Το μέτρημα των κουκιών

Όχι ΝΔ, όχι ΠΑΣΟΚ, όχι αποχή/άκυρο/λευκό, όχι σκουπίδια, όχι πλαστικά σε θάλασσες και ακτές,
ψηφίστε μικρά κόμματα!

- Άντε να τους μαντρώσεις τώρα.

Πολλοί ιστολόγοι έχουν επισημάνει τους λόγους για τους οποίους, όσοι πιστεύουν ότι τα δύο μεγάλα κόμματα πρέπει να υποστούν μια μείωση δύναμης και ότι το δικομματικό μας σύστημα έχει υπερβεί πλέον τα όριά του, πρέπει να ψηφίσουμε κάποιο μικρό κόμμα και όχι να απέχουμε ή να ρίξουμε άκυρη ή λευκή ψήφο.

Αισθάνομαι την ανάγκη να συνοψίσω και εγώ αυτούς τους λόγους, για όσους δεν τους έχουν αντιληφθεί ακόμη, και να επισημάνω και μια παγίδα που κρύβει το εκλογικό μας σύστημα.

1. Τα ποσοστά των κομμάτων που ανακοινώνονται δεν υπολογίζονται επί του συνόλου των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους, αλλά επί του συνόλου των έγκυρων ψήφων.

2. Ποιες είναι οι έγκυροι ψήφοι; Είναι οι ψήφοι που έχουν λάβει τα κόμματα και μετρώνται κανονικά στα εκλογικά τους αποτελέσματα. Στις έγκυρες ψήφους ΔΕΝ περιλαμβάνονται τα λευκά και τα άκυρα και, φυσικά, όχι οι αποχές. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Αν έχουμε 100 ψηφοφόρους και το πρώτο κόμμα λάβει 35 ψήφους, αν έχουμε 10 αποχές, 10 λευκά και 10 άκυρα (δηλαδή, όλα τα κόμματα έχουν λάβει 70 έγκυρες ψήφους), το ποσοστό του πρώτου κόμματος δεν είναι 35%, αλλά 50%!!! (τα ποσοστά των κομμάτων υπολογίζονται με βάση τις 70 έγκυρες ψήφους και όχι τους 100 εγγεγραμμένους ψηφοφόρους). Στις προηγούμενες εκλογές, η ΝΔ έγινε κυβέρνηση με ένα υψηλό ποσοστό της τάξης του 45,36%. Από τότε ακούμε πολλούς βουλευτές της να καυχώνται ότι τους εξέλεξε σχεδόν το ήμισυ του ελληνικού λαού. Αν δούμε όμως εδώ τα στοιχεία των προηγούμενων εκλογών (επιλέξτε αποτελέσματα εκλογών), θα διαπιστώσουμε ότι η ΝΔ είχε λάβει 3.359.058 ψήφους και οι εγγεγραμμένοι στους καταλόγους ήταν 9.897.626. Δηλαδή, αν οι ψήφοι υπολογίζονταν με τον τρόπο που νομίζουν κάποιοι που απέχουν ή ψηφίζουν λευκό/άκυρο, το ποσοστό της θα ήταν 33,9%!!! Δηλαδή, η ΝΔ έγινε κυβέρνηση με τις ψήφους του 1/3 του ελληνικού λαού (όσων είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν), κάτι που σε μεγάλο μέρος το οφείλει σε όσους «συνειδητά» απείχαν ή έριξαν λευκό/άκυρο.

3. Η παγίδα! Ο βασικός τύπος με βάση τον οποίο υπολογίζεται η κατανομή των 260 από τις 300 έδρες στη βουλή (οι υπόλοιπες 40 είναι η «προίκα» του πρώτου κόμματος), για κάθε κόμμα που υπερβαίνει το 3% (το όριο εισόδου στη βουλή), είναι ο εξής:

Έδρες κόμματος Χ που υπερβαίνει το 3% = (ψήφοι που έλαβε το κόμμα Χ / σύνολο έγκυρων ψηφοδελτίων σχηματισμών που μετέχουν στην κατανομή εδρών) x 260

Το σημείο κλειδί είναι «...που μετέχουν στην κατανομή εδρών». Δηλαδή, όταν φτάνουμε στην κατανομή των εδρών, αν το κόμμα που ψηφίσατε δεν έπιασε το 3%, είναι σαν να ψηφίσατε λευκό, άκυρο ή να απείχατε. Καλό ε; Δηλαδή, το 45,36% της ΝΔ στις προηγούμενες εκλογές, για τον υπολογισμό των εδρών, διογκώνεται ακόμη περισσότερο (περίπου 48%), καθώς οι ψήφοι της διαιρούνται με ακόμη μικρότερο αριθμό ψήφων. Βεβαίως, ο εκλογικός νόμος δεν είναι τόσο απλός, υπάρχουν οι μονοεδρικές και άλλες διατάξεις του άρθρου 100 του προεδρικού διατάγματος 96/2007 που τροποποιούν κάπως τα αποτελέσματα, αλλά αυτή είναι η γενική ιδέα του εκλογικού μας συστήματος, όσοι ενδιαφέρεστε, μπορείτε να κατεβάσετε το προεδρικό διάταγμα που καθορίζει τα των εκλογών από εδώ (για τον τρόπο υπολογισμού των εδρών, δείτε τα άρθρα 99 και 100).

Συμπεράσματα:
Όπως είδατε, αν δεν θέλετε να είστε αόρατοι και δεν θέλετε να ενισχύσετε άθελά σας το πρώτο κόμμα, αυξάνοντας τις πιθανότητές του για αυτοδυναμία, και αν θέλετε να αποδυναμώσετε τα δύο μεγάλα κόμματα, δεν έχετε άλλη επιλογή από το να επιλέξετε κάποιο άλλο, μικρότερο κόμμα. Τώρα ως προς το σημείο 3 και τη συμμετοχή στην κατανομή των εδρών, αν κλίνετε προς τα αριστερά, η αλήθεια είναι ότι έχετε κάποιες επιλογές, καθώς υπάρχουν δύο μεγάλοι εναλλακτικοί σχηματισμοί που είναι βέβαιο ότι θα εισέλθουν στη βουλή. Ωστόσο, αν, όπως εγώ, δεν συμφωνείτε με αυτή την ιδεολογία και θα θέλατε να ψηφίσετε ένα σοβαρό, πραγματιστικό, προς το φιλελεύθερο κόμμα, την πατήσατε (προτιμώ να ψηφίσω ΣΥΡΙΖΑ παρά ΛΑΟΣ). Βεβαίως, υπάρχουν επιλογές μικρότερων κομμάτων (έχω κάνει τη δική μου επιλογή, που δεν πρόκειται να σας αποκαλύψω), που όμως είναι απίθανο να εισέλθουν στη βουλή. Ωστόσο, αυτό δεν είναι επιχείρημα για να απέχετε ή να ρίξετε λευκό/άκυρο. Η επιλογή οποιουδήποτε κόμματος σας καθιστά «ορατούς» στα αποτελέσματα, στα ποσοστά των κομμάτων. Κανένας δεν θα μπορεί να σας χρησιμοποιήσει για να φουσκώσει τα ποσοστά του και... πού ξέρετε, το απίθανο δεν είναι αδύνατον και σε κάθε περίπτωση θα μπορείτε να είστε ήσυχοι με τη συνείδησή σας. Εξάλλου, η δημοσκόπηση που μετράει είναι η κάλπη και με τόσο υψηλά επίπεδα αναποφάσιστων, όλα είναι στο παιχνίδι.

Υ.Γ. Παρακαλώ, αν έχω κάνει κάποιο λάθος ή σημαντική παράλειψη, διορθώστε με.