Κυριακή, Φεβρουαρίου 19, 2006

Κάποτε τα βιβλία


Κάποτε, πριν από την τυπογραφία, τα paperback, τους υπολογιστές, και από το Διαδίκτυο και τις ψηφιακές εκδόσεις, το βιβλίο ήταν πολύτιμο. Η απώλεια ενός βιβλίου θα μπορούσε να σημαίνει ακόμη και την οριστική απώλεια ενός κομματιού ανθρώπινης γνώσης. Τα μοναστήρια, σε ανατολή και δύση, εκτός από χώροι προσευχής ήταν επιφορτισμένα και με το έργο της επίπονης, χειρόγραφης αναπαραγωγής τους και της φύλαξής τους. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα χειρόγραφα εκείνα βιβλία ήταν τόσο περίτεχνα ώστε να αποτελούν, και ως αντικείμενα, έργα υψηλής τέχνης - έχετε δει το Book of Kells; Κατά κάποιο τρόπο μοιάζει ειρωνικό ότι σε μια εποχή όπου όλα ήταν τόσο δύσκολα, ο άνθρωπος στόλιζε το λόγο, που τόσο δύσκολα αναπαρήγαγε, ενώ σήμερα, όπου όλα είναι τόσο εύκολα, τα πάντα έχουν υποταχθεί στη λειτουργικότητα και στην αρχή του απολύτως αναγκαίου. Ξέρω, ξέρω, οι συνθήκες, η αισθητική, η λειτουργία των βιβλίων και οι τρόποι με τους οποίους εντάσσουμε(;) την τέχνη στο περιβάλλον μας έχουν αλλάξει.

Τι με έπιασε όμως απόψε και τα γράφω αυτά; Κοιτούσα πριν από λίγο μια εξαιρετική έκδοση, το Codices illustre της Tachen. Μια συλλογή με εξαιρετικής ποιότητας εικόνες από τα πιο γνωστά χειρόγραφα από τα τέλη της αρχαιότητας μέχρι την αναγέννηση (400 - 1600). Αναφέρεται σε αυτό το βιβλίο ένα περιστατικό που μου έχει κάνει μεγάλη εντύπωση. Το 1237, στο μοναστήρι του Vorau, στη Στυρία, ξέσπασε πυρκαγιά στη βιβλιοθήκη. Ο ηγούμενος της μονής προσπάθησε να σώσει όσο περισσότερα βιβλία μπορούσε πετώντας τα το ένα μετά το άλλο από το παράθυρο, μέχρι που οι φλόγες κατάπιαν τον ίδιο. Τα βιβλία αυτά υπάρχουν και σήμερα, με τις καψαλισμένες άκρες των σελίδων τους, μάρτυρες της αυτοθυσίας του σωτήρα τους. Πόσο μεγάλη είναι η αντίθεση με αυτούς που ρίχνουν τα βιβλία στη φωτιά, είτε γιατί αυτά δεν συμφωνούν με την ιδεολογία ή την πίστη τους είτε από ανωριμότητα και λόγω κακής διαπαιδαγώγησης (βλέπε κάψιμο σχολικών βιβλίων, αν εξακολουθεί και σήμερα)...

12 σχόλια:

Ladychill είπε...

Καλημέρα! Ωραίο θέμα αυτό...ξέρεις γίνεται και μια μεγάλη έκθεση στην Αθήνα αυτές τις μέρες με το ίδιο ακριβώς θέμα και λέγεται "Από τον βράχο στο σκληρό δίσκο". Εκεί έχει όλους τους τρόπους γραφής στην πορεία εξέλιξης του ανθρώπου...ψάξε να τη βρεις, νομίζω οτι θα σ' ενδιαφέρει!

Περαστικός είπε...

Ευχαριστώ, το άκουσα και εγώ, νομίζω ότι γίνεται στην Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη.

Ladychill είπε...

Εκεί γίνεται! Λες να σε απαντήσω καμμιά μέρα περαστικό από κει; :-)

Περαστικός είπε...

Ποιος ξέρει; :)

Ανώνυμος είπε...

Καλησπέρα.Εχω μια σχετικά μικρη -προς το παρόν-μανία με τα παλιά βιβλία.Παλιές εκδόσεις εννοώ.Γνωρίζεις μήπως κάποιο βιβλιοπωλείο στην Αθήνα -μιας και την περπατείς-που να πουλάει τετοια βιβλία;Σε ρωτω γιατι δε μενω στην Αθήνα-πολύ κοντα σε αυτήν ομως.

Περαστικός είπε...

Γεια σου Regina.
Υπάρχει ένα βιβλιοπωλείο με παλιά βιβλία, αρκετά ενδιαφέροντα στην οδό Φειδίου, είναι ένα δρομάκι μεταξύ Ακαδημίας και Πάνπεπιστημίου, κάθετο στη Χαριλάου Τρικούπη. Έχει εκδόσεις σε καλή κατάσταση, και ξενόγλωσσες, προηγούμενων αιώνων (έχω δει και εκδόσεις του 18ου αιώνα εκεί). Αν έχεις κέφι για βόλτα θα βρεις πιστεύω σχετικά εύκολα παρόμοια βιβλιοπωλεία στο μοναστηράκι αλλά και στην περιοχή γύρω από Ιπποκράτους και Ακαδημίας. Κάποτε πήγαινα συχνά, τώρα με έχει φάει η δουλειά και συνήθως δεν κυκλοφορώ ώρες που είναι ανοικτά :(

Δες και αυτό το link, αν και δεν ξέρω αν έχει αυτό που θέλεις: http://www.booksistor.gr/welcome.htm

Αν και αποφεύγω να κάνω συλλογές, ασκούν και σε εμένα μια γοητεία τα παλιά βιβλία.

Περαστικός είπε...

μόλις διαπίστωσα ότι αν γράψεις "παλαιοβιβλιοπωλείο" στο Google θα βρεις πάρα πολλά link ;)

Ανώνυμος είπε...

Σε ευχαριστώ,με βοηθάς πολύ.Έχω αρχίσει μια συλλογή-δεν ξερω αν μπορώ να την ονομάσω έτσι ακόμη ή αν θελω να την ονομάσω ετσι-το παλαιότερο βιβλίο μου ειναι απο τα τελη του 19ου αιωνα,κληροδοτημα απο τα βιβλια του παππου μου.Απο το συγκεκριμενο βιβλιο ξεκινησε το ενδιαφέρον μου.Ειναι μια μικρή νουβελα του Γκογκολ και από εκει και περα πάλι η τυχη με βοηθησε να βρω μερικα παλια βιβλια.

Παντως έιναι περίεργο το τι ευχαρίστηση μπορει να σου γεννησει στο μυαλο το αγγιγμα του παλιου χαρτιου και η μυρωδια του.

Σε ευχαριστω και πάλι.

Περαστικός είπε...

Παρακαλώ Regina, χαρά μου.

Ανώνυμος είπε...

Τα βιβλία άλλοτε είχαν διαφορετκή μυρωδιά, ίσως οι άνθρωποι να ήταν διαφορετικοί ή ίσως η εποχή.
Όμως τούτη την εποχή,
σε αυτήν την πόλη
μέσα σε αυτό το χάος από τα γκρι σπίτια
όταν μαθαίνω ότι υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που αναζητούν ένα βιβλίο για να γεμίσουν τη σκέψη τους
το προσωπό μου λάμπει από ένα χαμόγελο που κάποιοι ονομάζουν ευτυχία.
Ευχαριστώ γι' αυτό το χαμόγελο

Περαστικός είπε...

Καλημέρα Άννα, χαίρομαι που σε έκανα να χαμογελάσεις.

Lestat είπε...

Καλησπερα σε ολους... Οντας κι εγω λατρης των παλιων βιβλιων θα σας προτεινα να ριξετε μια ματια εδω: www.exlibris-oldbooks.com
Ειναι μια προσπαθεια που ξεκιναω τωρα με εναν φιλο με πολυ πλουσιο υλικο. Επειδη ειναι σε πολυ δοκιμαστικο σταδειο ακομα δεν θελω να το δειτε σαν διαφημιση το σχολιο μου. Αναζητω γνωμες και σχολια για κατι που φτιαχνουμε τωρα με κοπο. Ελπιζω σε μια περιηγηση σας και πολυ περισσοτερο σε προτασεις σας.
Ευχαριστω εκ των προτερων...
Δημητρης