Τρίτη, Οκτωβρίου 25, 2011

Η βία ως τιμωρία


Η βία δεν μπορεί να είναι ποτέ αποδεκτή τιμωρία, ανεξαρτήτως του τι έχει κάνει κάποιος . Η υπόσταση ενός ανθρώπου είναι ανεξάρτητη των πράξεών του. Οι πράξεις μας ανήκουν στο πεδίο των φαινομένων και υπόκεινται στους νόμους της αιτιότητας (ακόμη και αν είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτή αυτή η αιτιότητα), η ύπαρξή μας ανήκει στο πεδίο του είναι, του όντος. Η βία και η θανάτωση, λοιπόν, δεν μπορούν να είναι ποτέ αποδεκτές σε μια πολιτισμένη κοινωνία ως ποινές, καθώς τιμωρούν το ον. Δεν πρέπει λοιπόν να ασκούμε ποτέ βία; Δεν λέω αυτό, η βία είναι η έσχατη λύση στο βαθμό που απαιτείται για να διακόψεις την αδικοπραξία εν τη τελέσει της. Ως ποινή, αποδεκτά είναι μόνο τα αναγκαία μέτρα για να μην έχει ο παραβάτης τη δυνατότητα - ή τη θέληση - να επαναλάβει την πράξη του, μέσω του περιορισμού ή/και, ιδανικά, μέσω του σωφρονισμού.

Γνωρίζω ότι μέρος της κοινωνίας περιμένει από την ποινή ανταπόδοση, εκδίκηση, δικαίωση, την ικανοποίηση κάποιου περί δικαίου αισθήματος. Αυτά τα πράγματα είναι φενάκη. Ο άνθρωπος είναι ένα φυσικό φαινόμενο όπως όλα τα άλλα. Όπως έγραψα και παραπάνω, υπακούει στους νόμους της αιτιότητας. Έννοιες στις οποίες βασίζονται οι κοινωνίες μας, όπως δικαιοσύνη, ευθύνη, καλό και κακό, είναι επινοήσεις για την αναπλήρωση της ανθρώπινης αδυναμίας να κατανοήσει την ανώτερη τάξη ή να αποδεχθεί την αταξία, αντικαθιστώντας τη με απλοϊκά παραμυθάκια. Ως φαινόμενα είμαστε, όπως κάθε άλλο φαινόμενο, απλώς μορφές, σχήματα, χρώματα, κίνηση, ήχος… βιολογικά συστήματα που τροφοδοτούνται με ενέργεια από τον ήλιο και αφού λάβουν την οριστική τους μορφή φθίνουν υπακούοντας στον αδυσώπητο νόμο της εντροπίας που τόλμησαν να αψηφήσουν για λίγο, επιστρέφοντας στο άμορφο και στο ασχημάτιστο. Αν υπάρχουν κάποια περιθώρια ελευθερίας, όπως και αν εννοηθούν αυτά, ειρωνικά, αυτά διεκδικούνται μόνο αφού φτάσουμε σε αυτή την παραδοχή, όσο αναζητούμε ερμηνείες και μύθους και θεωρούμε εαυτούς φορείς κάποιας θείας θέλησης, ιστορικού γίγνεσθαι και δεν ξέρω τι άλλο, θα είμαστε απλώς ένα φυσικό φαινόμενο, μια κατολίσθηση, κοτρόνια.

Το σώμα του στυγνού δικτάτορα που κακοποιείται από τον όχλο δεν είναι λιγότερο αξιολύπητο από το σώμα ενός αθώου που κακοποιείται. Θα τσινήσουν πολλοί, αλλά ένοχη είναι μόνο η σκέψη, ο νους, και ο νους είναι απλώς ένα φαινόμενο. Το ον, ο πυρήνας της ύπαρξης, είναι πάντα αθώο, ουδείς εκών κακός. Είναι άλλο πράγμα η μάχη, άλλο το λυντσάρισμα και η εν ψυχρώ εκτέλεση, ακόμη και αν αυτή έχει τη νομιμοποίηση μιας δικαστικής απόφασης.

Είμαστε, ακόμη, όλοι παιδιά που παίζουν, τρέχουμε κυνηγώντας το ένα το άλλο στην αυλή του νηπιαγωγείου φωνάζοντας «Μπανγκ! Μπανγκ!»

Ο άνθρωπος είναι τραγικός.

Αν θέλουμε να ζήσουμε κάποτε σε έναν κόσμο σχετικής ειρήνης, αυτή είναι μια αναγκαία συνειδητοποίηση. Διαφορετικά, με όλο αυτό το κυνήγι της δικαιοσύνης, θα ζούμε σε ένα κόσμο αυξανόμενης αδικίας, βίας και πολέμου.

Είδατε του διαδηλωτές να χτυπιόνται μεταξύ τους στην Πλατεία Συντάγματος; Με πόσο δίκαιο και πεποίθηση ξεχείλιζαν και οι δύο πλευρές… ίσως πιθανά σπέρματα για άλλο ένα αιματοκύλισμα. Παρατάξεις, πλευρές, αφορμές, ιδέες, θρησκείες, ελάχιστη σημασία έχουν.

Ίσως να χρειαζόμαστε λίγο υγιή μηδενισμό.

Το νοσηρό κλίμα αυτών των ημερών μόνο τα σκοτεινά αριστουργήματα του Γκόγια συλλαμβάνουν.

14 σχόλια:

Νοσφεράτος είπε...

ΑΠΛΆ ..ΜΠΡΑΒΟ
http://nosferatos.blogspot.com/2011/10/blog-post_25.html

Ανώνυμος είπε...

τελικα , μαλλον η πηγη του κακου ειναι ο ιδιος ο ανθρωπος και γι΄αυτο μαλλον φταινε οι φιλοσοφικες
θεωριες που εχουν επικρατησει στη δυση ,ισως

Ανώνυμος είπε...

Ενδιαφέρον το κείμενό σας.
Και φιλοσοφημένο.

Μου αρέσουν οι θέσεις σας.
Και η οπτική της μη-βίας.(Γκάντι)

Ταυτίζομαι απολύτως μαζί σας.

κ.κ.

Iptamenos Ollandos είπε...

Μπράβο και από μένα!
http://simplemanposts.blogspot.com/2011/10/blog-post_25.html

L'Enfant de la Haute Mer είπε...

έτσι είναι,
καλησπέρα

Περαστικός είπε...

Καλησπέρα σε όλους, ευχαριστώ για τα καλά λόγια και για τις αναδημοσιεύσεις. Σκέφτομαι μήπως τελικά είναι ουτοπικό να οραματιζόμαστε ένα κόσμο με λιγότερη βία, βλέποντας πώς πορεύεται ο κόσμος, αλλά και την καθημερινότητά μας. Η βία είναι ζυμωμένη και σε αυτήν, στα πιο απλά πράγματα, μια αφορμή ζητάει μόνο για να ξεσπάσει στις μορφές αυτές που μας σοκάρουν όταν τις βλέπουμε στην τηλεόραση, αλλά στις οποίες τόσο εύκολα μπορούμε να διολισθήσουμε ακόμη και οι ίδιοι ίσως όταν εμπλακούμε σε κάποιες καταστάσεις. Ελπιδοφόρες ακτίνες φωτός οι άνθρωποι που ενώ θα είχαν κάθε δικαιολογία να καταφύγουν σε αυτήν και έχουν και τη δυνατότητα να το κάνουν, κάνουν τη μεγάλη υπέρβαση, αυτοί που προστατεύουν τον ηττημένο από την αντεκδίκηση ακόμη και αν είναι ο χειρότερος εχθρός τους.

Ανώνυμος είπε...

Αναμφισβήτητα η βία υπάρχει παντού.
Γύρω μας και μέσα μας.
Το θέμα είναι τι κάνει ο καθένας μας μ' αυτήν.

Η υπέρβασή της σηματοδοτεί την ανθρωπιά μας.

Διαφορετικά, άλλο τίποτα δε μένει από το να φαγωθούμε μεταξύ μας.


κ.κ.

Ανώνυμος είπε...

Αναμφισβήτητα η βία υπάρχει παντού.
Γύρω μας και μέσα μας.
Το θέμα είναι τι κάνει ο καθένας μας μ' αυτήν.

Η υπέρβασή της σηματοδοτεί την ανθρωπιά μας.

Διαφορετικά, άλλο τίποτα δε μένει από το να φαγωθούμε μεταξύ μας.


κ.κ.

Σαββινα είπε...

Το πιο αποτρόπαιο θέαμα, μετά το λιντσάρισμα του Καντάφι και τη διαπόμπευση του νεκρού σώματος, ήταν το θέαμα των εκπροσώπων της διεθνούς κοινότητας.Δήλωναν περιχαρείς την ανακούφιση που
αισθάνθηκαν για τον θάνατο(!)του Καντάφι.Ηταν οι δηλώσεις εκπροσώπων του λεγόμενου πολιτισμένου κόσμου,εκπροσώπων που ομνύουν στο όνομα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους για τη δημοκρατία,κάνουν επεμβάσεις για να την... επιβάλουν.
Χαίρομαι τόσο πολύ γι αυτή σου την ανάρτηση!

Περαστικός είπε...

Σωστά, κ.κ.

Σαββίνα, ναι, οι καλοί και ανιδιοτελείς άνθρωποι της διεθνούς κοινότητας... Φυσικά, είναι θετική εξέλιξη όταν πέφτουν δικτάτορες και τύραννοι, αλλά κακή αρχή για μια δημοκρατία (ελπίζω) ένα λιντσάρισμα.

Ανώνυμος είπε...

Δεν ξέρω αν συμφωνώ με την οπτική γωνία ή την διατύπωση, απλά θέλω να αναφερθώ σε μια λεπτομέρεια της δημοσίευσης. Σύμφωνα με τον Αναξίμανδρο και άλλους η τάξη είναι η άμορφη και ασχημάτιστη κατάσταση ενώ η αταξία είναι η ποικιλομορφία και ο σχηματισμός. Οπότε ίσως εκεί που λες για την δημιουργία του ανθρωπίνου όντος παραβαίνοντας για λίγο την αρχή της εντροπίας να πρέπει να πεις υπακούοντας την.

Περαστικός είπε...

Στη φυσική (και κατά τα λεξικά), η εντροπία (αντιδάνειο από τα Γαλλικά) είναι συνώνυμη της αταξίας και της αποδιοργάνωσης, είναι η τάση για ομοιόμορφη διάχυση της ενέργειας. Αυτή είναι η επιστημονική και καθολικά αποδεκτή έννοια του όρου, αυτό σημαίνει η λέξη στα Ελληνικά. Αυτά τα οποία γράφεις για τον Αναξίμανδρο είναι ελαφρώς άσχετα (αν και έχω και εκεί επιφυλάξεις, αλλά τώρα δεν έχω χρόνο για να ανατρέξω). Η λέξη τάξη αναφέρεται στην οργάνωση των πραγμάτων και αν δεν μπορούσε να συμφωνήσουμε ούτε στο περιεχόμενο των λέξεων της γλώσσας μας και λέγοντας τάξη εννοούμε αταξία δεν ξέρω τι είδους διάλογο μπορούμε να κάνουμε. Νοτύμπι, ντούμπι, Σκούμπι Ντου.

reginarosasamat είπε...

Το σώμα φταίει για όλα, αυτό μας ρίχνει στις χειρότερες αδυναμίες και πάθη. Αλλά καμιά φορά αναρωτιέμαι μήπως το σώμα είναι το μόνο που γνωρίζει; Οι ορμόνες του, τα πάθη του, οι φλέβες του, το αίμα του;
Δεν ξέρω, είμαι μπερδεμένη

Περαστικός είπε...

Αχ, το αιώνιο και ίσως μάταιο ερώτημα «ποιος φταίει;» Οι βουδιστές μιλούν απλώς για αιτίες και αποτελέσματα.