Εσωτερική υποτίμηση = ανόητος και παραπλανητικός νεολογισμός

Μια νομισματική υποτίμηση είναι ένα στιγμιαίο, τετελεσμένο γεγονός που επιδρά ταυτόχρονα σε κάθε πτυχή, γωνία, χαραμάδα της οικονομικής ζωής χωρίς καμία προσπάθεια. Ο τρόπος, ο βαθμός και το αν θα αντιδράσει σε αυτό το γεγονός κάθε οικονομικός παράγοντας είναι θέμα υπολογισμών της επόμενης ημέρας και σε βάθος χρόνου. Το κράτος ανακουφίζεται άμεσα τουλάχιστον από εσωτερικά χρέη και υποχρεώσεις και αποκτά ρευστότητα.

.

Τα εργοστάσια μπορεί να έχουν αποθέματα πρώτων υλών και καύσιμα που έχουν ήδη αγοράσει στις αποθήκες και, αν κάνουν εξαγωγές είναι πολύ πιθανό να δουν τις παραγγελίες τους να αυξάνονται, καθώς οι τιμές τους γίνονται πιο ελκυστικές, υπερκαλύπτοντας το πλήγμα από την άνοδο του κόστους των εισαγόμενων υλών που χρησιμοποιούν και απορροφώντας το με οικονομίες κλίμακας. Οι εργαζόμενοι μπορεί να δουν τις τιμές για τα εισαγόμενα αγαθά να αυξάνονται σημαντικά, αλλά οι τιμές για τα εσωτερικά παραγόμενα αγαθά μπορεί να αυξηθούν σε πολύ μικρότερο βαθμό (φυσικά όλα αυτά τα αποτελέσματα εξαρτώνται από το ιστορικό πληθωρισμού και προηγούμενων υποτιμήσεων της χώρας).Παράλληλα, η αύξηση των εξαγωγών, η αύξηση των τουριστών (η χώρα γίνεται φθηνότερη) και η μείωση των εισαγόμενων καταναλωτικών αγαθών (που έχουν γίνει ακριβότερα) μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της ανεργίας. Τέλος, η νομισματική υποτίμηση δεν επιδρά στο μηχανισμό των τιμών, που συνεχίζει να κάνει κανονικά τη δουλειά του ρυθμίζοντας τις σχετικές και απόλυτες αξίες των αγαθών.

.

Εάν μια χώρα χειριστεί σωστά και με σχέδιο αυτό το μέσο, μπορεί να μπει σε ένα ενάρετο κύκλο ανόδου. Σε προηγούμενες δεκαετίες, οι ελληνικές κυβερνήσεις το χρησιμοποίησαν απλώς για να αποφύγουν το ναυάγιο που ζούμε σήμερα.

.

Τι είναι όμως αυτό το νέο φρούτο που ονομάζεται εσωτερική υποτίμηση και που κατά τη γνώμη μου είναι μια τεράστια μπαρούφα, μια χίμαιρα; Είναι περίπου το αντίθετο από ό,τι είναι η νομισματική υποτίμηση, θα έλεγα ότι περιλαμβάνει περίπου όλα τα αρνητικά της και ακόμη περισσότερα, με ελάχιστα από τα οφέλη της. Υποτίθεται, ότι σε μια κατάσταση όπως αυτή του ευρώ, το οποίο είναι ένα νόμισμα που δεν ελέγχουμε και δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε, το κράτος για να ανακουφιστεί από τα ελλείμματά του και δευτερευόντως να κάνει πιο ανταγωνιστική την οικονομία προσπαθεί να μειώσει από την ανάποδη κάθε ένα παράγοντα κόστους.

.

Πρόκειται για μια μακρόσυρτη, «βρώμικη» διαδικασία που περιλαμβάνει μικρορυθμίσεις και αυθαίρετες παρεμβάσεις. Κόβουμε τους μισθούς εδώ, κόβουμε τις συντάξεις εκεί, μειώνουμε τις κρατικές δαπάνες, άντε και να βάλουμε και κανένα πλαφόν σε φάρμακα ή σε κάποιες υπηρεσίες. Ποιοι πλήττονται πρώτοι; Είναι προφανές, σχεδόν αποκλειστικά οι πιο αδύναμοι, οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι, αυτοί που χρειάζονται το κράτος. Οι επιχειρήσεις; Θεωρητικά, μπορεί να κάνουν κάποια μείωση τιμών, πρακτικά, αυτό μάλλον δεν συμβαίνει. Κάποιοι βλέπουν ευκαιρία για αύξηση της κερδοφορίας (εάν μειώνονται οι αμοιβές και στον ιδιωτικό τομέα) ή απλώς για επιβίωση. θυμηθείτε, στη νομισματική υποτίμηση ο επιχειρηματίας είναι που πρέπει να αποφασίσει αν θα αυξήσει τις τιμές, σε αντιδιαστολή, σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να αποφασίσει αν θα τις μειώσει. Ένας συνετός επιχειρηματίας, και όχι απλώς άπληστος, για να λάβει μια τέτοια απόφαση θα περιμένει πρώτα να δει πώς θα κινηθεί και η υπόλοιπη αγορά για να συντονιστεί μαζί της. Ακόμη και με όρους θεωρίας παιγνίων, η κατάσταση είναι εντελώς ανεστραμμένη. Η αδράνεια, στην οποία σε μεγάλο βαθμός βασίζεται η νομισματική υποτίμηση, λειτουργεί σε αυτή την περίπτωση εναντίον του ποθητού αποτελέσματος, όχι υπέρ του. Οι τιμές εισαγόμενων αγαθών για την παραγωγή και την κατανάλωση δεν αλλάζουν... αλλά έτσι και αλλιώς μειώνεται το μέγεθος της αγοράς και της οικονομίας. Περιττό να πούμε ότι με κάποια από τα μέσα της εσωτερικής υποτίμησης (πλαφόν, επιβαλλόμενες μειώσεις κ.λπ.) ο ρυθμιστικός μηχανισμός των τιμών ξεχαρβαλώνεται και δημιουργούνται ένα σωρό στρεβλώσεις.

.

Αν είχαμε ένα ιδανικό μοντέλο θεωρητικής εσωτερικής υποτίμησης, που να προσεγγίζει κάπως τη νομισματική υποτίμηση, αυτό θα ήταν κάπως έτσι: Μια ημέρα, ένα βράδυ Κυριακής, θα έπρεπε να ανοίξουμε τις τηλεοράσεις μας και να δούμε τον πρωθυπουργό να μας ανακοινώνει, με το ύφος που συνηθίζεται σε αυτές τις περιπτώσεις, ότι προβαίνει σε εσωτερική υποτίμηση. Δηλ. ότι από το πρωί της Δευτέρας κάθε αναγραφόμενη τιμή στα καταστήματα και στα σούπερμάρκετ, κάθε μισθός, κάθε αμοιβή, κάθε τιμή υπηρεσιών κοινής ωφελείας, κάθε ενοίκιο, κάθε εσωτερικό ιδιωτικό και δημόσιο χρέος, κάθε φόρος που έχει ήδη καταλογιστεί, κάθε επιταγή, τα κοινόχρηστα, ο καφές, εκείνα τα δανεικά που χρωστάς στον Μήτσο, όλα μα ΟΛΑ τα εσωτερικά μεγέθη, κάθε νόμιμη και μαύρη/παράνομη αμοιβή, κάθε κατάθεση σε τράπεζα μειώνονται κατά το ποσοστό της εσωτερικής υποτίμησης που αποφασίστηκε.

.

Με κάποιο μαγικό τρόπο το κράτος θα πρέπει να το επιβάλλει αυτό καθολικά. Αλλά και πάλι, θα πρέπει να μπορεί παρακολουθήσει ποιες από τις αυξήσεις που θα γίνουν τις αμέσως επόμενες ημέρες οφείλονται σε πραγματικούς παράγοντες της αγοράς και δεν είναι απλώς αυτόματη αντίδραση των συμμετεχόντων στην οικονομία για να ανακτήσουν τις απώλειές τους από την εσωτερική υποτίμηση. Ίσως, πάλι, ακόμη και αν υπήρχε μαγικός τρόπος να επιβληθεί η εσωτερική υποτίμηση το πρωί της Δευτέρας, για να αποφευχθούν οι αυτόματες αυξήσεις τιμών επαναφοράς στα προηγούμενα επίπεδα, να πρέπει να επιβληθεί μια «περίοδος ψυγείου» κατά την οποία δεν θα επιτρέπεται καμία αύξηση για μια περίοδο, ας πούμε κάποιων εβδομάδων, για να παγιωθούν οι νέες τιμές – κάτι επίσης ουτοπικό, στρεβλωτικό και ακραίο, αφού η οικονομία δεν παγώνει, συνεχίζει να υφίσταται τις συνέπειες της διεθνούς οικονομίας και τιμών, τις επιδράσεις απειράριθμών παραγόντων όπως οι καιρικές συνθήκες στη γεωργία, που είναι ιδιαίτεροι σε κάθε περίπτωση. Κάπου εδώ χανόμαστε στο άπειρο.

.

Όλα τα παραπάνω αρνητικά και πολύ περισσότερα ισχύουν στην περίπτωση της Ελλάδας. Αυτό που ονομάζεται εσωτερική υποτίμηση είναι μια κοροϊδία. Έχουμε μείωση δημόσιων δαπανών, μείωση μισθών, μείωση συντάξεων, εξαθλίωση και φτώχεια, με ανεργία, και παράλληλα, όχι μείωση, αλλά αύξηση φόρων, αύξηση της αφαίμαξης της υγιούς οικονομίας, συμπίεση της κατανάλωσης. Κάθε λογικός άνθρωπος ένα πράγμα φέρνει στο μυαλό του, στασιμοπληθωρισμό, ο οποίος περιορίζεται κάπως μόνο από το γεγονός ότι έχουμε ένα σκληρό νόμισμα, και αυτό δείχνουν όλα τα στοιχεία αυτή τη στιγμή. Εξαθλίωση, φτώχεια και εκρηκτικές κοινωνικές καταστάσεις με αμφίβολα έως ανύπαρκτα θετικά αποτελέσματα πέραν της αμφίβολης αποτροπής μιας ενδεχόμενης χρεοκοπίας (αν δεν έχει ήδη συντελεστεί και δεν περιμένουν απλώς τη στιγμή που θα μας την ανακοινώσουν). Δεν ξέρω αν θα γλιτώσει το κράτος, αλλά αμφιβάλλω αν θα γλιτώσει η οικονομία και η κοινωνία.

.

Αυτό το οποίο συμβαίνει στην Ελλάδα δεν λέγεται εσωτερική υποτίμηση, λέγεται ίσως υποτίμηση της νοημοσύνης μας, λέγεται ίσως καρκίνος που έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο και κατατρώει τα πάντα.

..

Καλή τύχη.