλοσύνη και σοφία τους.

Ο καλός κυριούλης Σοπενάουερ, από την άλλη, δεν συμφωνούσε ως προς τις έμφυτες τάσεις του ανθρώπου. Ο μέσος άνθρωπος, κατά την άποψή του, αν αφηνόταν χωρίς περιορισμούς, εξωτερικούς και εσωτερικούς, χωρίς το φόβο κάποιας φυσικής ή μεταφυσικής τιμωρίας, θα αντιμετώπιζε τον συνάνθρωπό του απλώς σαν ένα κομμάτι κρέας, θα ήταν ικανός να σκοτώσει για να πάρει το λίπος κάποιου και να το χρησιμοποιήσει για να γυαλίσει τις μπότες του ή κάπως έτσι. Φοβάμαι πως η ιστορία και η εμπειρία συνηγορεί περισσότερο υπέρ αυτής της άποψης. Ο άνθρωπος των σπηλαίων ήταν αυτομάτως ο ιδανικός πολίτης; Ο αγράμματος βοσκός του βουνού είναι εξαιτίας της αμάθειάς του και άγιος; (Σίγουρα μπορεί να ήταν καλύτερος πιστός και να έκανε λιγότερες ερωτήσεις.) Δεν μας λέτε από πού προκύπτουν αυτά; Δεν ξέρω αν η παιδεία κάνει κάποιον περισσότερο ηθικό, αλλά σίγουρα κάνει ευκολότερη τη συνεννόηση και τη συνεργασία μαζί του και αυτό μου αρκεί. Πιστεύω ότι σίγουρα αμβλύνει τα ελαττώματα αυξάνει τις ικανότητες και μπορεί τις περισσότερες φορές να συμβάλει στην πνευματική ανάπτυξη κάποιου.

Ενδεχομένως, ένα πολύ μικρό ποσοστό ανθρώπων, το 5% ίσως, να είναι κάτι το εξαιρετικό. Είναι αυτοί που έχουν μια έμφυτη ηθική συνείδηση, μια αίσθηση της δικαιοσύνης, την ικανότητα να υπερβαίνουν τον εγωισμό τους και ακόμη και αν ανατραφούν στο χειρότερο περιβάλλον προσπαθούν να αντιτάξουν μια γραμμή άμυνας και να αναζητήσουν λίγο φως. Από την άλλη μεριά, ένα άλλο 5% ή κάπου εκεί, είναι τα κατακάθια της Γης. Από αυτούς δεν θα μπορούσε να δημιουργηθεί ποτέ κοινωνία. Ακόμη και αν μεγαλώνουν στο καλύτερο περιβάλλον, με γονείς αγίους, στην καλύτερη περίπτωση θα πάρουν ένα λούστρο τρόπων, αλλά θα είναι πάντα παλιάνθρωποι. Η πλειονότητα των ανθρώπων είναι στη γκρι ζώνη, κάπου ανάμεσα. Ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο θα βρεθούν, την παιδεία που θα δεχθούν και την εσωτερική τους ποιότητα θα γίνουν καλύτεροι ή χειρότεροι (και για να μην το ρίξουμε στη μεταφυσική, εννοώ με βάση την κοινωνική συμπεριφορά τους). Δεν με ενδιαφέρει και δεν ενδιαφέρει την κοινωνία αν θα έχουν ή δεν θα έχουν πάθη, σημασία έχει ότι θα είναι σε θέση να τα ελέγχουν και να συνεργάζονται στο πλαίσιο της κοινωνικής συμβίωσης, εφόσον έχουν διδαχθεί τέτοιες συμπεριφορές και υπάρχει έλεγχος και φόβος τιμωρίας.

Ο άγριος των σπηλαίων ή ο τσοπάνος του βουνού, χωρίς το φόβο, είναι σε θέση να σφάξουν ένα άνθρωπο, ακριβώς όπως θα έκαναν και με τα πρόβατά τους, βεβαίως εν πλήρη αθωότητα, χωρίς δεύτερη σκέψη, για να ικανοποιήσουν την πείνα τους, να πάρουν κάτι που επιθυμούν ή, αλτρουιστικά σκεπτόμενοι, για να χορτάσουν την οικογένειά τους. Η απομάκρυνση από τον πραγματισμό και από την αποδοχή της πολυπλοκότητας της ζωής και της ανθρώπινης προσωπικότητας για να χωρέσoυν αυτά σε μανιχαϊστικές θρησκείες, ιδεολογήματα και ευσεβείς πόθους, είναι μόνο για εφήβους και πνευματικά πρωτόλειους ανθρώπους ή για υστερόβουλους που θέλουν να χειραγωγούν τα πλήθη, κολακεύοντάς τα ότι και μόνο η ύπαρξή τους τα καθιστά κάτι άλλο από μια αγέλη ζώων. Αυτά είναι για αφελείς ή για απατεώνες.

Οι ανθρώπινες κοινωνίες χρειάζονται παιδεία και χρειάζονται και αστυνόμο και όσο λιγότερη παιδεία έχουν, τόσο μεγαλύτερη δόση αστυνόμου και δεισιδαιμονίας/θρησκείας χρειάζονται. Το αν μπορούν οι περισσότεροι άνθρωποι ή έστω ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων, υπό ορισμένες συνθήκες, να χειραφετηθούν από ιδεοληψίες, φανατισμούς, θρησκείες και δεισιδαιμονίες, την ανάγκη του εξωτερικού καταναγκασμού και να ζήσουν με οδηγό τον έρωτα για την αλήθεια, είναι ένα μεγάλο ερώτημα για το οποίο δεν μπορώ να δώσω απάντηση. Δεν ξέρω λοιπόν αν οι θρησκείες, οι δεισιδαιμονίες, οι φανατισμοί, διάφορα εθνικά ιδεώδη και οι αστυνόμοι είναι χρειαζούμενα ή όχι, αλλά ακόμη και αν είναι, δεν έχουν καμία αξία παρά ως μέσα, ως αναγκαία ψεύδη, υποκατάστατα της αγάπης για την αλήθεια, ως πατερίτσες για πνευματικά αναπήρους, ως απόδειξη της αχρειότητάς μας. Ας θριαμβολογούν για αυτό λοιπόν όσοι ανάγουν τέτοια πράγματα σε ιδανικά.

Ecce Homo, το κρέας στην μηχανή του κιμά που λέγεται ζωή. Ποτέ δεν θα τροφοδοτήσω αυτή τη μηχανή με άλλο κρέας. Χαρούμενα, ροζ όνειρα εύχομαι σε όσους τα επιθυμούν, προτιμώ να ατενίζω την άβυσσο, όσο μπορώ, αυτό δίνει τουλάχιστον μια αίσθηση ελευθερίας.

Υπάρχει ελπίδα; Ίσως, αν α) εγκαταλείψουμε το βάθρο στο οποίο έχουμε τοποθετήσεις τους εαυτούς μας, β) εγκαταλείψουμε τις ενοχές που μας έχουν φυτέψει και μας διαβρώνουν. Δεν είμαστε ούτε η κορωνίδα της δημιουργίας ούτε οι φορείς του προπατορικού αμαρτήματος, είμαστε απλώς κάτι κακόμοιρα ζώα.

Κοινωνική συν(εν)οχή

Κάποια στιγμή, πιάστηκε στον κοινωνικό ιστό.

Θα καταπιαστώ αυτή τη φορά με ένα θέμα που είχε προβληθεί πριν από αρκετό καιρό από τα ΜΜΕ, όντας πάντα λίγο ανεπίκαιρος. Θα θυμάστε εκείνη την υπόθεση με τη μητέρα που εξέδιδε τα παιδιά της σε συνεργασία με τον φίλο της. Είχαν γίνει κάποιες συλλήψεις πελατών και μεταξύ αυτών ήταν και ο ηλικιωμένος παπάς της ενορίας. Αρχικά, προβλήθηκαν τα γνωστά γελοία ρεπορτάζ όπου εμφανίζονταν ενορίτες, γείτονες κ.λπ. κ.λπ. που έπεφταν, για ακόμη μια φορά, από τα σύννεφα, έδειχναν τις γνωστές αντιδράσεις των αγνών, άσπιλων και πτωχών στο πνεύμα ανθρώπων, όπως "να τους κρεμάσουν", "να τους σκοτώσουν", "να τους βασανίσουν" και άλλα νόστιμα. Θυμάμαι λίγο μετά τους παρουσιαστές των δελτίων ειδήσεων να αναφέρουν με έκπληξη ότι οι κάτοικοι της περιοχής έκαναν κάποια σύναξη στην εκκλησία ζητώντας την απελευθέρωση του παπά τους. "Ήταν καλός άνθρωπος", "Έκανε πολλά καλά", «Αποκλείεται να το έκανε αυτό» κ.λπ. κ.λπ..

Ήταν αναμενόμενο. Κατά την άποψή μου, δεν έχει σημασία πόσες αγαθοεργίες είχε κάνει ο παπάς ή πόσο καλός ήταν στη θεία λειτουργία, θα μπορούσε να είναι και καλύτερος ή και χειρότερος, σημασία έχει ότι ήταν «ένας από εμάς». Σημασία έχει ότι τα παιδιά, όλη η «θεία οικογένεια», ήταν άνθρωποι του περιθωρίου, κάτι είχε λεχθεί για γύφτους, αλλοδαπούς, για εκδιδόμενη μητέρα κ.λπ. κ.λπ.. Συνεπώς, η αντίδραση «να τους κρεμάσουν" δεν ισχύει σε αυτή την περίπτωση. Δεν είναι τα παιδιά του δημάρχου, του δασκάλου ή κάποιου έντιμου μεροκαματιάρη που βιάστηκαν, που πωλήθηκαν, που κάποιοι ασέλγησαν πάνω τους, ήταν τα παιδιά μιας προβληματικής οικογένειας, και αλίμονο αν εγκαταλείπεις τους δικούς σου, τα άλλα μέλη της αγέλης, για να στηρίξεις τους απ' έξω, αποκλειστικά και μόνο για κάτι τόσο αφηρημένο όσο η δικαιοσύνη, όταν μάλιστα αυτή μένει χωρίς καμία άλλη πρακτική σκοπιμότητα ή συμφέρον που να της δίνει υπόσταση. Αλίμονο αν ένας παπάς και άλλα επιφανή μέλη της κοινωνίας πρέπει να κρατούνται με βάση τις καταγγελίας που κάνουν κάτι σκατόπαιδα, από αυτά που όλοι γνωρίζουμε ότι έτσι και αλλιώς δεν έχουν καλή κατάληξη. Ο «απλός» άνθρωπος πάντως ξεφορτώνεται πολύ γρήγορα τους μανιχαϊσμούς του και τις απόλυτες απόψεις του όταν ο θύτης είναι «δικός του» και το θύμα «από τους άλλους». Εξάλλου, ένας καλός παπάς δεν μπορεί ποτέ να είναι παιδεραστής, σωστά;

Times are gone for honest men...Hang my head - Drown my fear - Till you all just Disappear (ξέρω ότι έχω δημοσιεύσει και άλλη φορά τη σύνδεση).

Gula*

Ήταν γνωστός (καλο)φαγάς, φήμες έλεγαν ότι ποτέ δεν αντιστάθηκε σε ένα πιάτο φαγητό, εκλεκτό ή μη και ότι για αυτόν ένα γεύμα εργασίας ήταν πρωτίστως γεύμα και δευτερευόντως εργασία. Απολάμβανε εξίσου τα «βρώμικα» και την υψηλή κουζίνα. Ήξερε τις καλύτερες καντίνες και τα καλύτερα εστιατόρια και τι να παραγγείλει στο καθένα. Ήταν αναμενόμενο λοιπόν ότι θα αποδεχόταν την πρόσκληση του γνωστού ευζωιστή ισχυρού άνδρα που τον προσκάλεσε για δύο εβδομάδες ανάπαυσης, καλοφαγίας και λοιπόν ηδονών στην πολυτελή εξοχική κατοικία του. Θα συμμετείχαν και άλλοι εκλεκτοί καλεσμένοι, πέντε ή έξι ονόματα, από αυτά που κινούν τα νήματα της εξουσίας, ένα επιπλέον κίνητρο, καθώς και μερικές νεαρές που με τα λυγερά σώματά τους θα γαρνίριζαν τα γεύματα των καλοζωισμένων ισχυρών ανδρών.

Όλα ήταν άψογα οργανωμένα, φαγητό και σεξ, πορδές και οργασμοί, πανηγύρι εξουσίας, τροφή για το σώμα, τροφή για το εγώ, σε ένα καλά προστατευμένο περιβάλλον. Ο οικοδεσπότης του τον πήρε για να τον ξεναγήσει στις κουζίνες και τις άλλες εγκαταστάσεις. «Ξέρω ότι εσύ γνωρίζεις από καλό φαγητό, είσαι σαν και εμένα, η βασικότερη των αναγκών μπορεί να γίνει η υψηλότερη απόλαυση». Όταν ο οικοδεσπότης τού σύστησε τον σεφ, παραλίγο το σαγόνι του να πέσει στο πάτωμα. «Τον φέραμε από τη Νέα Υόρκη, οι μέρες που θα μείνει μαζί μας για να μας μαγειρεύει μου κόστισαν όσο μια μεταγραφή βραζιλιάνου ποδοσφαιριστή» γέλασε τρανταχτά ο οικοδεσπότης. «Αλλά φυσικά, κανένας σεφ δεν μπορεί να πάρει το πρωτάθλημα χωρίς τα κατάλληλα υλικά».

Πέρασαν στους χώρους όπου εκτρέφονταν τα ζώα που σερβίρονταν στα λουκούλλεια γεύματά τους. «Τα παρακολουθεί διαρκώς ειδικός κτηνίατρος, οι τροφές τους είναι οι καλύτερες, κάποιες από τις τροφές τους θα ήταν εκλεκτά εδέσματα για πολλούς υπαλλήλους μου, αλλά το αξίζουν, της σφαγής πρέπει να προηγείται καλό τάισμα, ένα φαγητό είναι τόσο καλό όσο το φαγητό με το οποίο το ταΐζεις». «Υποθέτω ότι τότε πρέπει να προσέχεις και το φαγητό με το οποίο ταΐζεις το φαγητό του φαγητού σου» χασκογέλασε εκτοξεύοντας σάλια προσπαθώντας να ανταποδώσει το αστείο στον οικοδεσπότη του, το χιούμορ δεν ήταν και τόσο δυνατό σημείο του. «Θυμάμαι που διάβαζες Μπόρχες παλιότερα» παρατήρησε μειδιώντας ο οικοδεσπότης.

Το προτελευταίο βράδυ, στο τραπέζι ακόμη ενός θεσπέσιου γεύματος που σερβιρίστηκε από τις γυμνές θεραπαινίδες τους, ο οικοδεσπότης τους σήκωσε το ποτήρι του. «Θα ήθελα να πιω απόψε σε αυτό που σας επιφυλάσσω για αύριο, στο καλύτερο γεύμα της παραμονής μας εδώ, στο αυριανό μας γεύμα, σε ένα έδεσμα που ελάχιστοι εκλεκτοί του κόσμου έχουν την ευκαιρία να γευθούν». Στο άκουσμα αυτών των λέξεων ένοιωσε τον ουρανίσκο του να υγραίνεται, παρά τα όσα είχε ήδη καταβροχθίσει.

Όταν αποσύρθηκε για να κοιμηθεί, ένοιωσε μια φευγαλέα ζάλη. Ξύπνησε λίγο αργότερα νοιώθοντας δυσφορία. Προσπάθησε να κινηθεί, αλλά δεν μπορούσε. Με τρόμο άκουσε την πόρτα του δωματίου του να ανοίγει, παρά το ότι συνήθιζε να γυρίζει το κλειδί κάθε βράδυ. Δεν μπορούσε να γυρίσει το κεφάλι για να δει ποιος ήταν. Σε λίγο μερικές μορφές μπήκαν στο οπτικό του πεδίο. Ήταν ο οικοδεσπότης του, ο διάσημος σεφ και δύο άλλοι από το προσωπικό της κουζίνας. «Νομίζω ότι είναι έτοιμος για εσάς», είπε ο οικοδεσπότης στον σεφ στα Γαλλικά, «Σίγουρα δεν περιμένετε να το σφάξω εγώ αυτό το γουρουνάκι φίλε μου», απήντησε ο σεφ επίσης στα Γαλλικά. Λίγο πριν να χάσει πάλι τις αισθήσεις του θυμήθηκε τις φράσεις που είχε ανταλλάξει με τον οικοδεσπότη του «...της σφαγής πρέπει να προηγείται καλό τάισμα, ένα φαγητό είναι τόσο καλό όσο το φαγητό με το οποίο το ταΐζεις.» «Υποθέτω ότι τότε πρέπει να προσέχεις και το φαγητό με το οποίο ταΐζεις το φαγητό του φαγητού σου».

Ηθικόν δίδαγμα (μην το διαβάσετε αν δεν σας αρέσουν τα ηθικά διδάγματα): Όταν χάνεις το μέτρο, ό,τι τρως σε τρώει. Αυτή είναι η μόνη ελπίδα μου για δικαιοσύνη σε αυτή τη χώρα, ότι από το πολύ φαΐ (κυριολεκτικά και μεταφορικά), έχουν αρχίσει μερικοί και «σκάνε» ο ένας μετά τον άλλο.

* Λαιμαργία, σύμφωνα με τον Θωμά του Ακουΐν (Θωμάς ο Ακινάτης), έχει πέντε διαφορετικές μορφές:
Praepropere - να μην μπορείς να περιμένεις για να φας
Laute - να τρως υπερβολικά ακριβό φαγητό
Nimis - να τρως υπερβολικές ποσότητες φαγητού
Ardenter - να τρως γρήγορα, αδηφάγα
Studiose - να τρως με υπερβολικά εξεζητημένο τρόπο

Κάνω και τον έξυπνο με τη βικιπαίδεια...

Θραύσματα μιας βόλτας

Απόγευμα Κυριακής, των Φώτων, Πατησίων, ένας γέρος τραγουδά ένα παλιό λαϊκό τραγούδι, η φωνή του δεν είναι άσχημη. Μερακλώνεται, τραγουδά όλο και πιο δυνατά. Παρακάτω, μια αλογοουρά πάει πέρα-δώθε, καπούλια που σείονται και αιχμαλωτίζουν το βλέμμα, μπότες-φετίχ, μάλλον ξένη. Μια γριά βαδίζει απελπιστικά αργά, είναι τόσο καμπουριασμένη που το σώμα της σχηματίζει αψίδα, μοιάζει να μην αντέχει να φορτωθεί και άλλο καιρό στην πλάτη. Σκέφτομαι ότι κάποτε, παλιά, ήμουν καλικάντζαρος. Φορούσα μια μαύρη στολή και τραγουδούσα ένα τραγούδι που δεν θυμάμαι πια. Θυμάμαι μόνο τη μελωδία και ότι ξεκινούσε με τις λέξεις «Οι καλικάντζαροι, οι καλικάντζαροι...». Προσπαθώ να θυμηθώ τη συνέχεια, είναι μάταιο. Έξω από το Πολυτεχνείο ένα πρεζόνι ζητά ψιλά από τους περαστικούς. Βιτρίνες, βιτρίνες. Ένα γωνιακό κατάστημα που πουλά σιντί και ντιβιντί είναι ανοικτό, αναρωτιέμαι πώς γίνεται, μια σαχλή μελωδία αντηχεί στο δρόμο. Σταδίου, βιτρίνες, βιτρίνες.Τα εντυπωσιακά γραφεία μιας τράπεζας, στο πεζοδρόμιο, απ’ έξω, μια κουβέρτα, στην κουβέρτα κάποιος κοιμάται κουκουλωμένος, δίπλα μια νάιλον τσάντα με τα υπάρχοντά του. Βιτρίνες βιβλιοπωλείων, ρίχνω μια ματιά. Πολυτελή καταστήματα, ζαχαροπλαστεία, γεμάτα, σόμπες που ζεσταίνουν τον κρύο αέρα για να κάθονται έξω οι θαμώνες που δεν βρήκαν θέση μέσα, δεν αντέχω να βλέπω αυτές τις υπαίθριες σόμπες, άρνηση της εποχής, πρόκληση, σπατάλη, υπερθέρμανση της πόλης. Μαγαζιά φτιασίδωμα της πόλης. Πανεπιστημίου, Νεοκλασικά που επέζησαν. Η πόρτα ενός ξενοδοχείου μου εύχεται καλή χρονιά, κοντά στην Ομόνοια ο κόσμος αλλάζει. Ξανά Πατησίων, φαρμακεία. Ένα ζευγάρι, μυρίζουν μικροαστίλα, η γυναίκα με πλατινέ μαλλί, δεν μοιάζει φυσικό, εκείνος με ένα παλτό, μάλλον μεγάλο, που τον κάνει να μοιάζει με ντουλάπα, αμπιγέ ντύσιμο, μάλλον σε τιμές ευκαιρίας, απομιμήσεις, οι ίδιοι μοιάζουν απομίμηση ενός άλλου, ιδανικού ζευγαριού, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται κάπου αλλού, ακόμη και αυτό το ιδανικό τους ζευγάρι με κάνει να αισθάνομαι ναυτία, σίγουρα είναι και αυτό πλαστικό, αναρωτιέμαι αδιάφορα τι βρίσκουν ο ένας στον άλλο, τι βρίσκουν στον εαυτό τους. Πολυτεχνείο, ένα πρεζόνι ζητά ψιλά από τους περαστικούς. Πεδίον του Άρεως, ένα έφιππο άγαλμα ατενίζει τις πολυκατοικίες. Περνώ μερικά φανάρια, στρίβω, μετά από λίγο αντικρίζω μια κλειστή πόρτα, το κλειδί είναι στην τσέπη μου, είναι καθησυχαστικό να έχεις το κλειδί στην τσέπη σου, τέλος.

Σημειώσεις:

1. Πολλές φορές θέλω να γράψω ένα ποστ, αλλά δεν μπορώ, κάτι δεν με αφήνει, είναι ένα άλλο ποστ, ένα απαιτητικό και βίαιο ποστ που σπρώχνει στην άκρη όλα τα άλλα ποστ και θέλει να βγει πρώτο.
.
2. Μόλις πρόσεξα ότι στο προηγούμενο σκίτσο έβαλα έτος 2007.

Τα δάκρυα του δράκου

Υπάρχουν πολλοί μύθοι για το πώς ξεκίνησε. Επιλέγω έναν από αυτούς. Οι Ιάπωνες λένε ότι όταν ο πρίγκιπας Ντάρμα (Μποντιντάρμα) ξεκίνησε να διδάξει τον Βουδισμό στην Κίνα ορκίστηκε να μην κοιμηθεί για εννέα χρόνια, μέχρι να φέρει σε πέρας την αποστολή του. Δύσκολος όρκος, τον κράτησε για τρία χρόνια. Κατά τη διάρκεια μιας προσευχής τον πήρε ο ύπνος. Όταν ξύπνησε εξοργίστηκε τόσο πολύ από την αδυναμία του που έκοψε τα βλέφαρά του και τα πέταξε στη γη. Όταν μετά από καιρό έτυχε να ξαναπεράσει από το ίδιο σημείο είδε ότι είχε φυτρώσει ένα άγνωστο φυτό, δοκίμασε τα φύλλα του και διαπίστωσε ότι αυτά ήταν τονωτικά και βοηθούσαν να παραμένει κάποιος ξύπνιος. Έτσι, ξεκίνησε, σύμφωνα με αυτό τον μύθο, η καλλιέργεια του τσαγιού. Κινεζικοί μύθοι τοποθετούν την ανακάλυψη του τσαγιού και των ιδιοτήτων του πολύ παλαιότερα.

Στην επαρχία Φουζιάν, στην περιοχή Γουί (Wuyi) παράγεται καλό πράσινο τσάι. Στο ξεκίνημα κάθε σοδιάς, τον Απρίλιο και τον Μάρτιο, συλλέγονται πριν από την υπόλοιπη σοδιά τα δύο πρώτα φύλλα του φυτού, μαζί με τη φύτρα της κορυφής, αυτό το ευαίσθητο μέρος του φυτού τυλίγεται με το χέρι σε «μαργαριτάρια», μικρές μπάλες σαν σκάγια. Την ίδια περίοδο ανθίζουν και τα γιασεμιά και σκορπίζουν το μεθυστικό άρωμά τους. Συλλέγονται μόνο τα άνθη με το πιο δυνατό άρωμα. Οι δύο εραστές, το τσάι και το γιασεμί, κοιμούνται μαζί, σε στρώσεις, η μία πάνω στην άλλη. Από αυτή τη συνεύρεση προκύπτουν τα δάκρυα του δράκου, το καλύτερο ίσως τσάι-γιασεμί του κόσμου.

Δάκρυα του δράκου από πολύ κοντινή λήψη

.
Ο καλύτερος τρόπος για να απολαύσουμε αυτό το τσάι είναι να βάλουμε μερικά «δάκρυα» κατευθείαν στο φλιτζάνι μας (εγώ βάζω πέντε) και μετά το ζεστό νερό (δεν το αφήνουμε να φτάσει στο σημείο βρασμού για να μη χάσει το οξυγόνο του που ενισχύει το άρωμα. Γενικά, για το πράσινο τσάι το νερό πρέπει να έχει κάπως χαμηλότερη θερμοκρασία). Μια από τις απολαύσεις αυτού του τσαγιού είναι καθώς περιμένεις να σχηματιστεί το εκχύλισμα, για περίπου τρία λεπτά, βλέπεις τότε τις μπαλίτσες του τσαγιού να ξετυλίγονται μέσα στο νερό και να σχηματίζεται μπροστά στα μάτια σου ακέραιη η κορυφή του φυτού, με τα δύο πρώτα φύλλα και τη φύτρα. Το άρωμα είναι εξαίσιο, ουράνιο, από την πρώτη γουλιά σε τονώνει αλλά και σε ηρεμεί. Τα φύλλα δεν αφαιρούνται ποτέ από το φλιτζάνι, σε αντίθεση με τα άλλα τσάγια. Αυτά κατακάθονται στον πυθμένα του φλιτζανιού και, όταν η στάθμη χαμηλώνει, απλώς προσθέτετε και άλλο ζεστό νερό! Ναι, μπορείτε με αυτό τον τρόπο να απολαύσετε 4-5 σερβιρίσματα, μέχρι τα φυλλαράκια να σας έχουν προσφέρει όλη τη γεύση και το άρωμά τους. Είναι μια εξαίσια εμπειρία που μοιράζεται ωραία με φιλικά, αγαπημένα πρόσωπα ή με τον εαυτό σας.

Τα δάκρυα του δράκου "ξεδιπλωμένα", στο φλυτζάνι

.
Συζητούσαμε περί τεΐου με την αδελφή μου όταν παρενέβη ο πατέρας μου. «Το καλύτερο τσάι το ήπια πριν από πολλά χρόνια» δήλωσε. Αμέσως το μυαλό μου πήγε στα ταξίδια που είχε κάνει στα νιάτα του στην Άπω Ανατολή, όταν ήταν ναυτικός. «Ήταν τη δεκαετία του 40’» συμπλήρωσε. «Πώς γίνεται πατέρα; Αφού τότε ήσουν παιδί!». «Οι Γερμανοί στρατιώτες στο φυλάκιο είχαν βράσει τσάι, όταν έφυγαν, άφησαν πίσω τους το τσάι που είχαν χρησιμοποιήσει, τα παιδιά το μαζέψαμε και το ξαναχρησιμοποιήσαμε, αυτό ήταν το καλύτερο τσάι που έχω δοκιμάσει ποτέ».

Σημειώσεις:
Το τσάι που βρίσκουμε στα σουπερμάρκετ σε φακελάκι είναι συνήθως κατώτερης ποιότητας τσάι, σε μορφή σκόνης. Είναι, κατά κάποιο τρόπο, το κατακάθι της αποθήκης και οι κακές γλώσσες λένε ότι περιέχει "πολλά". Δεν ξέρω πόσο αληθεύει αυτό, αλλά έτσι και αλλιώς προτιμώ να αγοράζω καλής ποιότητας τσάι από τα εξειδικευμένα καταστήματα, χύμα, και να βλέπω τα φυλλαράκια να ξεδιπλώνονται ένα-ένα στο νερό καθώς γίνεται το τσάι. Στα καταστήματα αυτά μπορείτε να ζητήσετε επίσης συμβουλές και προτάσεις και να μυρίσετε ή ακόμη και να δοκιμάσετε τσάι πριν να το αγοράσετε (σε ένα κατάστημα κερνούν ένα ή δύο τσάγια που διατηρούν ζεστά). Το πράσινο από το μαύρο τσάι δεν διαφέρουν ως προς το είδος του φυτού, αλλά τον τρόπο κατεργασίας. Το καλοκαίρι, θυμίστε μου να σας πω έναν καλό τρόπο για να φτιάχνετε ωραίο παγωμένο τσάι, με το είδος τσαγιού που προτιμάτε, χωρίς να αγοράζετε αυτά τα φριχτά έτοιμα παρασκευάσματα ή την απαίσια κίτρινη σκόνη στιγμιαίου τσαγιού.