Τρίτη, Οκτωβρίου 27, 2009

...and the pursuit of happiness*

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πηγή δυστυχίας από το κυνήγι της ευτυχίας.

Όσα επιτεύγματα και να σωρεύει κάποιος επίδοξος εραστής της ευτυχίας πάντα θα απέχει από το στόχο του, σαν σε ένα εφιάλτη που τρέχεις να φτάσεις κάπου μα όσο και αν τρέχεις δεν φτάνεις ποτέ. Συνήθως, όσο πιο αμάθητος στη στέρηση και στην αποτυχία είναι κάποιος τόσο πιο ευάλωτος θα είναι στην πρώτη αναποδιά, στο πρώτο όχι, όσο ασήμαντα και αν μοιάζουν αυτά σε κάποιον άλλο. Έπειτα, ακόμη και όταν καρφώνεις τη σημαία σου στην κορυφή, αμέσως ξεπροβάλλει πιο πέρα, πάνω από τα σύννεφα, ένα ακόμη πιο ψηλό βουνό και όσο πιο παθιασμένος είσαι, τόσο θα ξεθωριάζουν τα μέχρι τώρα επιτεύγματά σου μπροστά στον νέο στόχο, τόσο θα τρώγεσαι, τόσο θα μελαγχολείς μένοντας μακριά ή περιμένοντας να πραγματοποιήσεις τον νέο στόχο, ξέροντας ότι η αμείλικτη φθορά και ο βλοσυρός θεριστής που φέρνει ο χρόνος σε ακολουθούν. Κακό πράγμα η προσκόλληση, η επιδίωξη της ευτυχίας μέσω..., δηλαδή, ο δρόμος που οι πολλοί ακολουθούν.

Υπάρχει και ένα άλλο μονοπάτι. Η ευτυχία, όπως πολλές γυναίκες, περιφρονεί αυτούς που τρέχουν ξοπίσω της, αλλά συχνά πλησιάζει πικαρισμένη, προσπαθεί να σαγηνεύσει και τελικά δίνεται σε αυτούς που την αγνοούν. Αγνόησέ την, φίλος. Αρνήσου τα όλα. Λέγε συνέχεια στον εαυτό σου ότι δεν σου ανήκει τίποτα, ούτε η περιουσία σου, ούτε οι αγαπημένοι γύρω σου, ούτε όσα έχεις κάνει, καλά ή κακά, ούτε καν το σώμα σου ή η σκέψη σου. Αντί να ρωτάς τη στιγμή του πόνου «γιατί σε εμένα;», θύμιζε στον εαυτό σου «γιατί όχι σε εμένα;». Λέγε συνέχεια μέσα σου ότι η υπόστασή σου είναι μια χούφτα χώμα και λίγο νερό που πήραν μορφή και είναι ήδη στο δρόμο τους για να γίνουν κάτι άλλο. Άσε την ψεύτρα σκέψη και άνοιξε τη συνείδησή σου στον κόσμο, όπως είναι.

Ποθείς την αιωνιότητα, την αθανασία, τη θέωση, ξεχνώντας το πιο μικρό, το πιο ταπεινό συστατικό της ύπαρξης, το μόνο που σου ανήκει: τη στιγμή, το παρόν, το εδώ και τώρα. Η ζωή, ευτυχώς, μας δίνεται σε αυτά τα μικρά πακετάκια, είναι τόσο εύκολο να τα κουβαλήσεις στην τσέπη, μα εμείς επιμένουμε να κουβαλάμε διαρκώς στις αδύναμες πλάτες μας το σακί ολόκληρης τη ζωή μας, αν όχι και όλη την ιστορία, όλο τον κόσμο, ακόμη και φανταστικούς κόσμους πέρα από αυτόν, χάνοντάς τα με αυτό τον τρόπο όλα. Ζούμε με φαντάσματα, βλέπουμε, ακούμε, αγγίζουμε, οσφραινόμαστε, αντιλαμβανόμαστε μόνο φαντάσματα, πλάσματα ενός νου που είναι απλώς το προϊόν κάποιων περιστάσεων. Είναι σαν να κοιτάμε τον κόσμο διαρκώς πίσω από μια γκρι, σκονισμένη κουρτίνα, ένα άθλιο παραπέτασμα που φοβόμαστε να παραμερίσουμε.

Τι ζωή θέλεις να κάνεις καημένε άνθρωπε όταν δεν είσαι ποτέ στο εδώ και στο τώρα; Άσε τα μεγαλεπίβολα και αντί να πασχίζεις για την αιωνιότητα, δες το θησαυρό που κρατάς στο χέρι, το μόνο που σου ανήκει και θα σου ανήκει ποτέ, κατάκτησε τη στιγμή, ξέχνα όλα τα άλλα και ίσως να πάρεις και μια γεύση, ένα κομματάκι τόσο δα, ένα κοψίδι αιωνιότητας, ... the intersection of the timeless with time**. Ο θάνατος και η φθορά είναι εγγενή σε αυτό που είμαστε, όσο πιο πολύ παλεύουμε να ξεφύγουμε από αυτή τη μοίρα, τόσο πιο πολύ μπλέκουμε στα βρόχια της δυστυχίας, σαν τα ψάρια που σπαρταράνε πιασμένα στο δίχτυ, στο υπαρξιακό δίκχτυ. Οι ίδιοι είμαστε ένα παροδικό φαινόμενο, όμοιοι με τη βροχή που πέφτει. Γεννηθήκαμε σε ένα σύννεφο και η ζωή μας είναι η πτώση προς τη γη. Ο άνθρωπος είναι τραγικός. Το «Εγώ ειμί ο Ων» είναι μόνο για το ένα, δηλαδή, για το όλο. Εμείς είμαστε το μερικό, το γίγνεσθαι, αλλά είμαστε και κομμάτι του όλου. Αν θέλουμε να γευθούμε το Ον, δεν πρέπει να παραχωρούμε στο γίγνεσθαι τίποτε περισσότερο από αυτό που του ανήκει, δηλαδή από τη στιγμή, δηλαδή το τίποτα. Είναι ωραίο να γεύεσαι τη γλυκάδα του κενού. Χαρές και λύπες γίνονται ένα μεθύσι, ένας χορός.

Αλλά οι λέξεις δεν βοηθούν πολύ σε αυτά. Θα κλείσω με μια μικρή ζενική ιστοριούλα που είχα διαβάσει πριν από χρόνια.

Περπατούσε κάποιος στην ερημιά, όταν του επιτέθηκε μια άγρια τίγρη. Φτάνοντας στο άκρο ενός γκρεμού, άρχισε να σκαρφαλώνει κάτω αρπάζοντας μια κληματίδα. Πλησιάζοντας κάτω, διαπίστωσε ότι τον περίμενε μια άλλη τίγρη, εξίσου επιθετική με την πρώτη. Κοιτάζει ο ανθρωπάκος πάνω και διαπιστώνει ότι δύο καθάρματα αρουραίοι έχουν αρχίσει και ροκανίζουν την κληματίδα από την οποία κρέμεται. Κοιτάζει τότε στο πλάι και βλέπει μια ωραία, ώριμη, κατακόκκινη, λιμπιστή φράουλα. Χωρίς να σκεφτεί τίποτε άλλο, την κόβει και την βάζει στο στόμα του με μεγάλη απόλαυση. Αυτή είναι η ζωή μας, μια αιώρηση ανάμεσα σε γέννηση και θάνατο. Το θέμα είναι, μπορείς να απολαύσεις τη φράουλα; Μπορείς να γευθείς τη ζουμερή στιγμή ή θα σπαταλήσεις όλη σου τη ζωή σε ελπίδες και φόβους;

* Life, liberty, and the pursuit of happiness (από τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών)

** Από τα Τέσσερα Κουαρτέτα, Τ. Σ. Έλιοτ.

14 σχόλια:

sousou είπε...

Εξαιρετικό, περαστικέ, από κάθε άποψη, γραφής, περιεχομένου, σκίτσου! :-)

Ναυτίλος είπε...

Θα συμφωνήσω απόλυτα μαζί σου πως είμαστε παροδικοί και περαστικοί σ’ αυτή την ζωή, κι’ έτσι είναι φτιαγμένος ο κόσμος, να ζεις το σήμερα δηλαδή.

Κάτι παρόμοιο έγραψε πριν 2000 χρόνια κι’ ο Σενέκας, ο οποίος μου άνοιξε τα μάτια. Ρίξε μια ματιά στο δεύτερο κομμάτι, νομίζω θα σ’ αρέσει...

Σενέκας (Επιστολές στον Λουκίλιο)

(αναρωτιέμαι αν αυτό είναι φτηνή διαφήμιση...)

:-P

Jolly Roger είπε...

Ναι, δεν λεω. Εξαιρετικο κειμενο (και σκιτσο). Αλλα δεν μας ειπες πως θα βρουμε γυναικα μ' αυτες τις αντιληψεις.

Ειμαι καποιος που κοβει και απολαμβανει (οσο μπορει) τις φραουλες του κρεμασμενος αναμεσα σε 2 τιγρεις ηδη εδω και πολυν καιρο. Πολυ πριν διαβασω οποιαδηποτε φιλοσοφια πανω στο θεμα.
Μ' αυτην την πρακτικη εχω μαζεψει μονο δυσαρεστες εμπειριες.
Καμμια "σοβαρη" γυναικα δεν με θελει.

Οι σοβαρες γυναικες εδω και μια ζωη μου προσαπτουν σοβαρες κατηγοριες - ολες αληθινες.

Δεν ειμαι σταθερος συντροφος. Οποτε βρισκω μια φραουλα, την απολαμβανω. Δεν μπορω να σχεδιασω ενα μακροχρονιο μελλον (με παιδακια, σπιτακια, λεφτακια, δουλιτσα κλπ. ).
Δεν μπορω να δωσω υποσχεσεις για αιωνια αγαπη και αφοσιωση. Ακριβεστερα: δεν μπορω να τις κρατησω ;-)
Δεν αντεχω στην σκεψη οτι καποιος μπορει να εξαρταται απο εμενα. Ακομα χειροτερα: με πανικοβαλλει η σκεψη οτι εγω μπορει να εξαρτωμαι απο καποιον η κατι (ειτε ανθρωπος ειναι αυτος ειτε καποιο υλικο αγαθο).

Θεωρητικα ειναι πολυ ωραιο να εφαρμοζεις το carpe diem. Πρακτικα πρεπει να το παρεις αποφαση, οτι γυναικα δεν μπορεις να βρεις ετσι. Για φιλους δεν συζηταω καν.

Υ.Γ. Μονο τα ζωα μπορουν να ζησουν αποκλειστικα στο Εδω και το Τωρα. Τα ζωα δεν σχεδιαζουν το μελλον τους και δεν αναπολουν το παρελθον τους.

Ο ανθρωπος ειναι καταδικασμενος να κανει σχεδια, κυνηγωντας καποια μελλοντικη ευτυχια. Ειναι καταδικασμενος να εξαρταται απο τις σχεσεις του με αλλους ανθρωπους. Δουλευεις και εξαρτασαι απο την δουλεια σου, γιατι ελπιζεις οτι καποτε θα πληρωθεις και θα μπορεσεις να επιβιωσεις.
Δεν τολμας (ουτε εγω το τολμαω) να αφησεις την δουλεια σου προκειμενου να απολαυσεις την φραουλα που παρουσιαστηκε μπροστα σου σημερα το πρωι.

Πισω στο σκοινι μας τωρα. Εκεινο που ροκανιζουν οι αρουραιοι.

scarlett είπε...

Εξαιρετικό κείμενο! Τι όμορφη γραφή!

Μου θυμισες λίγο τον Καζαντζακη : Έχεις τα πινελα και τα χρωματα ζωγράφισε τον παραδεισο και μπες μέσα

Ίσως να είναι τελικά θέμα προσωπικης ζωγραφικής.

Αν και μελέτες εχουν δειξει πως υπαρχουν εκεινοι που νιωθουν ευκολα ευχαριστημενοι με τη ζωή τους. Που ακομη και τις δυσκολιες τις αντιμετωπιζουν θαρρετα και διχως να το βαζουν κατω.Και οι άλλοι. Θεμα DNA ....θεμα γονικής ανατροφής. Σε καθε περιπτωση φταινε οι γονεις για την ευτυχία μας ;)

Δεν ξερω αν η ευτυχια ειναι ενα θηραμα, Περαστικέ, που θέλει κυνηγι. Θα έλεγα πως περισσοτερο ειναι η γνωση του τι σε κανει ευτυχισμενο και η στροφη προς αυτην την κατευθυνση.
Καμια φορα όπως λεει και ο Μπουσκαλια το σκηνικο δε μας κανει. Τοτε πρεπει να το γκρεμισουμε και να φτιαξουμε ένα νεο. Ή οι συμπρωταγωνιστες δε μας πηγαινουν. Τοτε πρεπει να αλλαξουμε θίασο

Γεγονος ειναι:- οτι ενας αντρας δεν πρεπει να κυνηγα ποτε μανιωδως μια γυναικα, ειδικα αν ειναι ωραια (οπως και το αναποδο)
- και...και...μου ανοιξες την όρεξη για φραουλες και αυτην την εποχη υπαρχουν μονο κατεψυγμενες ή θερμοκηπίου

Περαστικός είπε...

sousou, ευχαριστώ!

Ναυτίλε, ο Σενέκας και τα κείμενα που έχεις αναρτήσει δείχνουν ότι μερικοί κακώς σνομπάρουν τη λατινική γραμματεία, είναι εκπληκτικό πόσο σύγχρονα μοιάζουν αυτά τα κείμενα. Καλά κάνεις και τα διαφημίζεις :)

Jolly Roger, με μέτρο και εσύ τις φράουλες :D Πάντως, αυτά που γράφεις είναι αφορμή να διορθώσω μια παρεξήγηση. Αυτά που γράφω δεν είναι υποδείξεις για το τι πρέπει να κάνεις ή να μην κάνεις, δεν είναι προτροπή σε αδράνεια ή παθητικότητα ή ηδονισμό ή δράση, είναι κάτι πιο βαθύ. Αυτό που σημαίνουν είναι να είσαι σε ό,τι κάνεις κάθε στιγμή. Αν σχεδιάζεις ή δημιουργείς ή εργάζεσαι, να είσαι μέσα σε αυτό, να μην σκέπτεσαι εκείνη την ώρα τη γυναίκα που σε περιμένει, το φαγητό, τον υδραυλικό ή τον οδοντίατρο, όταν πάλι είσαι με μια γυναίκα, να μη σκέπτεσαι τους λογαριασμούς που πρέπει να πληρώσεις ή τη δουλειά. Το να κάνεις σχέδια για το μέλλον δεν είναι κακό, κακό είναι να μην είσαι στο παρόν, όποιο παρόν είναι αυτό, να καταδυναστεύεσαι διαρκώς από ελπίδες και φόβους χάνοντας την καθαρότητα την αντίληψης του παρόντος. Μπορείς να εφαρμόζεις τις αρχές στις οποίες αναφέρομαι είτε είσαι στη δουλειά, είτε είσαι φρακαρισμένος στην κυκλοφορία είτε περιμένεις σε μια ουρά, είτε είσαι πολυάσχολος επιχειρηματίας είτε είσαι αναχωρητής. Πολύ απλά, ζήσε αυτό που είναι η κάθε στιγμή της ζωής σου και τότε και η δράση σου θα αποκτήσει άλλη ποιότητα. Για να μην παρεξηγηθώ, δεν το παίζω γκουρού, και εγώ στην προσπάθεια είμαι και τα γράφω αυτά και για να τα εμπεδώσω :)

Scarlet, ευχαριστώ για τα τόσο καλά λόγια. Πάντως, πέρα από το DNA, μπορούμε και οι ίδιοι να κατευθύνουμε τον εαυτό μας εκεί που θέλουμε. Πέρα επίσης από τις επιλογές μας για αυτό που πιστεύουμε ότι μας ταιριάζει, πρέπει να ζούμε το παρόν, το κάθε παρόν και να αποδεχόμαστε την επιτυχία και την αποτυχία των προσπαθειών μας με την ίδια στωικότητα, δεχόμενοι και τις δύο ως κομμάτια της ζωής μας. Όπως έγραψα και παραπάνω, στον Jolly Roger, το τι επιλογές κάνεις είναι ένα θέμα, το πώς ζεις αυτά που τελικά κάνεις και τα αποτελέσματά τους ή όσα σου φέρνει η τύχη είναι ένα άλλο θέμα :) Συμφωνώ ότι τίποτε δεν πρέπει να κυνηγάμε μανιωδώς. Η μανία είναι κακό πράγμα. Άλλο είναι η αφοσίωση, η συνέπεια, άλλο η τρέλα. Όσο για τις φράουλες, ε υπάρχουν και άλλα φρουτάκια :D

ou ming είπε...

Άσε τις φιλοσοφίες, Περαστικέ. Σε περιμένει η Tate, οι πίδακες Γκέιζερ, το Βόρειο Σέλας. Θα κρατήσω την αναπνοή μου, μέχρι να με πάρεις τηλέφωνο από εκεί :P

ou ming είπε...

Επίσης, βγάλε επιτέλους αυτόν το μετριασμό σχολίου! Μπλοκάρει η ενέργεια. Λυπήσου τα τσάκρα μας.

Περαστικός είπε...

Ou Ming, σε παρακαλώ να αρχίσεις να αναπνέεις πριν να γίνεις μπλε! Να βγάλω το μετριασμό; Και αν με πατήσει αύριο οδοστρωτήρας τι θα γίνει το μλογκ μου; Μπάτε τρολ αλέστε; :)

ou ming είπε...

Αν αύριο σε πατήσει οδοστρωτήρας, αυτό θα είναι μάλλον το τελευταίο που θα σε απασχολεί :)

Περαστικός είπε...

Α, μην το λες, σκέψου να είμαι σε κάνα συννεφάκι και να βλέπω ανήμπορος το μπλογκ μου να γεμίζει με τρολιές :P

Jolly Roger είπε...

Αγαπητε περαστικε, γραφεις "[...]όταν πάλι είσαι με μια γυναίκα, να μη σκέπτεσαι τους λογαριασμούς που πρέπει να πληρώσεις ή τη δουλειά. "

Ηξερα οτι υπαρχουν βιτσια και βιτσια, αλλα εσυ ξεπερνας τις πιο τρελες μου φαντασιες :-) Πως ειναι δυνατον να ειναι κανεις με μια γυναικα και να σκεφτεσαι αλλα πραγματα; Εγω δεν το εχω καταφερει ποτέ (ουτε το χω προσπαθησει καν).

Δεν πιστευω οτι υπαρχει παρεξηγηση, ουτε πιστευω οτι λεμε διαφορετικα πραγματα.
Εκεινο που λεμε (αν σε εχω καταλαβει σωστα) ειναι "ζησε την στιγμη", carpe diem, μην ασχολεισαι με οτι σε δυναστευει και βρισκεται στο παρελθον ειτε το μελλον.

Η διαφορα μας ειναι η πεποιθηση μου οτι αυτο σε οδηγει στο να εισαι μονος σου. Αυτο που μας δυναστευει ειναι οι αλλοι.

Το μποτιλιαρισμα στους δρομους, οι απληρωτοι λογαριασμοι, το στρες στην δουλεια υπαρχουν μονο επειδη (και οσο) υπαρχουν οι αλλοι.
Οσο πιο αυταρκης και ανεξαρτητος (και μονος) εισαι, τοσο λιγοτερα πραγματα υπαρχουν που θα μπορουσαν να σε αποσπασουν απο το να χαρεις τις φραουλες σου.

Παντως η - εσχατως πολυγραφοτατη - ou ming εχει απολυτο δικιο: just do it! Ο Κοσμος (ο μικρος, ο μεγας) σε περιμενει.

Και μην ανησυχεις για το μπλογκ σου. Ειμαστε εμεις εδω να το υπαρασπισουμε απο τα τρολ.

Περαστικός είπε...

Jolly Roger, δίκιο έχεις στην αρχή, ας πούμε, αντί για όταν είσαι με γυναίκα, όταν τρως το φαγητό σου ή όταν πέφτεις να κοιμηθείς (πολύ συνηθισμένες οι αϋπνίες λόγω άγχους) :D
Ναι σίγουρα μπορείς να κάνεις πολλά για να βελτιώσεις τη ζωή σου. Και εγώ προσπαθώ να αποφεύγω τους άλλους. Σε κάποιον άλλο μπορεί να αρέσει η πολυκοσμία, η φασαρία και ο συγχρωτισμός, αλλά όπως και να έχει, ακόμη και αν οι προσπάθειές μας δεν επιτυγχάνουν, ακόμη και αν βρεθούμε σε ένα μποτιλιάρισμα, η κάθε στιγμή μπορεί να μας προσφέρει κάτι, αρκεί να βρίσκουμε μέσα μας την ηρεμία και να μην θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη στιγμή είναι λιγότερο μέρος της ζωής μας από κάθε άλλη στιγμή.
Μου φαίνεται ότι θέλετε να με ξαποστείλετε με την Ou Ming, ο Πικρόχολος από δίπλα σας έβαλε; :P

gaidara είπε...

Η καλύτερη στιγμή για να διαβάσω αυτό το εξαιρετικό κείμενό σου... να την αρπάξω την φράουλα?

Περαστικός είπε...

Ε, να μην πάει χαμένη :D