Υστερία για την ιστορία

Με έκπληξη διαβάζω, βλέπω, ακούω τις αντιδράσεις για τη σειρά του ΣΚΑΪ σχετικά την επανάσταση του ‘21. Φυσικά, δεν αναφέρομαι στις αντιδράσεις εθνικιστών, εθναμυντόρων και εθνολάγνων, που ήταν λίγο πολύ αναμενόμενες, αλλά κυρίως σε αντιδράσεις από εκεί που δεν τις περίμενα. Τα δύο πρώτα επεισόδια της σειράς που είδα τα θεώρησα αρκετά συγκροτημένα, συγκρατημένα, ακόμη και συντηρητικά. Τίποτα άγνωστο σε οποιονδήποτε που κάποια στιγμή μπήκε στον κόπο να ασχοληθεί με την ιστορία πέρα από το σχολικό βιβλίο, χωρίς να έχει κάποια ιδεολογική ατζέντα (υπάρχουν πάντα αυτοί που αντιμετωπίζουν την ιστορία όχι ως ανθρωπιστική επιστήμη, αλλά ως όπλο, χρησιμοποιώντας την επιλεκτικά και στρεβλά).

.

Ειλικρινά, δεν διέκρινα κάποια απειλή για την ταυτότητά μας πέραν της περιγραφής της με ορθολογικούς, αντικειμενικούς ίσως, όρους. Ίσως βέβαια για ορισμένους αυτά να είναι ιερά και όσια που η επιστημονική έρευνα δεν πρέπει να αγγίζει και να ανήκουν στη σφαίρα της θρησκείας και της μεταφυσικής. Αντιρρήσεις και ενστάσεις είναι φυσικό να υπάρχουν, η ιστορία, όπως και κάθε άλλη ανθρωπιστική επιστήμη, δεν είναι μαθηματικά και χημεία και είναι ανοικτή σε διαφορετικές ερμηνείες και εξορισμού περικλείει τόσες αφηγήσεις όσοι είναι και οι συμμετέχοντες, αλλά ορισμένοι δεν το δέχονται ούτε αυτό, επιλέγοντας να υπερασπιστούν τη δική τους ιερή και απόλυτη αλήθεια μέχρι τέλους.

.

Έχω αναφερθεί σε παρόμοια θέματα και παλαιότερα και δεν έχω ιδιαίτερη όρεξη να επεκταθώ, καθώς φτιάχνω και κάτι ωραιότατα κουλουράκια. Ωστόσο, όλες αυτές οι αντιδράσεις μου δημιούργησαν μια ιδιαίτερη αίσθηση την οποία επιτέλους μπόρεσα να καθορίσω και θα ήθελα να την καταγράψω εδώ. Νομίζω λοιπόν ότι μοιάζουν αυτές οι αντιδράσεις με τις αντιδράσεις ενός ανθρώπου που έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με την ψυχανάλυση. Η πρώτη αντίδραση είναι πάντα η άρνηση και η κινητοποίηση εσωτερικών μηχανισμών άμυνας και εκλογίκευσης. Κάτι σαν «Εγώ οιδιπόδειο ρε; Εγώ που τη μάνα μου την έχω Παναγία;» Οι περισσότεροι άνθρωποι, ακόμη και αφού φτάσουν σε κάποιο είδος αδιεξόδου, δεν θέλουν να σκαλίζουν την ατομική, αλλά τελικά ούτε και την ιστορική τους ταυτότητα, σίγουρα όχι τα τραύματά τους.

.

Αυτή είναι μια διαδικασία που αρχικά είναι επώδυνη, αλλά μετά φέρνει πολλές ανταμοιβές. Φέρνει την ωρίμανση, απελευθερώνει τη σκέψη και τη δημιουργικότητα. Αντίθετα με ό,τι νομίζουν ή υποστηρίζουν ορισμένοι, σε κάνει πιο δυνατό και όχι πιο αδύναμο. Αν δεν εξετάσεις τον εαυτό σου και δεν αμφισβητήσεις αυτά που νομίζεις αυτονόητα δεν πρόκειται να φτάσεις ποτέ στην αυτογνωσία. Αυτό ισχύει και για τις συλλογικές ταυτότητες (που στο κάτω-κάτω είναι μέρος της ατομικής ταυτότητας) και για τα έθνη και, ας μην το παραβλέπουμε, το δικό μας έθνος είναι ένα έθνος που σήμερα έχει φτάσει σε ένα είδος αδιεξόδου και έχει ανάγκη να επανεξετάσει κάποια αυτονόητα και να εξερευνήσει κάποια απωθημένα, παρόμοια όπως και ένας άνθρωπος που απηυδισμένος από τα αδιέξοδά του κτυπάει την πόρτα του ψυχαναλυτή.

.

Βέβαια, θα μου πεις ότι ένας άνθρωπος που κάθεται να παρακολουθήσει μια τηλεοπτική σειρά που προσδοκά να τονώσει τους μύθους με τους οποίους έμαθε να ζει, που περιμένει να τον κολακεύσουν, που ενδόμυχα πιστεύει ακόμη στον Θεό της Ελλάδος και περιμένει να δει κάτι σαν από εκείνες τις ταινίες του Τζέιμς Πάρις που γυρίζονταν κατά την επταετία, δεν έχει φτάσει στη συνειδητοποίηση που θα τον έκανε ώριμο για κάτι τέτοιο. Ίσως όμως και αυτό το πρώτο ράγισμα του γυαλιού να είναι ένα κάποιο όφελος.

.

Τα κουλουράκια:

.