Με αφορμή την επικαιρότητα

Όσο οι άνθρωποι θα αναζητούν το κακό στον άλλο για το εξορκίσουν από τους ίδιους, όσο θα ρέπουν στο να πιστεύουν ότι αυτό είναι ίδιον ορισμένων ανθρώπων/κρατών/φυλών/ιδεολογιών και όσο θα αρνούνται να δουν στον βασανιστή, στον καταπιεστή, στον άρπαγα το καθρέφτισμά τους και μέρος του εαυτού τους και τη δική τους δημιουργία, όσο θα έχουν την ανάγκη να χαρακτηρίζουν ο ένας τον άλλο «Χίτλερ», «ναζί», «φασίστα», «Τούρκο», «κομουνιστή», σαν να κάνουν κάποιο μαγικό ξόρκι που μεταφέρει το άδικο από τον ένα στον άλλο σαν μπαλάκι ή σαν εκείνο το παιχνίδι που παίζαμε μικροί, το «πάρ’ τον παπά», τόσο θα μένουν στάσιμοι και θα κάνουν μοίρα τους τη σφαγή.

.

Βασανιστές, σφαγείς, γενοκτόνοι μπορούν να γίνουν η πλειονότητα των ανθρώπων υπό ορισμένες συνθήκες και με την κατάλληλη χειραγώγηση (ένδειξη είναι και τα πειράματα του Μίλιγκραμ), πιστεύοντας τη δεδομένη στιγμή ότι κάνουν το καλό, το εθνικό ή άλλο καθήκον τους, διαβάζοντας παράλληλα με αποτροπιασμό για τα εγκλήματα άλλων ανθρώπων ακριβώς σαν αυτούς σαράντα η πενήντα χρόνια πριν και χαϊδεύοντας τρυφερά τα παιδιά τους με τα ίδια χέρια που στη διάρκεια της ημέρας έσπερναν τον πόνο και το θάνατο, όπως και οι φύλακες των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Το σημερινό θύμα μπορεί κάλλιστα να γίνει ο θύτης του αύριο και ο Εβραίος (όπως και κάθε άλλος λαός, συμπεριλαμβανομένου του δικού μας) να γίνει ο δεσμοφύλακας και ο βασανιστής μιας άλλης φυλής που θεωρεί κατώτερη, όπως κατώτερη θεωρούσαν τη δική του φυλή και προσπάθησαν να εξοντώσουν κάποιοι άλλοι.

.

Οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να συμφιλιωθούν με αυτή την αλήθεια, αρνούνται να κατανοήσουν ότι είμαστε όλοι τραυματισμένες ψυχές και ότι μόνο αν κατέβουμε από τους θρόνους και τα βάθρα μας και δεχθούμε ότι μυρμήγκια είμαστε και εμείς, στριμωγμένα σε μια μυρμηγκοφωλιά, που πιστεύουν τα αφελή ότι είναι το κέντρο του σύμπαντος και κοροϊδεύουν τα άστρα, τότε μόνο έχουμε ελπίδα για κάτι καλύτερο. Ο ταπεινών εαυτόν, υψωθήσεται (και δεν είμαι και χριστιανός).

.

Όσο για την ιστορία, ας μην ξεχνάμε ότι αυτή, όσο καλή και αν είναι, όσο και αν πασχίζει κάποιος για αντικειμενικότητα, αυτή δεν θα είναι ποτέ κάτι άλλο από μια ανάγνωση και ερμηνεία, μια παρηγοριά και αποκούμπι. Η πραγματικότητα θα μένει πάντα παγερά αδιάφορη, αδιαφοροποίητη και αδιαπέραστη για το νου, σαν τον Κθούλου. Η πραγματικότητα προσεγγίζεται μόνο με την καρδιά και το κάρο δεν μπορεί να πηγαίνει πριν από το άλογο.

.

Ποιος ξέρει, σε πενήντα ή εκατό χρόνια μπορεί ένας στολίσκος να ξεκινάει για να παράσχει βοήθεια στους αποκλεισμένους πίσω από τείχη Εβραίους και εάν ο φόβος οδηγεί στους στρατούς και στα τείχη, ας γίνεται κατανοητό ότι ο φόβος είναι και η καταδίκη. Όταν κάποιος δεν ενδιαφέρεται για Άραβες ή για Εβραίους, αλλά για ανθρώπους, τότε γίνεται μέρος της λύσης. Ουτοπία; Ο τόπος είναι εδώ για αυτόν που ακολουθεί την καρδιά και κάνει τη ζωή σπουδή θανάτου.

.

Δεν είμαστε ιστορικά γρανάζια ούτε παίζουμε σε ταινία Ράμπο του Χόλιγουντ περιμένοντας το χάπι εντ με τις εξιλεωτικές ριπές που θα θερίσουν τους κακούς σώζοντας τους καλούς για να ζήσουν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα. Είμαστε φως και σκοπός, ο καθένας από μόνος του και όλοι μαζί, έως και το πιο μικρό συνειδητό ον στην εσχατιά του σύμπαντος, αδελφό μας από τον μεγάλο τοκετό που γέννησε αυτό τον κόσμο και τους γαλαξίες από μια πρωταρχική μοναδικότητα. Αν κάποιος αισθάνεται ναυτία και αποστροφή σε αυτές τις σκέψεις, είναι διότι νοιώθει να χάνει τα ψεύτικα υπαρξιακά του στηρίγματα και τον πειράζει το ταρακούνημα.

.

Όταν ο Μίκης Θεοδωράκης λέει στην πρόσφατη επιστολή του ότι για να πολεμήσει τους Γερμανούς έπρεπε να θεωρεί ότι είναι ανώτερος από αυτούς («Γιατί; Γιατί ανήκαμε σε ένα Έθνος πολύ ανώτερο απʼ αυτούς»), εγώ ακούω τον δεσμοφύλακά του, διότι ο ένας κουβαλάει μέσα του τον άλλο και όλα τα όντα του σύμπαντος. Ό,τι καλό υπάρχει απανταχού είναι κτήμα όλων και ό,τι κακό υπάρχει απανταχού είναι όνειδος όλων. Το δέρμα δεν είναι σύνορο που χωρίζει τον κόσμο. Είναι σημαντικό για τον καθένα μας ακόμη και όταν ο ζυγός της ανάγκης τον κάνει χασάπη, να αναγνωρίζει ότι είναι ακριβώς αυτό και τίποτα λιγότερο ή περισσότερο, ούτε ήρωας, ούτε μαχητής της ελευθερίας, ούτε επαναστάτης, ούτε υπερασπιστής των αδυνάτων, αλλά απλώς χασάπης, όσα χρυσόχαρτα και να του κολλάνε στο στήθος. Αυτό τουλάχιστον είναι κοντύτερα στην αλήθεια και αληθινό πνευματικό θάρρος.

.

Υ.Γ. Όχι, δεν θα χαρακτήριζα τον εαυτό μου απόλυτα ειρηνιστή ή οπαδό της μη βίας.

.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Εκτός του Ισραήλ, κανένα άλλο κράτος του κόσμου δεν θα μπορούσε να κάνει τόσα πολλά με τόσο λίγες αντιδράσεις. Ούτε πληροφορίες δεν καταδέχονταν να δώσουν οι άθλιοι. Δεν παραβλέπω επίσης τα γεωπολιτικά παιχνίδια των Τούρκων και εκτιμώ ότι ίσως κάτι περισσότερο να συμβαίνει από όσα φαίνονται σε πρώτη ανάγνωση.