Κυριακή, Μαΐου 21, 2006

Οι ιερές αγελάδες της ιστορίας

Ακολουθεί κείμενο "ευαίσθητου" περιεχομένου, παρακαλώ τα γραφόμενά μου να ερμηνευθούν ως έχουν.

Μου είναι πιο ευχάριστο στο ιστολόγιό μου να ασχολούμαι με περισσότερο "φευγάτα" ή λογοτεχνικά θέματα. Ο χρόνος μου είναι λίγος και δεν έχω την πολυτέλεια να ανεβάζω κείμενα και σκίτσα για όλα όσα με ενδιαφέρουν και σκέπτομαι. Για άλλη μια φορά όμως υπάρχει ένα θέμα που άπτεται της ελευθερίας της έκφρασης, υποσκάπτει τα θεμέλια των δυτικών δημοκρατιών και για το οποίο έχω έντονα συναισθήματα. Αυτό το θέμα είναι η ποινικοποίηση της ιστορικής άποψης.

Είναι σωστό να υπάρχουν νόμοι που εμποδίζουν την αμφισβήτηση, την άρνηση ή καθιστούν υποχρεωτική την αποδοχή ιστορικών γεγονότων ή απόψεων; Κατά την άποψη του γράφοντος, η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι αρνητική χωρίς καμία εξαίρεση. Ακόμη και αν κάποιος υποστηρίζει "αιρετικές" απόψεις που είναι αποδεδειγμένα εσφαλμένες ή με απώτερα, πονηρά κίνητρα, και πάλι είναι ανεπίτρεπτο να διώκεται. Υπάρχει πάντα ο αντίλογος, οι αποδείξεις, οι απόψεις των άλλων έγκριτων ιστορικών και ακόμη, αν θέλετε, η ειρωνεία, η διακωμώδηση, η χλεύη και κάθε άλλο μέσο που επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί εναντίον των απόψεων κάποιου. Κανένας όμως δεν επιτρέπεται να οδηγείται στη φυλακή ή να αντιμετωπίζει οποιαδήποτε άλλη δίωξη ή αντίποινα εναντίον του προσώπου του για τις απόψεις του.

Φυσικά, έχω υπόψη μου την περίπτωση Ίρβινγκ και την απαγόρευση άρνησης ή αμφισβήτησης του Oλοκαυτώματος του εβραϊκού λαού που ισχύει σε πολλές χώρες. Δεν μπορεί κάποιος να υπερασπίζεται την ελευθερία της έκφρασης, να διεκδικεί το δικαίωμα να καταφέρεται εναντίον θρησκειών και ιερών για κάποιους ή εθνικών συμβόλων και μετά να υποστηρίζει ότι υπάρχουν θέσφατα της ιστορίας, δόγματα που είναι πέραν πάσης αμφισβήτησης. Ακόμη και αν δεχτούμε ότι υπήρχε βάση για τέτοιου είδους απαγορεύσεις τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο, αυτές είναι απαράδεκτο να ισχύουν σήμερα και θα έπρεπε να σαρωθούν από τις νομοθεσίες όλων των ευρωπαϊκών χωρών. Ποια μπορεί να είναι σήμερα η αιτιολόγηση για αυτές τις απαγορεύσεις; Η προστασία κάποιων ανθρώπων από την αναβίωση του αντισημιτισμού; Μα, θυμηθείτε, εδώ μιλάμε για ιστορία και όχι για την έκφραση απειλών ή για την προτροπή σε βιαιοπραγίες εναντίον ομάδων ανθρώπων. Για αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχουν νόμοι που προστατεύουν τους πάντες. Κάθε άνθρωπος στις δημοκρατίες μας προστατεύεται (και σε όποιες περιπτώσεις δεν συμβαίνει αυτό πρέπει να φροντίσουμε ώστε να συμβαίνει) από κάθε απειλή κατά της ακεραιότητας του και από κάθε προσβολή της αξιοπρέπειάς του. Σε μια δημοκρατία όμως, είναι απαράδεκτο πέραν των ανθρώπων να προστατεύονται ιστορικές απόψεις και γεγονότα, φιλοσοφίες, θρησκείες και αφηρημένες έννοιες. Αυτό καταργεί την έννοια της ελευθερίας και δεν προσφέρει υπηρεσία σε κανέναν.

Προσωπικά, θεωρώ ότι το Ολοκαύτωμα συνέβη, μια περίοδο είχα ασχοληθεί με το θέμα, διαβάζοντας και ρεβιζιονιστές (δεν θεώρησα ποτέ ότι αυτό με έκανε αντισημίτη). Το αν τα θύματα ήταν έξι εκατομμύρια ή τρία ή ένα, δεν αλλάζει κάτι ουσιαστικό από ηθική άποψη. Το να αρνείται όμως κάποιος ότι συνέβη, δεν πρέπει να διώκεται με κανέναν τρόπο. Το να προτρέπει κάποιος σε βιαιοπραγίες και διακρίσεις εναντίον ανθρώπων, φυσικά και πρέπει να διώκεται αμείλικτα. Είναι γεγονός ότι η γενοκτονία του εβραϊκού λαού έχει αποτελέσει ένα από τα όπλα της πολιτικής του κράτους του Ισραήλ αλλά και των εβραϊκών ομάδων πίεσης (λόμπι) σε όλο τον κόσμο. Αυτό είναι κάτι αναμενόμενο. Και εμείς αυτό θα κάναμε και κάνουμε, με πολύ μικρότερη αποτελεσματικότητα, προβάλλοντας τις διώξεις που υπέστησαν οι έλληνες και οι αρμένιοι από τους Τούρκους. Τελικά, αυτές οι απαγορεύσεις μόνο την καχυποψία κινούν σε ορισμένους, δίνουν ερείσματα στους αρνητές (γιατί χρειάζονται οι νόμοι αφού υπάρχουν τα στοιχεία;) και συντηρούν το μύθο ότι οι εβραίοι ελέγχουν τα πάντα. Αυτό το αποτέλεσμα έχουν οι συγκεκριμένοι νόμοι. Αφήνει πικρή γεύση να βλέπεις τυράννους και φονταμενταλιστές να κατηγορούν αιτιολογημένα τις δυτικές δημοκρατίες για ασυνέπεια και υποκρισία στην υπεράσπιση της ελευθερίας της έκφρασης πατώντας σε αυτούς τους νόμους. Ας αφήσουμε την ιστορία στους ιστορικούς, όχι στους εισαγγελείς.

Είδα πρόσφατα στις ειδήσεις Αρμένιους να διαδηλώνουν στο Παρίσι υπέρ μιας πρότασης νόμου που θα καθιστά παράνομη στη Γαλλία την αμφισβήτηση της γενοκτονίας των αρμενίων. Αφού έχουν ανοίξει οι ασκοί του Αιόλου, πολύ καλά κάνουν. Αν οι Γάλλοι θέλουν να είναι συνεπείς και πιστεύουν όντως ότι κάποια ιστορικά γεγονότα δεν πρέπει να αμφισβητούνται, από τη στιγμή που δέχονται ότι η γενοκτονία των Αρμενίων συνέβη, θα πρέπει να αγνοήσουν τις αντιδράσεις της Τουρκίας, να αποδεχθούν το όποιο κόστος για τις διμερείς τους σχέσεις και να ψηφίσουν υπέρ αυτής της πρότασης. Μια πρόταση που, ομολογώ, σε θυμικό επίπεδο την αντιμετωπίζω θετικά, ωστόσο ξέρω ότι είναι λάθος, τόσο λάθος όσο και η νομοθεσία που τιμωρεί την άρνηση του Ολοκαυτώματος. Ψήφισμα ηθικής καταδίκης και αναγνώρισης, ναι! Νομοθεσία που τιμωρεί τους αμφισβητίες, όχι!

Όταν συναντώ κάποιον που αμφισβητεί το Ολοκαύτωμα ή επιμέρους σημεία της επικρατούσας άποψης, δεν του κολλάω αυτόματα την ταμπέλα του ρατσιστή (έχει γίνει τόση κατάχρηση αυτού του όρου ώστε χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης), του αντισημίτη ή του νεοναζί. Εάν είναι άνθρωπος της συζήτησης, συζητώ μαζί του, δεν αρχίζω τους αφορισμούς και τους εξορκισμούς. Αν κάποιος πιστεύει ότι οι ιστορικές θέσεις ή οι ιδέες πρέπει να οχυρώνονται με νόμους, ας σκεφτεί ότι αυτό κάποτε μπορεί να λειτουργήσει και εναντίον του (αλήθεια, δεν πέρασε τελικά αυτό το ψήφισμα για τα εγκλήματα των κομουνιστικών καθεστώτων, σωστά;).

Αυτό που χρήζει προστασίας από τη νομοθεσία είναι ο άνθρωπος και η ελευθερία του να αμφισβητεί τα πάντα και να τα ανακαλύπτει από την αρχή μόνος του αν νοιώθει αυτή την ανάγκη. Οι απαγορεύσεις και οι δαιμονοποιήσεις (όποιος ενδιαφέρεται σοβαρά να μάθει τα πώς και τα γιατί για τον Ναζισμό και τις αιτίες της ανόδου του, ας κάνει μια βόλτα από τα βιβλιοπωλεία) έχουν συνήθως τα αντίθετα αποτελέσματα από τα επιδιωκόμενα. Όταν θεωρείς ότι ένα ιστορικό γεγονός συνέβη επειδή κάποιοι ήταν τέρατα, αδυνατείς να μάθεις από την ιστορία και τυφλώνεσαι απέναντι στο τέρας που τρέφεις μέσα σου.

16 σχόλια:

Π είπε...

Aγαπητέ μου περαστικέ, τρεις μικρές παρατηρήσεις - τρία νομίζω:

α) H τάση για νομική κατοχύρωση δεδομένων της ιστορίας νομίζω πως είναι ηλιθιότητα ολκής.

β) Στη φράση σου «θεωρώ ότι το Ολοκαύτωμα συνέβη», νομίζω πως το ρήμα θεωρώ είναι ατυχές.

γ) H απρόσμενη (σε σχέση με τα όσα έλεγες περί πνιξίματος) προσθήκη νέων posts, μας απομάκρυνε από το «Ένας τρελός θεός και άλλα», που νομίζω πως είχε πολύ ψωμί!

Περαστικός είπε...

Καλημέρα Π.

α) Εκτός από ηλιθιότητα πιστεύω ότι είναι και επικίνδυνο και απαράδεκτο.

β) Κατα Μπαμπινιώτη, θεωρώ (ότι) = είμαι της γνώμης, νομίζω. Λες ότι δεν είναι αρκετά δυνατό και με εκθέτει σε επιθέσεις περί άρνησης κ.λπ. κ.λπ.; Θα μπορούσα ίσως να το αντικαταστήσω με το αποδέχομαι ή πιστεύω (και τα δύο, ρήματα που δεν υποννοούν έρευνα, το "θεωρώ" εμπεριέχει και την έννοια του εξετάζω), αλλά δεν θα το κάνω. Νομίζω ότι είναι αρκετό, εξάλλου, το θέμα μου δεν είναι η συζήτηση για το Ολοκαύτωμα αλλά οι νόμοι για την απαγόρευση της αμφισβήτησής του. Αρνούμαι να αντιμετωπίσω οποιοδήποτε ιστορικό γεγονός ως θρησκεία προσέχοντας και τις αποχρώσεις των λέξεων που χρησιμοποιώ. Πίστεψέ με, το λέω αυτό χωρίς κανένα ίχνος θυμού. Αν αμφιταλαντεύτηκα για κάτι αυτό ήταν αν θα έπρεπε καν να αναφέρω τη δική μου άποψή μου για το αν αποδέχομαι ή δεν αποδέχομαι ότι συνέβη. Φαντάζομαι πώς θα με αντιμετώπιζαν τότε μερικοί.

Πάντως, κάτι που ίσως έπρεπε να είχα αναφέρει στο post, η μεγαλύτερη και πιο "ολοκληρωμένη" γεννοκτονία όλων των εποχών πρέπει να ήταν η εξόντωση των Ινδιάνων της Αμερικής (με καταυλισμούς-στρατόπεδα συγκέντρωσης, με εξόντωση από την πείνα και εξαντλητικές πορείες, με σφαγές κ.λπ. κ.λπ. όλα σε ένα), ένα θέμα που αντιμετωπίζεται ως φολκλόρ. Οι ΗΠΑ είναι μια χώρα που θεμελιώθηκε πάνω στη γεννοκτονία ενός λαού (ιδέα για post ιστορικής έρευνας - αν βρω το χρόνο).

Η ουσία κατ' εμέ είναι μία. Όσο υπάρχει έστω και ένας άνθρωπος που υφίσταται αναίτια βία και κατατρεγμό, όσο δεν αναγνωρίζεται η ιερότητα της ζωής και της ελευθερίας όλων των πλασμάτων (πέραν των ορίων που επιβάλλουν οι ανάγκες της επιβίωσής μας), ειρήνη δεν θα υπάρξει στον πλανήτη.

γ) Μην ανησυχείς, θέλω να έχω εναλλαγή και ποικιλία θεμάτων στο ιστολόγιο.

cyrus είπε...

Περαστικέ, τις απόψεις μου στο θέμα τις ξέρεις -- σου τις έχω ξαναγράψει, και είνια ταυτόσημες με τις δικές σου και του Π. Δυστυχώς, η πολιτική ορθότητα δίχνει σιγά-σιγά το πραγματικό της πρόσωπο -- πάντοτε πίστευα πως ήταν κεκαλυμμένος εξ ευωνύμων φασισμός.

Ο Π μου είχε πει παλιότερα πως θα έπρεπε να κάνουμε ένα ποστ για τον αριστερό φασισμό. Νομίζω πως ήρθε η ώρα -- αν και, λόγω δουλειάς, θα πρέπει κι αυτό να περιμένει τα τέλη Ιουνίου.

cyrus είπε...

"Είνια" -- ωραία λέξη, αλλά το "είναι" είναι καλύτερο...

cyrus είπε...

"Δείχνει"... μα τι έπαθα σήμερις;

Π είπε...

cyrusgeo: Δεν ξέρεις τι έπαθες; Eυρωβίζιον έπαθες!

περαστικέ: «Αρνούμαι να αντιμετωπίσω οποιοδήποτε ιστορικό γεγονός ως θρησκεία». Συμφωνώ, φυσικά, και αυτό νομίζω πως είναι συγγενές με την ουσία του post σου και το α' του αρχικού σχολίου μου. Πάντως δεν με πειράζει η θρησκευτική αντιμετώπιση, αν αυτό σημαίνει μόνο τη συναισθηματική φόρτιση που είναι φυσικό να προκαλούν οι φρικαλεότητες. Άλλο αυτό και άλλο η ηλίθια, όπως είπα, και επικίνδυνη, όπως είπες, προσπάθεια «προστασίας» ενός ιστορικού γεγονότος διά νόμων (είναι νομίζω το ίδιο με την κίνηση αυτών που τρέχουν στα δικαστήρια προσπαθώντας π.χ. να απαγορευθεί ο Kώδικας Da Vinci).

Aκριβώς όμως επειδή το Oλοκαύτωμα είναι ιστορικό γεγονός (υπογραμμίζω το «γεγονός») είχα την ένσταση β', εννοώντας ότι το αν συνέβη ή όχι δεν είναι θέμα απόψεως, άρα δεν ταιριάζουν τα θεωρώ, νομίζω, πιστεύω κτλ. Όταν υπάρχουν τόσα ντοκουμέντα, δυσκολεύεται να το χωρέσει ο νους μου ότι υπάρχει ολόκληρο κίνημα αρνητών του Oλοκαυτώματος - που γιαυτό τους θεωρώ στην καλύτερη περίπτωση παρανοϊκούς. Aλλά αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι θα θεωρούσα αποδεκτό ένα νόμο που θα τους κλείνει το στόμα: φαντάζομαι ότι κι εσύ εννοείς πως ακόμα κι αν κάποιος λέει κάτι εξωφρενικό, η λύση δεν μπορεί παρά να είναι οι λογικές απαντήσεις, όχι η θεσμοθετημένη φίμωση.

Περαστικός είπε...

Καλησπέρα Cyrusgeo, συμφωνώ. Μην ανησυχείς τόσο για αυτά τα λάθη, δεν θα χαλάσει η γνώμη μας για το άτομό σου. Είχα διαβάσει κάποτε ένα κείμενο γεμάτα με αυτά τα λάθη, επίτηδες συνταγμένο έτσι, για να δειχθεί πώς ο εγκέφαλός μας μας κάνει πάντα να βλέπουμε τις σωστές λέξεις.

Γεια σου Π, ακριβώς, ο τρόπος αντιμετώπισης των αντιρρήσεων είναι οι λογικές απαντήσεις. Αν κάποιος αρνείται να πειστεί, ε, εν τέλει είναι δικαίωμά του και όλοι κρινόμαστε για τις απόψεις μας.

Σε ό,τι αφορά εμένα, μπορώ να σου πω ότι έχω μια αρχή, αρνούμαι να είμαι 100% βέβαιος για οτιδήποτε. Την ασθένεια της βεβαιότητας την έχω εγκαταλείψει εδώ και χρόνια. Η βεβαιότητά μου φτάνει πάντα μέχρι το 99,999999999999...% για τα θέματα που αντιλαμβάνομαι ο ίδιος με τις αισθήσεις μου και αυτό μόνο υπό προϋποθέσεις. Αυτό ισχύει και για το πόσο βέβαιος είμαι για την ύπαρξή μου και για το ότι τώρα που θα πάω στην κουζίνα για να πιω νερό δεν θα βρω πράσινα ανθρωπάκια να παίζουν επιτραπέζια. Χμμμ... τώρα που το σκέπτομαι, δεν μπορώ να πω ότι είμαι τόσο βέβαιος ότι δεν θα συμβεί αυτό το τελευταίο.

Ανώνυμος είπε...

Καλά κάνεις περαστικέ και θίγεις το θέμα. Προφανώς είχες έμπνευση από τη φάση με τα τεκταινόμενα στο μπλογκ του Νίκου Δήμου.

Τι παρατηρώ; (καμία αιχμή για τον φίλο π) Για το θέμα του ολοκαυτώματος πρέπει να ανοίγει κανείς λεξικό για να σχηματίσει μια πρόταση. Μάλιστα έχω την εντύπωση πως δεν πρέπει καν να αναφέρεται. Όποιος το αναφέρει είναι ύποπτος. Να ένα υπέρχο τεστ: Κοιτάξτε φίλοι την παρακάτω φράση:

"Το ολοκαύτωμα συνέβη"

Αν κάποιος βλέπει αυτή τη φράση σαν ειρωνική, νομίζω πρέπει να πάει να κοιταχτεί. Κι όμως, υπάρχουν πολλοί που αν την δουν θα πουν "τι ακριβώς θέλεις να πεις με αυτό ρε φασίστα;"

Ο τίτλος "ιερές αγελάδες" είναι πετυχημένος. Χαρά στο κουράγιο σου, τι έχεις να ακούσεις.

Ανώνυμος είπε...

Τώρα που το σκέφτομαι....

Είμαι ο παραπάνω ανώνυμος. Το γεγονός πως δεν τολμάω να βγω και πω αυτά που είπα ούτε καν με ψευδώνυμο, ε, δεν μπορεί, κάτι λέει για την ελευθερία του λόγου στη χώρα μας, για τη χρήση του όρου φασίστας και το τι έχω ακούσει.

Αυτό ρε παιδιά, μα τη παναγία, μόλις τώρα το σκέφτηκα και με προβληματίζει εντονότατα...

Dormammu είπε...

Τι θα λέγατε για ένα post πάνω στη θεωρία του Γκέμπελς περί λάσπης: "πετάξτε συνέχεια λάσπη. Με το λέγε- λέγε, κάτι θα μείνει".

Όλοι αυτό εφαρμόζουν...

Ανώνυμος είπε...

@dormammu: Τι θες να πεις με αυτό ρε φασίστα; :-))))

Ανώνυμος είπε...

Και να μην ξεχάσω... Ο περαστικός μόνο φασίστας μπορεί να χαρακτηριστεί μετά από ένα τέτοιο ποστ. Αλλά είναι τόσο βαθειά μέσα του αυτή η πεποίθηση που ούτε κι ο ίδιος την έχει συνειδητοποιήσει. Εμείς λοιπόν, οι ψυχίατροι του φασισμού, αφού την διαγνώσαμε εξ αποστάσεως προτείνουμε και θεραπεία: Στα επόμενα δέκα ποστ θα αναλύσει την ασθένειά του και θα δηλώσει δημόσια μετάνοια.

Περαστικός είπε...

Καλησπέρα Dormammu, Anonymous. Σας ευχαριστώ για τα σχόλιά σας. Δεν θα αναφερθώ άλλο αναλυτικά πάνω στο θέμα, καθώς ό,τι είχα να πω το είπα στο post μου. Ανακεφαλαιώνω μόνο λέγοντας ότι δεν θέλω να διώκεται κανένας άνθρωπος, ούτε για αυτό που είναι, ούτε για αυτό που πιστεύει... εκτός εάν διακηρύσσει τον κατατρεγμό άλλων ανθρώπων.

Ανώνυμος είπε...

Πολύ μου άρεσε αυτό το κειμενό σου.Πρέπει να είμαστε ελευθεροι,αλλά και να αφήνουμε τους άλλους ελευθερους.Βέβαια το μέτρο για την αποφυγη κατάχρησης της ελευθερίας ήταν και θα είναι πάντα ο σεβασμός.Το θέμα ειναι οτι είναι δυσεύρετος και ενίοτε μεταμφιεσμένος σε κάτι άλλο.

Περαστικός είπε...

Καλημέρα Regina, χαίρομαι που σου άρεσε το κείμενο.

ellinida είπε...

"Διαφωνώ με όσα λες , αλλά θα υπερασπιστώ το δικαίωμα σου να τα λες" είπε ο Βολταίρος .
Κακώς παρεξηγήθηκε το "ολοκαύτωμα συνέβη" . Είναι ηλίου φαεινότερο πως δεν το αμφισβήτησες .
Γενικά το θέμα του ολοκαυτώματος καίει ακόμα . Ολες οι άλλες γενοκτονίες του παρελθόντος μοιάζουν μικρότερες ... αν είναι δυνατόν . Σε τι διαφέρουν οι βομβαρδισμοί με τα πυρηνικά ; Αλλά ξέχασα ... είναι για ειρηνικούς σκοπούς ...