Είδα πρόσφατα την ταινία «Ένας σοβαρός άνθρωπος» (για πληροφορίες, εδώ και εδώ). Την θεωρώ αριστουργηματική, αλλά ίσως όχι εύκολη στην προσέγγιση για όλους. Διευκρινίζω ότι κάθε άλλο παρά φανατικός σινεφίλ είμαι και δεν είναι αυτή η σκοπιά από την οποία γράφω. Έχει υπόθεση η ταινία; Έχει όση υπόθεση έχει και το βιβλίο-ορόσημο «Ταξίδι στην άκρη της νύχτας» του Σελίν και έχω δει κάπου να συγκρίνονται αυτά τα δύο δημιουργήματα. Όσοι εκτίμησαν αυτό το βιβλίο (από τα αγαπημένα μου), θα εκτιμήσουν και αυτή την ταινία. Δεν είναι έργο ούτε με χάπι εντ, αλλά ούτε και με τράτζικ έντ, όπου κάποιος ήρωας πέφτει ηρωικά μαχόμενος και ζητά τη δικαίωσή του από τον θεατή. Είναι ανοικτό όσο και η ζωή. Είναι ένα καλλιτεχνικό έργο που σχολιάζει ολόκληρη τη ζωή και την καθημερινή ανθρώπινη εμπειρία και δεν το κάνει με σκοπό να προσφέρει σε ένα πιατάκι μια ερμηνεία, ένα δόγμα, ένα «έτσι ζήσε και θα σου φαίνονται όλα σαν ζαχαρωτά».
Όπως και όλα τα μεγάλα καλλιτεχνήματα, προσφέρει άπειρες δυνατότητες και, το σημαντικότερο, αν υπάρχει η ευαισθησία, ανοίγει κάποια ρήγματα στο κάκαδο των παγιωμένων και βολικών αντιλήψεων που κουβαλάμε όλοι και που κάποιος πρέπει να ξύσει, όσο επώδυνο και αν είναι, στην πορεία για την αυτογνωσία και την ωρίμανση. Είναι πάντα επώδυνο να ανοίγεις πληγές. Έτσι, δεν μου κάνει εντύπωση ότι, παρά τις γενικά πολύ ευνοϊκές κριτικές, βλέπω χαρακτηρισμούς όπως «disquieting» (που δημιουργεί ανησυχία) και «haunting» (που στοιχειώνει). Όσο για την κριτική της Wall Street, αυτή χρήζει ολόκληρης ανάρτησης. Δεν του αρέσει του (καταξιωμένου) κριτικού ο μισανθρωπισμός της ταινίας (δεν διέκρινα τέτοιο στοιχείο και, αν υπήρχε, σίγουρα δεν κυριαρχούσε) και παρατηρεί ότι «...their caricatures range from dis-likable through despicable, with not a smidgen of humanity to redeem them» (οι καρικατούρες (των χαρακτήρων) κυμαίνονται από το αντιπαθές έως το αχρείο, χωρίς κάποιο ψήγμα ανθρωπιάς που θα τους διέσωζε).
Υποψιάζομαι από ποια στάση ζωής εκπορεύεται αυτή η κριτική. Εξάλλου, τα γνήσια έργα τέχνης βγάζουν από μέσα μας αυτό που είμαστε. Όταν έχεις μια στενή, γραμμική αντίληψη της ζωής, όταν προσπαθείς να τα λερώσεις όλα με τις ερμηνείες σου και τις κρίσεις σου, γνήσιος προτεστάντης που ψάχνει τις τάσεις στα δεδομένα για την επόμενη αγοραπωλησία, κάπως έτσι θα δεις την ταινία. Θα τρομάξεις μπροστά στο χάος και στην άβυσσο που σου δείχνει χωρίς πολλές περιστροφές. Η ζωή είναι κεραυνός και όσο και αν οι κρίσεις μας είναι εργαλείο για την καθημερινότητά μας και η ηθική μας απαραίτητη για την κοινωνία μας, η πραγματικότητα είναι ΑΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΤΗ και ο άνθρωπος είναι ΤΡΑΓΙΚΟΣ. Άντε τώρα να κατανοήσει ένας χρηματιστής την τραγικότητα. Καταλαβαίνει όμως το να ξυπνάει ένα πρωί και, παρά τα υπολογιστικά του μοντέλα, τα hedges του και τα futures του, ο κόσμος του να καταρρέει και να μην έχει future, πιασμένος σε έναν ανεμοστρόβιλο, όπως αυτός που εμφανίζεται στο τέλος της ταινίας.
Ο ανεμοστρόβιλος μου θύμισε μια άλλη σκηνή, από μια άλλη ταινία που είχα δει λίγο μετά το τέλος της εφηβίας μου και, παρά το ό,τι την είχα ξαναδεί, λόγω ηλικίας και συγκυριών, με συγκλόνισε και με έκανε να αναθεωρήσω πολλά από όσα με συντρόφευαν μέχρι τότε. Ήταν η σκηνή της μονομαχίας στο νεκροταφείο, στο «Ο Καλός, ο Κακός και ο Άσχημος» του Σέρτζιο Λεόνε, με την κάμερα να στροβιλίζεται με υπόκρουση τη μουσική του Μορικόνε και να με κάνει να νοιώθω πιασμένος σε έναν ανεμοστρόβιλο υπαρξιακής συνειδητοποίησης.
Ο άνθρωπος είναι τραγικός, όσο πιο πολύ σπαρταράει στα δίχτυα για να ξεφύγει, τόσο πιο πολύ μπλέκει σε αυτά. Αυτή την αρχαία αλήθεια δύσκολα την καταλαβαίνει ο σημερινός, επιφανειακός, όλο έπαρση άνθρωπος ή αυτός που έχει βρει καταφύγιο στη χάρτινη (υπαρξιακά) παράγκα της προόδου νομίζοντας ότι είναι ασφαλής και ότι το μόνο που του μένει είναι η απόλαυση ή αυτός που αυτοϊκανοποιείται με τις ηθικολογίες και την εύκολη και υποκριτική ψευδευλάβειά του, αγανακτώντας με τον βρωμιάρη. Κάποιος γελάει πάντα με τα σχέδιά μας και το θέμα δεν είναι να σταματήσουμε να σχεδιάζουμε, αλλά να μάθουμε να γελάμε και εμείς, όπως με αυτή την ωραία μαύρη κωμωδία.
9 σχόλια:
Δεν το έχω δει ακομα αλλά γενικά εμπιστεύομαι τους αδερφούς Κοεν.
Ποτέ μα ποτέ δεν με άφησαν παραπονεμένο με παραδείγματα όπως
το Φάργκο, Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους, Μπαρτον Φινκ, φυσικα, και όσες έχουν κάνει.
Γενικά μην ακούς τις κριτικές πολλές φορές αυτοί οι ανθρωποι ειναι τοσο κομπλεξικοι που ξεπερνουν σε ασχετοσυνη και τον πλεον ασχετο με τον κινηματογραφο.
Σιγουρα ομως οι ταινιες των Κοεν θελουν τον χρονο τους και δεν ειναι μια κ εξω οταν τις βλεπεις ακομα και τις κωμωδιες.
το σκιτσο για αλλη μια φορα εξαιρετικο και καλυτερο για μενα και απο το σκιτσο που ειχες κανει για τους αθλιους των εξαρχειων.
Το είδα και δεν έχω να προσθέσω τίποτα, με κάλυψες απόλυτα.
FenriΖ, πράγματι, οι Κοέν είναι μεγάλοι δημιουργοί. Οι κριτικές γενικά ήταν πολύ καλές και για αυτή την ταινία, αλλά υπήρξε φαίνεται και αυτό το ξεβόλεμα που πολλές φορές προκαλεί ένα μεγάλο έργο που θίγει αυτά που προτιμούμε να αγνοούμε ή τις αντιλήψεις που μας εξυπηρετούν και μας βολεύουν. Το σκίτσο βασίζεται στην αφίσα της ταινίας.
Καλησπέρα, Greek Rider.
Ναι το ξέρω! πολυ καλό ξανα!
Βασικά έβαλα λάθος όνομα στο πάνω σχολιο το FenriZ είναι το δεύτερο
Ε, όχι και Τιμογιαννάκης κυρ-πικρόχολε!
Παραείναι life style κριτικός
Τον αδικείς τον Περαστικό!
Πολυ ωραια κριτικη (ποιος Τιμογιαννακης και αηδιες τωρα; ).
Μια κριτικη που αποκαλυπτει περισσοτερα για τον κριτικο απο οσα αποκαλυπτει για το εργο ;-)
Τους αδερφους Κοεν δεν τους πολυπαω. Γενικα δεν ειμαι της υψηλης κουλτουρας. Αντιθετα με εχει κρατησει καθηλωμενο το θρυλικο showdown απο το the good the bad and the ugly (εχω χασει το μετρημα, ποσες φορες εχω δει αυτην την ταινια).
Ακομα καλυτερη θεωρω την τελικη κραυγη του Tuco προς τον Blondie, 1 δευτερολεπτο πριν πεσουν τα γραμματα του τελους ;-)
Και εννοειται οτι ταυτιζομαι μανιωδως με τον Blondie.
Με τα hedge funds και τα futures εχω μια αντιφατικη σχεση. Πιστευω οτι με τις υπαρχουσες συνθηκες δεν μπορουμε να τα καταργησουμε, ουτε να τα αγνοησουμε.
Η μαγκια μας θα φανει αν καταφερουμε να κατανοησουμε τους μηχανισμους τους (χωρις να γινουμε γραναζι τους) και να τους χρησιμοποιησουμε για τους δικους μας σκοπους.
Την αποσυρση μας σε ενα πλοιο στην μεση του ωκεανου με την αγαπημενη μας π.χ. ;-)
Υ.Γ. Το ποστ σου μου εφερε εναν συνειρμο.
Θερινο σινεμα στα Εξαρχεια, με μεγαλη και ομορφη παρεα, να βλεπουμε το the good the bad and the ugly. Με παγωμενη μπυριτσα στο χερι.
Ευχαριστώ, Μικρέ Ινδιάνε!
Γεια σου, Melen :)
Ευχαριστώ, Jolly Roger. Μου αρέσει το σουρεαλιστικό στοιχείο των Κοέν στις 2-3 ταινίες τους που έχω δει. Ωραίος ο Κλιντ :D Τα παράγωγα τα ανέφερα για να επικαλεστώ γιάπικα στερεότυπα, δεν λέω ότι δεν πρέπει να υπάρχουν. Ωραία εικόνα αυτή με το πλοίο :) Αυτό με τα Εξάρχεια, το κανονίζουμε!
Είναι πράγματι μια εξαιρετική ταινία με μια έντονα διαβρωτική σάτιρα των θρησκευτικών προκαταλήψεων, εδώ των Εβραίων, που τους ξέρουν εκ των έσω πολύ καλά.
Είναι απολαυστική η αρχή με την αποφασιστική σύζυγο που σκοτώνει το φάντασμα του ραβίνου σε αντίθεση με τον πρωταγωνιστή στο τέλος που καταφεύγει στον σοφό ραβίνο που ξέρει την Γκραίης Σλικ!! και τον τυφώνα που σαρώνει τελικά τα πάντα.
Γεια σου, Αθεόφοβε, μόνο που αμφιβάλλω αν ήταν φάντασμα ο καημένος ο ραβίνος στην αρχή, τον δείχνει και να ματώνει μετά, μάλλον τον έφαγε λάχανο η άλλη :)
Δημοσίευση σχολίου