Πέμπτη, Μαΐου 21, 2009

Νέοι δρόμοι - Κείμενο διολισθαίνον

Έχω ακούσει κάποιους να αναφέρονται στο οικολογικό κίνημα σαν μια νέα θρησκεία, πρόκειται βέβαια κυρίως για «δύσπιστους», «άπιστους» ή «αλλόπιστους». Προσωπικά, δεν θα είχα κανένα πρόβλημα αν θρησκευτική και οικολογική συνείδηση συναντιόνταν και αν η θρησκευτικότητα εστίαζε στο συνολικό θέμα της παρουσίας και της δράσης μας σε αυτό τον κόσμο και στη σχέση μας με όλα τα πλάσματα. Θα το θεωρούσα αυτό μάλλον εξέλιξη, του ανθρώπου και της θρησκευτικότητας. Αν, τέλος πάντων, δεν μπορούμε να αποφύγουμε εντελώς τη θρησκεία, χίλιες φορές καλύτερα να έχουμε μια θρησκεία της οικολογίας, από όλες τις φριχτές δεισιδαιμονίες που είναι οι περισσότερες υπάρχουσες θρησκείες. Θα ήταν μια θρησκεία πολύ πιο «πραγματική» από τις υπάρχουσες, πολύ πιο χρήσιμη, ακόμη και αισθητικά ανώτερη (τη φαντάζομαι να μοιάζει σε ένα χαρούμενο παγανισμό και λατρεία της φύσης). Εξάλλου, τι άλλο είναι η θρησκεία από ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα για να εμφυσάς στους άλογους ανθρώπους (στους περισσότερους) τις αξίες της αγέλης (της κοινωνίας), εξασφαλίζοντας τη συμμόρφωσή τους χωρίς να χρειάζεσαι ένα πολύ μεγάλο όγκο κατασταλτικών μηχανισμών και μέσων - με το συνεπαγόμενο πολλαπλό κόστος;

Η οικολογία έχει ήδη κατακτήσει το κάστρο της πολιτικής - και καλά έκανε. Η οικολογία είναι οικονομία, είναι ισορροπία, είναι δημόσια και ιδιωτική συμπεριφορά, είναι ηθική, είναι αισθητική. Πρέπει όμως επίσης να πω ότι θεωρώ εσφαλμένη και ακρωτηριασμένη την αποκλειστικά ωφελιμιστική αντίληψη της οικολογίας. Η οικολογία δεν είναι απλώς ένας τρόπος να βλέπουμε πιο μακροπρόθεσμα το οικονομικό ή άλλο εγωιστικό συμφέρον μας, μένοντας φυλακισμένοι στο εγώ-δυνάστη που διαιρεί τον κόσμο με ομόκεντρους κύκλους και αυθαίρετα κριτήρια. Η οικολογία είναι για εμένα μια ευκαιρία να σπάσουν αποστήματα που κουβαλά ο άνθρωπος σε όλα τα χρόνια της ιστορίας του μέχρι σήμερα και να κάνει κάτι που ισοδυναμεί με ένα εξελικτικό βήμα.

Ζούμε σε μια εποχή μετα-ιδεολογική. Πάντοτε ήμουν δύσπιστος απέναντι στις ιδεολογίες. Πολλές φορές, όπως και οι θρησκείες, είναι μια καλή δικαιολογία για να ξεκινήσει το παιχνίδι της σφαγής. Θεωρώ ότι το επόμενο πεδίο στο οποίο θα στραφεί η προσοχή του ανθρώπου θα είναι αυτό που πάντα θεωρούσε δεδομένο, ταυτισμένο με την ίδια του τη φύση, το πεδίο της ίδιας της αντίληψης του κόσμου και του εγώ, το πεδίο της αυτεπίγνωσης ή η ίδια η συνείδηση- αναχωρώντας από τις ιδεολογίες και τους ισμούς που σε αφήνουν πάντα στο επίπεδο των λογικών/γλωσσικών κατασκευών/παιγνίων, που είναι θαυμάσια ως εργαλεία, αλλά σχεδόν άχρηστα ως μέσα διερεύνησης σε βάθος της ανθρώπινης κατάστασης και μέσα αυτογνωσίας. Τώρα που θεοί και σωτήρες, παράδεισοι και ουτοπίες έχουν ξεθωριάσει τόσο, ίσως να αποφασίσουμε επιτέλους να εξερευνήσουμε τη σκοτεινή σπηλιά.

Δεν είμαστε «μονάδες» που απλώς περιέχονται στον κόσμο, δεν είμαστε αφηρημένες μαθηματικές έννοιες, στοιχεία μέλη ενός μαθηματικού συνόλου, κουκκίδες, αδιαίρετα και σαφώς καθορισμένα σημεία που τοποθετούνται σε χαρτί μιλιμιτρέ. Είμαστε ο κόσμος. Το δέρμα μας δεν είναι τα σύνορα κάποιας απόλυτης ατομικότητας, είμαστε ένα φαινόμενο, ένα φυσικό φαινόμενο, όπως η βροχή, όπως το σύννεφο, όπως το χώμα, όπως το σκουλήκι που περιφρονούμε, όπως τα περιττώματά μας. Δεν έχουμε σύνορα με τον κόσμο. Για την ύπαρξή μας, ο ήλιος, ο αέρας, μας είναι εξίσου ή περισσότερο απαραίτητα από οποιοδήποτε όργανό μας. Μπορούμε να ζήσουμε για πολλές δεκαετίες αν χάσουμε ένα μέλος μας ή ακόμη και ένα όργανό μας, δεν μπορούμε να ζήσουμε όμως περισσότερες από μερικές στιγμές χωρίς τον αέρα που μας περιβάλλει, χωρίς τον ήλιο που απέχει εκατομμύρια χιλιόμετρα.

Νομίζουμε ότι ο θάνατος είναι ένα στιγμιαίο γεγονός που συμβαίνει μία φορά στη ζωή μας. Λάθος, ο θάνατος και η ζωή είναι αδιαχώριστα, διαρκώς παρόντα. Το κοινό τους όνομα είναι γίγνεσθαι. Το σώμα μας βιώνει ταυτόχρονα θάνατο και ζωή, κοιτάξτε πόσο μεγάλο μέρος του εαυτού σας αποβάλλετε καθημερινά στην τουαλέτα σας. Η σκόνη στο σπίτι σας αποτελείται, σε πολύ μεγάλο μέρος, από τα νεκρά κύτταρα του σώματός σας. Σκεφθείτε το νου και τη σκέψη σας, αναλογιστείτε τι είναι αυτό που σας συνδέει με αυτό που ήσασταν πριν από δέκα χρόνια, είστε πραγματικά ο «ίδιος»; Είστε πραγματικά ο ίδιος με αυτόν που ήσασταν μόλις πριν από μερικές στιγμές επειδή έχετε αυτή την αίσθηση της συνέχειας λόγω της μνήμης; Πόσο αξιόπιστη είναι η μνήμη σας; Αυτή είναι όλη η «ταυτότητα»; Αν παθαίνατε αμνησία θα γινόσασταν άλλος; Μήπως δεν υπάρχει ταυτότητα; Μήπως είναι μια ψευδαίσθηση, κάτι που υπάρχει και δεν υπάρχει, κάτι φευγαλέο, κάτι που ρέει συνέχεια σαν ένα ποτάμι που δεν είναι ποτέ «το ίδιο», αλλά με κάποιο τρόπο υπάρχει, ως φαινόμενο, αλλά δεν «είναι», αλλά μόνο γίνεται;
.
Σήμερα είμαι άνθρωπος, εχθές ήμουν φυτά και άλλα ζώα και νερό της βροχής και θάλασσα, υδρατμός και, φυσικά, χώμα και παλαιότερα ίσως δεινόσαυρος, αστεροειδής, κοσμική σκόνη, μέρος ενός άστρου. Είμαι παιδί του ήλιου, αφού χωρίς τις αχτίνες του η ύπαρξή μου θα ήταν αδύνατη, αυτός γέννησε στο καμίνι του τα άτομα των στοιχείων που με αποτελούν, από τα πρωταρχικά, απλά άτομα του σύμπαντος και μου στέλνει διαρκώς την ενεργειακή πνοή του. Αύριο, θα είμαι σκουλήκι, μύγα, χώμα, φυτό, ζώο, ξανά άνθρωπος, κάποιος «άλλος», μια χούφτα ύλης οργανωμένης από ένα κώδικα πληροφορίας, ζεσταμένης από ένα αστέρι, που θα διακηρύττει υπερήφανα την ατομικότητά της. Είμαστε (το εγώ μας) ο καπνός ενός τσιγάρου που στροβιλίζεται για λίγο πριν να διαλυθεί, είμαστε προσωρινά μορφώματα, φευγαλέες υπάρξεις που δεν είναι, αλλά που αποτελούν εκφάνσεις, φαινόμενα, πατημασιές του είναι πάνω στην άμμο, ενός ασύλληπτου θηρίου, ενός δράκου, που είναι παντού, του δράκου που μπορούμε να προσεγγίσουμε σε μερικά όνειρα, στη θέα του ηλιοβασιλέματος, σε κάποιες νότες, σε μερικές παράξενες στιγμές χασίματος, σε σκοτεινά σπήλαια, μέσα στην απελπισία και στην έκσταση - αν είμαστε τυχεροί. Είμαστε σε όλα ή δεν είμαστε πουθενά, είμαστε όλα ή δεν είμαστε τίποτε.

18 σχόλια:

ellinida είπε...

Εμένα μ' αρέσουν οι ιδεολογίες γενικά κι' αόριστα, να τις μελετώ, σπάνια όμως θα ασπαστώ κάποια. Η Οικολογία εκτός από όλα τα άλλα είναι Λογική και Μονόδρομος πλέον.
H ειρωνία ότι οι blue collars έπρεπε να σώσουν τα τζιμάνια τους white, όλα αυτά τα χρήματα που πήγαν στο Σύστημα γιά να αυτοσυντηρηθεί... όλη αυτή η σαπίλα των πολιτικών, των τραπεζών και των μεγαλοαπατεώνων... γιά σκέψου να είχαν επενδυθεί γιά το
περιβάλλον, την σωστή διαχείριση, μιά πραγματικά πράσινη οικονομία, καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Θα έπρεπε όμως ν'αλλάξει και ο παράγων άνθρωπος... δεν είμαστε πιά άνθρωποι, πιθικάκια αφιονισμένα από το Μάρκετινγκ είμαστε. Αδιέξοδο ε;
Οχι
"σήμερα είμαι άνθρωπος, εχθές ήμουν φυτά και άλλα ζώα και νερό της βροχής και θάλασσα, υδρατμός και, φυσικά, χώμα"
αλλά πάντα. Μιά ποιητική ψυχή θα βρει παντού τον εαυτό της, και δεν είναι υπερβολή ή ναρκισσισμός, είναι η ίδια η υπέρβαση, η ένωση με το θείο. Στο ερώτημα υπάρχει θεός, ναι σαφώς, η Δημιουργία.
Nα κάτι τέτοια διαβάζω και λέω πως υπάρχουν Ανθρωποι. Μου φτιαξες το κέφι.
Καλημερούδια

Υ.Γ.
Ωρες ώρες σκέφτομαι πως μόνο η ποίηση μπορεί να μας σώσει.

Περαστικός είπε...

Καλημέρα και σε σένα, Ellinida.

Διόνα είπε...

Πολύ ωραίο το κείμενό σου, Περαστικέ! Και ειδικά για μια χώρα που η αντίληψη θέλει την οικολογία να περιορίζεται στενά στην ανακύκλωση του μπουκαλιού της μπύρας που πίνουμε...
Πάντως δεν θα ήθελα να τη δω να συνδέεται με τη θρησκεία, δεν πολυσυμπαθώ τις θρησκείες, νομίζω ότι δεν προσφέρουν τίποτα στις ιδέες από τις οποίες ξεκινούν :(

Ανώνυμος είπε...

μμμμμμμμμ...συμφωνω με την προλαλισασα. Δε θα ηθελα να δω τετοια ενωση (θρησκεια-οικολογια). Ομως συμφωνουμε και λοξοκοιταμε στους Οικολογους για τις εκλογες....

Jolly Roger είπε...

(α) Ο επισημος σχολιαστης δεν ξερει τι λεει.

(β) We are stardust (για να θυμουνται οι παλιοτεροι και να μαθαινουν οι νεοτεροι) ;-)

(γ) Πολυ ωραιο το σκιτσακι. Με το καταλληλο χαιμαλι στο στηθος, πετσινο λουρακι στο χερι, βερμουδα και σανταλια. Τον σκουφο δεν καταλαβαινω μοναχα ;-)

(δ) make love not war

(ε) having said all that, μην ξεχναμε οτι οι ανθρωποι που απαρτιζουν το οικολογικο κινημα εχουν ολες τις αδυναμιες των υπολοιπων ανθρωπων. Υπαρχουν δυστυχως και λαμογια αναμεσα τους, υπαρχουν προσωπικες αντιζηλιες, αλληλοφαγωματα, "καθαροι" ιδεολογοι εναντιον "λιγοτερο καθαρων" και παει λεγοντας.
To να ψηφιζουμε οικολογους ειναι μονο η (καλη) αρχη.

(ζ) ομολογω οτι η φιλοσοφια γυρω απο το οτι ολοι ειμαστε ενα, οτι ζωη και θανατος ειναι ενα διαρκες γιγνεσθαι και τα λοιπα που αναφερεις στο ποστ, μου ειναι καπως ξενα. Τα καταλαβαινω, δεν θελω ομως να τα δεχτω για τον εαυτο μου.
Η προσωπικη μου σκοπια για την προστασια της φυσης - και κυριως των ζωων - ειναι καπως ασυνηθιστη. Νιωθω (α) υπευθυνος και (β) ισχυρος. Αν λοιπον δεν κανω εγω κατι γι' αυτα, τοτε ποιος;

Φλύαρος είπε...

Αντί άλλου σχολίου μια και αναφέρθηκε το τραγούδι Woodstock της Joni Mitchell που μετέπειτα ερμήνευσαν και οι Crosby Stills Nash & Young.

I came upon a child of god
He was walking along the road
And I asked him, where are you going
And this he told me
Im going on down to yasgurs farm
Im going to join in a rock n roll band
Im going to camp out on the land
Im going to try an get my soul free
We are stardust
We are golden
And weve got to get ourselves
Back to the garden

Then can I walk beside you
I have come here to lose the smog
And I feel to be a cog in something turning
Well maybe it is just the time of year
Or maybe its the time of man
I dont know who l am
But you know life is for learning
We are stardust
We are golden
And weve got to get ourselves
Back to the garden

By the time we got to woodstock
We were half a million strong
And everywhere there was song and celebration
And I dreamed I saw the bombers
Riding shotgun in the sky
And they were turning into butterflies
Above our nation
We are stardust
Billion year old carbon
We are golden
Caught in the devils bargain
And weve got to get ourselves
Back to the garden

Υ.Γ. Πόσο μπροστά ήταν η ποίηση και η διανόηση πριν 40 χρόνια!

Περαστικός είπε...

Ραμίρεζ, και με το υπόλοιπο 13% τι θα κάνω;

Διόνα, Exofthalmi, ούτε εγώ συμπαθώ τις θρησκείες, αλλά αν κάποιοι δεν μπορούν χωρίς, ας έχουν κάτι καλύτερο.

Jolly Roger, ευχαριστώ για τα καλά λόγια, και εγώ δεν ξέρω γιατί του έβαλα σκούφο, μάλλον θα τον ήθελε :) Ελπίζω να ψηφιστούν και στην Ελλάδα μαζικά για πρώτη φορά οι οικολόγοι. Δεν μου φαίνονται καθόλου παράξενα και τα (α) και (β) του (ζ).

Ανώνυμος, ευχαριστώ για τη συνεισφορά σου.

Φλύαρος, κάτι μάλλον δεν πήγε καλά τότε, μεγάλη συζήτηση. Τίποτε όμως δεν χάνεται, μπορεί οι σπόροι του τότε να βλαστήσουν σήμερα ή αύριο.

Περαστικός είπε...

Προσοχή, δεν μπορώ να διαγράψω το παραπάνω σχόλιο σπαμ με τους κινεζικούς χαρακτήρες.

Περαστικός είπε...

Βλέπω ότι έχουν και άλλοι το ίδιο πρόβλημα.

Τέρμα οι ανοησίες, άσχετα, υβριστικά σχόλια και γενικά σχόλια που κατά την κρίση μου δεν προσφέρουν τίποτα στο διάλογο διαγράφονται. Διαγράφω αυτή τη στιγμή 3 προηγούμενα σχόλια σε αυτή την ανάρτηση.

Περαστικός είπε...

Βάζω moderation, ελπίζω προσωρινά.

Περαστικός είπε...

Κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος σε όλη την επικράτεια του ιστολογίου.

Περαστικός είπε...

Και για να καταλαβαινόμαστε,
εσύ που άφησες το ανώνυμο σχόλιο, ξέρω πολύ καλά ποια είσαι.

ellinida είπε...

Μιά χαρά είναι το moderation. Δεν μπορείς να φανταστείς τι βλακείες μου αφήνανε. Αστο να υπάρχει. Δικό σου είναι το μπλογκ δεν είσαι υποχρεωμένος να φιλοξενείς τον κάθε ψυχάκια που βγάζει τ' απωθημένα του.
Καλημέρα.

Jolly Roger είπε...

Γεια σου συν-παθοντα.

Για τους κακοηθεις δεν ξερω - γενικα δεν αξιζουν την προσοχη μας.
Παντως καλα εκανες και κυρηξες στρατιωτικο νομο.

Ο κινεζος σπαμμερ δεν μπορει προς το παρον να διαγραφει. Εχουν πληγει πολλα (αναμεσα τους και πολλα ελληνικα) μπλογκς. Εκμεταλλευεται καποιο λαθος του συστηματος (του blogger δηλαδη). Οι τεχνικοι του google προσπαθουν απο τις 20/05 να τον πεταξουν εξω απο το συστημα και δεν τα καταφερνουν.

Δοκιμασα κι εγω να σβησω το σχολιο του με τα τεχνικα μεσα που διαθετω αλλα δεν τα καταφερα. Η τσαντιλα μου ειναι μεγαλη.

Ειναι αξιοσημειωτο οτι η λεκτικη επαληθευση δεν δε βοηθησε.
Καποιοι αναφερουν οτι ο κινεζος σπαμμερ μπορει να ξεπερναει ακομα και τον σκοπελο του moderation. :-(

Υ.Γ. αναβιωνουν μεσα μου καποια συνθηματα που ηταν πολυ διαδεδομενα παλια. Ενα απο αυτα ελεγε "death to spammers".

resident είπε...

Περαστικε,γιατι δεν μπορεις να διαγραψεις το κινεζικο σχολιο?Εγω το διεγραψα.

Περαστικός είπε...

Έτσι ακριβώς, Ellinida. Αυτός είναι ο χώρος ενός μόνο ψυχάκια, εμένα :)

Jolly Roger, είναι επικίνδυνοι αυτοί οι Κινέζοι! Πρώτα το αμυντικό και ενεργειακό δίκτυο των ΗΠΑ, μετά εμείς :)

Resident, όποτε προσπαθώ να το διαγράψω ανοίγει μια σελίδα με μήνυμα σφάλματος. Το έψαξα και στις ομάδες υποστήριξης της Google και είναι πολύς κόσμος που έχει πληγεί και πολλά ελληνικά ιστολόγια.

ellinida είπε...

Μου ήρθε και μένα αλλά το έπιασα στο moderation (δεν το άνοιξα να δω τι γράφει) και το έσβησα.

Περαστικός είπε...

Ναι, το moderation μοιάζει να είναι η μόνη λύση προς το παρόν.