Παρασκευή, Αυγούστου 28, 2009

Βόλτες στη δυστοπία

1η βόλτα - Όταν λείπουν οι αναρχικοί χορεύουν τα πρεζόνια

Ήταν νωρίς το απόγευμα, το Σάββατο της προηγούμενης εβδομάδας, του «χρυσού πρωινού», τις μέρες της φωτιάς, που βρεθήκαμε με μια φίλη στην πλατεία Εξαρχείων. Τα πρεζόνια και οι προμηθευτές τους, που άλλες μέρες εκτοπίζονται από τους πολιτικοποιημένους θαμώνες της πλατείας, τώρα ήταν εκεί, επωφελούμενοι από την απουσία των τελευταίων, για τις αυγουστιάτικες διακοπές από την επαναστατική γυμναστική τους. Η εικόνα ήταν θλιβερή, παράξενες μορφές περιφέρονταν με αργές κινήσεις και παράξενες εκφράσεις, σαν ζόμπι, κάποιοι μουρμούριζαν με παράξενες φωνές ακατάληπτα λόγια. Κορμιά πεσμένα στο κράσπεδο, τόσο αφημένα που θα μπορούσαν να είναι και νεκρά, κάποια από αυτά σε τόσο παράξενες πόζες, σαν σπασμένες μαριονέτες. Ίσως πράγματι να ήταν άψυχα, και ας μην ήταν τυπικά νεκρά. Ένα κορμί κειτόταν κατάχαμα, σε ένα παρτέρι, ο λαιμός του κρεμόταν προς τα πίσω με το κεφάλι να ακουμπά πάνω στα βρώμικα πλακάκια της πλατείας, το στόμα ορθάνοιχτο, έχασκε σαν να ήταν έτοιμο να καταπιεί τον κόσμο. Επιταχύναμε με τη φίλη μου, να προλάβουμε, πριν να αρχίσει να ρουφά το σύμπαν σαν μια αχόρταγη μαύρη τρύπα.

2η βόλτα - Η παρέλαση των αθλίων

Την επομένη, την Κυριακή, πάλι νωρίς το απόγευμα, με τις φωτιές να μαυρίζουν τον ουρανό και την ψυχή, συνάντησα άλλη φίλη, στο Μοναστηράκι αυτή τη φορά. Περπατήσαμε μέχρι την Αδριανού και καθίσαμε σε μια καφετέρια εκεί, μέγα λάθος. Έπρεπε να είχαμε συνεχίσει για την Αποστόλου Παύλου, όπου τα πράγματα είναι κάπως πιο ήρεμα. Πρέπει να πέρασαν από το τραπέζι μας σε διάστημα μιάμισης ώρας κάπου δεκαπέντε ή είκοσι άτομα. Επαίτες, επίμονα παιδάκια Ρομά που πουλούσαν χαρτομάντηλα ή άλλα είδη (τι ευκαιρίες θα δοθούν ποτέ σε αυτά τα παιδιά να πραγματώσουν τις δυνατότητές τους και τα ταλέντα τους ή να ξεφύγουν από μια μίζερη ζωή τόσο στενών οριζόντων;), μαύροι που πουλούσαν σιντί, μαύροι με άλλη πραμάτεια, Πακιστανοί/Αφγανοί με μικροσυσκευές/μικροπράγματα, ένα άτομο που κρατούσε ένα αθεώρητο μπλοκάκι με αποδείξεις και ισχυριζόταν, με όχι καθαρή ομιλία, ότι ανήκε σε ομάδα φοιτητών που έκαναν κάποιο έρανο για έναν απροσδιόριστο σκοπό (αυτόν τον ξαναπέτυχα λίγες μέρες αργότερα στην πλατεία Εξαρχείων), άνθρωποι που πουλούσαν ματογυάλια και ρολόγια, μαϊμούδες ή απροσδιορίστου προελεύσεως. Μια συνεχής επίθεση στις αισθήσεις, μια αδιάκοπη όχληση από τη στρατιά των δρόμων.

Το αποκορύφωμα ήταν η απόπειρα κλοπής. Ένα άτομο μας πλησίασε, μάλλον χρήστης, ξετύλιξε συνωμοτικά ένα μαντήλι όπου είχε ένα ζευγάρι γυαλιά, του αρνηθήκαμε, επέμεινε και με μια αδέξια κίνηση, πιστεύοντας ότι μας είχε αποσπάσει την προσοχή, προσπάθησε να καλύψει τα γυαλιά και το κινητό της φίλης μου, που ήταν σε μια καρέκλα δίπλα της, για να αρπάξει ό,τι μπορούσε. Τον αντιληφθήκαμε και η προσπάθεια ματαιώθηκε και κάπου εκεί σηκωθήκαμε, δίνοντας ένα τέλος σε αυτήν την όχι τόσο χαλαρωτική, αλλά αρκετά ενδιαφέρουσα έξοδο.
.
Είναι ένας άγριος κόσμος αυτός. Η ζωή γίνεται όλο και δυσκολότερη σε αυτή την πόλη, σε αυτή τη χώρα. Μερικές φορές νομίζω ότι ζω σε ένα πίνακα του Ιερώνυμου Μπος που κατοικείται από κωμικοτραγικές, παραμορφωμένες φιγούρες, βυθισμένες στην τρέλα. Ο κόσμος κοιλοπονάει κάποιο αύριο.

12 σχόλια:

Περαστικός είπε...

Περπατώντας απόψε συνάντησα έναν ηλικιωμένο άνθρωπο πεσμένο στο πεζοδρόμιο με το πρόσωπο κάτω, χωρίς να αντιδρά καθόλου στο περιβάλλον του. Έσκυψα και τον ρώτησα αν είναι καλά, μου απάντησε ναι. Τον ρώτησα αν ήθελε να καλέσω κάποιον, τις πρώτες βοήθειες ίσως, αρνήθηκε. Ποιος ξέρει από τι ήθελε να ξεφύγει... ελπίζω να μην του χάλασα το «ταξίδι».

Μικρός Ινδιάνος είπε...

Την καλησπέρα μου Περαστικέ. Να μαι πάλι μετά από τόσο καιρο. Είναι πραγματικά θλιβερή η εικόνα των Εξαρχείων, βρωμιά, ναρκωτικά, μιζέρια και ψευτιά. Πολλή ψευτιά.
Κρίμα για την πόλη μας. Θα ήθελα να είναι καλύτερα αυτή η γειτονιά αλλά να μου πείς όλη η Αθήνα στη μιζέρια βρίσκεται. Ωραίο κείμενο πραγματικά,
έγραψες μονο τι είδες αλλά όχι τι ένιωσες γι'αυτά που είδες. Δεν ήθελες ή απλά, με όσα έχεις δει, σε αφήνουν αδιάφορο πια; Γιατί τόσα χρόνια τα βλέπω και εγώ και από ένα σημείο και μετά σταμάτησε να με νοιάζει και απλά γίνονται φευγαλέες ματίες κατά την Σαββατίατικη έξοδό μου χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Αυτό, για μένα, είναι πιό θλιβερό από τις εικόνες που βλέπω. Το να μην με νοιάζει.
Να'σαι καλά.
Εξαιρετικό και ανατριχιαστικό το σκιτσο σου.

librarian είπε...

Περαστικέ καλημέρα. Η βόλτα σου αυτή τη φορά ήταν πιο μαύρη από τις άλλες. Όσο κι αν θέλουμε να στρέψουμε το βλέμμα αλλού καμιά φορά (παίζει ρόλο και η ψυχική διάθεση της στιγμής) μαγνητίζεται από ό,τι πονάει.
Θα μιλήσω μόνο για την πρώτη περίπτωση που αναφέρεις, τους ναρκομανείς.
Με πονάνε για κάποιο λόγο περισσότερο.
Αυτοκτονούν με έναν τόσο επώδυνο τρόπο. Γιατί;
Τους βλέπω πεσμένους στα πόδια μου μπροστά να είναι αλλού, που πάνε όταν φεύγουν;
Τους βλέπω να τρυπούν τα χέρια τους έχουν τόση δύναμη να αντέξουν αυτόν τον πόνο αλλά καμία για να μην το αντέξουν.
Ας μιλήσουμε για κάτι άλλο.
Το σχέδιο σου διαφορετικό από ό,τι με έχεις συνηθίσει να βλέπω και διαφορετικό και ωραίο.

Περαστικός είπε...

Γεια σου, Μικρέ Ινδιάνε. Ευχαριστώ για τα καλά λόγια, έθιξες κάτι ενδιαφέρον. Είπα να αφήσω τα συναισθήματα για τον αναγνώστη. Θα μπορούσα να αναφέρω λύπηση, απέχθεια, ίσως και φόβο, αλλά δεν αισθάνθηκα κάτι ιδιαίτερα έντονο, καθώς τέτοιες σκηνές δεν είναι σπάνιες στην Αθήνα. Προσοχή όμως, απουσία έντονων συναισθημάτων δεν σημαίνει αδιαφορία. Τα συναισθήματα λειτουργούν κάπως όπως η όσφρηση. Στην αρχή είναι έντονα, αλλά με τον καιρό εξασθενίζουν, είναι ένας φυσιολογικός και υγιής μηχανισμός, αλλιώς θα ήσουν συνεχώς υπερφορτωμένος και δεν θα μπορούσες να λειτουργήσεις, ιδίως σε κάποια περιβάλλοντα έντονων οσμών/συναισθημάτων. Πέρα από τα συναισθήματα, που είναι ωραία σαν καρύκευμα της ζωής, υπάρχει κάτι ανώτερο και με διάρκεια, η επίγνωση.

Ένας άνθρωπος μπορεί να μην είναι συναισθηματικός και να κάνει πολλά, ενώ ένας άλλος να είναι πολύ συναισθηματικός, να κλαίει κιόλας, να λέει ότι «νοιάζεται» και να μην κάνει τίποτα. Πολλές φορές μάλιστα οι υπερβολικές συναισθηματικές αντιδράσεις είναι η εύκολη εκτόνωση, εναλλακτική διέξοδος αντί της δράσης. Υπάρχει μια λέξη για αυτό, υποκρισία. Τελικά, είτε λέει κάποιος ότι νοιάζεται και δεν κάνει τίποτε είτε παραδέχεται ότι δεν είναι διατεθειμένος να κάνει κάτι, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο, ο δεύτερος υπερέχει κατά την ειλικρίνειά του, απέναντι στον εαυτό του και στους άλλους. Από εκεί και πέρα όλα είναι προθάλαμος για κάτι διάδοχο, είμαστε δυναμικά πλάσματα, είμαστε δρόμος και κανένας δεν μας έφερε σε αυτό τον κόσμο για να υποδυόμαστε τους κριτές και τους δικαστές των άλλων.

Υπάρχει και ένα ζήτημα του τι να κάνεις σε περιπτώσεις σαν και αυτές. Δες και το παραπάνω σχόλιό μου. Μπορεί να μην μας αρέσει, αλλά οι άνθρωποι αυτοί έκαναν τις δικές τους επιλογές και ως αποτέλεσμα αυτών των επιλογών μπορεί να δημιουργούν με τη συμπεριφορά τους προβλήματα και στους άλλους. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι δεν πρέπει να βοηθούνται, αλλά νομίζω ότι για τη βοήθειά τους χρειάζονται εξειδικευμένοι άνθρωποι και μια ολόκληρη υποδομή. Έχεις κάποια άλλη ιδέα για ατομική προσφορά βοήθειας εκτός από το αμφιλεγόμενο του να τους δίνεις ψιλά που θα διαθέσουν για τη δόση τους ή έστω να τους αγοράζεις πότε-πότε λίγο φαγητό όταν στο ζητούν; Οι άνθρωποι αυτοί είναι πρόβλημα και πρώτα και κύρια για τον εαυτό τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η άλλη πλευρά του νομίσματος της ελευθερίας γράφει «ευθύνη». Αρνούμενος το ένα, αποποιείται κάποιος και το άλλο.

Σημειώνω επίσης ότι είμαι υπέρ της αποποινικοποίησης και της νομιμοποίησης της διάθεσης ουσιών που δεν δημιουργούν αναμφισβήτητη βιολογική εξάρτηση και σοβαρές βλάβες στην υγεία όταν χρησιμοποιούνται με μέτρο, ώστε να ελέγχεται και η ποιότητά τους και να μειώνονται οι συνέπειες για τους χρήστες και το σύνολο. Θα μπορούσαν να υπάρχουν και ειδικοί χώροι χρήσης. Στο κάτω - κάτω και το τσιγάρο και το αλκοόλ των οποίων την με μέτρο και υπεύθυνη χρήση αποδεχόμαστε στη ζωή μας δεν είναι παρά ψυχοτρόπες ουσίες που για ιστορικούς και άλλους λόγους έχουμε διαχωρίσει από τις άλλες ως προς την αντιμετώπισή τους.

Περαστικός είπε...

Γεια σου, librarian. Είδα το σχόλιό σου αφού έγραψα την απάντηση στον Μικρό Ινδιάνο. Κάποια από αυτά που έγραψα είναι σχετικά και με το δικό σου σχόλιο. Νομίζω ότι αυτό που μας πονάει σε αυτή την περίπτωση είναι η τόσο ξεκάθαρη και απροσχημάτιση παραίτηση ενός ανθρώπου από την ελευθερία του. Η διάψευση αυτών που πιστεύουμε ή θέλουμε να πιστεύουμε για το σύνολο των ανθρώπων. Δυστυχώς, πράγματι, στις βόλτες μου βλέπω όλο και περισσότερο πράγματα που πληγώνουν. Καθόλου ευοίωνο.

Jolly Roger είπε...

Αν εμενες στην Εκαλη η στην Πολιτεια δεν θα ειχες τετοια θεαματα στις βολτες σου. :-(((

Στα σοβαρα τωρα. Ναρκομανεις και περιθωριακοι υπηρχαν και υπαρχουν σε ολες τις κοινωνιες. Σε πιο συγκροτημενες και πιο ανθρωπινες κοινωνιες τους δινονται μερικες (ισως οχι αρκετες) ευκαιριες να ξεφυγουν απο την μοιρα τους. Αυτο ισχυει και για τους μαυρους με τα σιντι, τους πορτοφολαδες, τα "τσιγγανακια" κ.α.

Σε διαλυμενες κοινωνιες οπως η ελληνικη, τετοιες ευκαιριες δεν υπαρχουν. Η ελληνικη κοινωνια ειναι ΠΟΛΥ σκληρη για τα πιο αδυναμα μελη της. Αν ηθελα να διαλεξω μια φραση για να περιγραψω συνοπτικα την ελληνικη κοινωνια, θα επελεγα το "κοφ' τον λαιμο σου".

Αυτο ισχυει απο το κρατος προς τους πολιτες, απο τους εργοδοτες προς τους εργαζομενους (και τουμπαλιν), απο τον γειτονα προς τον γειτονα και απο ολα τα μελη της κοινωνιας προς τους "περιθωριακους".
Ισχυει μαλιστα και για τα πιο αδυναμα και τα πιο αθωα μελη αυτης της κοινωνιας: τα αδεσποτα στους δρομους.

Τα τοπια του Ιερωνυμου Μπος μου φαινονται υπεραισιοδοξα σε συγκριση με την ελληνικη κοινωνια.

Περαστικός είπε...

Jolly Roger, έτσι είναι, βέβαια, ακόμη και αν έμενα στην Εκάλη ή στην Πολιτεία, δεν θα έπρεπε να πηγαίνω σχεδόν πουθενά αλλού... τώρα που το σκέφτομαι και εκεί υπάρχει πολλή ασχήμια, το πολύ-πολύ να είναι κάπως φτιασιδωμένη, είναι η άλλη πλευρά του νεοελληνικού αίσχους. Θυμάμαι μια φορά να περπατάω εκεί και να αναρωτιέμαι τι γίνανε τα πεζοδρόμια, μάλλον δεν ενθαρρύνονται και πολύ οι πεζοί και οι «περαστικοί» εκεί και γενικά οι «απ' έξω». Μόνο «σπιταρώνες», υποδομές, ανύπαρκτες, τίποτε που δεν θα έβρισκες και στην καλή συνοικία μιας πρωτεύουσας του τρίτου κόσμου.
Τα πρεζόνια και τα μιζόνια, τα τσιγγανάκια και τα εκαλάκια, εξίσου κατεστραμμένα από κούνια :P

Left Liberal Synthesis είπε...

Περαστικε
Προφανως θα ξέρεις πως οι δυστοπίες δεν έχουν γεωγραφικό προσδιορισμό,αλλά ευρίσκονται παντου οταν μπορείς να τις διακρίνεις.
Και απο ότι φαίνεται το έχεις το κουσουρι.

Ταξιδιάρικο Πουλί είπε...

Μεγάλο το θέμα που έπιασες και πολύ πονεμένο. Δε νομίζω ότι διαφέρει η Εκάλη πάντως από την περιοχή που έκανες τη βόλτα σου. Απλώς εσύ είδες όσους δεν έχουν τα φράγκα και τη φροντίδα όταν μαστουρώνουν. Και στην Εκάλη μαστουρώνουν το ίδιο και ίσως χειρότερα. Αλλά εκεί υπάρχει το λούστρο του πλούτου που αμβλύνει τις εντυπώσεις. Ο ντήλερ δεν είναι μισοκρυμένος σε γωνία αλλά κουστουμαρισμένος με πόρσε και κάνει ντηλίβερι κατ οίκον. Τα λεφτά είναι σαν κουβέρτα : καλύπτουν τα πάντα. Άσε που στα προάστεια αυτά διαβιούν αυτοί καθεαυτοί οι έμποροι, καθότι πάμπλουτοι. Πού θα μείνουν? Στη Δραπετσώνα? Στη δουλειά μου πολλές φορές έρχομαι σε επαφή με χρήστες οι οποίοι αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν την υπηρεσία μου. Με εξαίρεση τους ρωσσοπόντιους χρήστες οι οποίοι είναι κυριολεκτικά απελπισμένοι και περιθωριοποιημένοι, οι περισσότεροι από τους έλληνες είναι συνειδητοποιημένοι και, μπορώ να πω, πολύ ευγενικοί χωρίς να δημιουργούν πρόβλημα. Αν έσπαγε ο φαύλος κύκλος με την ελεύθερη προμήθεια των ουσιών στους εξαρτημένους, τότε θα υπήρχε ελπίδα. Αλλά πώς θα έχτιζαν τις βίλες τους αυτοί οι αγαθοί άνθρωποι της εμπορίας? Τέλος, και συγνώμη για τη φλυαρία, δράττομαι της ανωνυμίας για να πω κάτι για το οποίο θα έπρεπε να ντρέπομαι. Πριν πολλά χρόνια (αρχές δεκαετίας '80), μου άρεσε να βλέπω ταινίες του Τσαλς Μπρόνσον, όταν υποδυόταν τον αρχιτέκτονα Πώλ Κέρσυ. Το θέμα των ταινιών ήταν η αυτοδικία, μετά από τη δολοφονία της οικογένειας του. Το πρωί αρχιτέκτονας και το βράδυ "καθαριστής". Αν είχα μια δεύτερη ζωή, ομολογώ, ότι το πρωί θα ήμουν ό,τι είμαι, και το βράδυ θα εισχωρούσα στον τόπο των εμπόρων, θα γινόμουν ένας από τους φίλους τους και σιγά σιγά θα έκανα τα τέλεια εγκλήματα, αφιερώνοντας και 10 λεπτά βασανιστηρίων. Το είπα κι αυτό! Σπεύδω να κλείσω ένα ραντεβού με τον ψυχίατρο μου τώρα!

Locus Publicus είπε...

Φίλε μου Περαστικέ, δές το ιστορικά. Βιώνεις ιδίοις όμμασι, την κατάρρευση ενός πολιτισμού. Ο καινούργιος πολιτισμός που θα αναδυθεί, θα έχει προφανώς άλλα χαρακτηριστικά. Είσαι ευτυχής που καταγράφεις τις τελευταίες του στιγμές. Υλικό για τα παιδιά σου.

Τις ευχές μου:) Σε παρακολουθώ -

Περαστικός είπε...

LLS, πρέπει όμως πάντα να βλέπουμε και το ωραίο, που επίσης βρίσκεται παντού όταν μπορούμε να το διακρίνουμε :) Το λέω για να το εμπεδώσω.

Περαστικός είπε...

Γεια σας, Άσπρο Καναρίνι, Locus Publicus, δεν είχα δει τα σχόλιά σας.

ΑΣ, ενδιαφέροντα θέματα βάζεις. Νομίζω ότι στις πλούσιες γειτονιές αλλάζει και το είδος των ουσιών και ίσως και η ποιότητα. Και ποιος δεν θυμάται τον Πωλ Κέρσυ :)

Locus, πράγματι, κατάρρευση. Ας ελπίσουμε αυτό που τελικά θα προκύψει να είναι καλύτερο. Η απόφαση να μην κάνω παιδιά και οικογένεια είναι συνειδητή. Ας πούμε όμως για τις επόμενες γενιές :)
Και εγώ σε παρακολουθώ ανελλιπώς.