Τρίτη, Μαΐου 08, 2007

Χρυσάφι από την Κίνα

ή εκεί όπου ο εικονικός κόσμος συναντά τον πραγματικό

Σήμερα, τίποτε δεν είναι αθώο, ούτε καν τα παιχνίδια.

Για να καταλάβετε όμως για ποιο πράγμα μιλάω, ξεκινώ από μια εξομολόγηση. Κάποιες φορές, μου αρέσει να παίζω ηλεκτρονικά παιχνίδια. Τους τελευταίους μήνες ασχολούμαι με το WoW (World of Worldcraft). Για όσους δεν έχουν επαφή με το αντικείμενο, πρόκειται για ένα παιχνίδι ρόλων, όπου ο παίκτης ελέγχει κάποιο χαρακτήρα (πολεμιστή, μάγο κ.λπ.) σε ένα κόσμο «φάνταζι», αλληλεπιδρώντας μέσω του Διαδικτύου με άλλους παίκτες, με πολλούς διαφορετικούς τρόπους (σχηματίζοντας ομάδες, φατρίες, μονομαχώντας, πολεμώντας σε διαφορετικές παρατάξεις, κάνοντας συναλλαγές κ.λπ.). Πρόκειται δηλαδή για ένα MMORPG (massive multiplayer online role-playing game).

Το παιχνίδι αυτό διαθέτει ένα εσωτερικό σύστημα αλληλογραφίας, ακόμη και spam. Κατά καιρούς λάμβανα και εξακολουθώ να λαμβάνω μηνύματα από διαφόρους που πωλούν εικονικά χρυσά νομίσματα, τα οποία χρησιμοποιούνται στο παιχνίδι για την αγορά διαφόρων τύπων εξοπλισμού, υλικών και αντικειμένων που βοηθούν τον παίκτη στην εξέλιξη του χαρακτήρα του. Με άλλα λόγια, ο παίκτης προτρέπεται να αγοράσει από κάποια τοποθεσία εικονικό χρήμα, έναντι αληθινού χρήματος (π.χ. 10 ευρώ για 100 εικονικά χρυσά νομίσματα), με την πιστωτική του κάρτα, το οποίο κανονικά θα αποκτούσε παίζοντας. Αφού γίνει η συναλλαγή, ο πωλητής στέλνει, μέσω του συστήματος αλληλογραφίας του παιχνιδιού, τα εικονικά χρήματα στον χαρακτήρα του παίκτη, ο οποίος με αυτό τον τρόπο εξοικονομεί χρόνο που θα δαπανούσε για να μαζέψει ο ίδιος το ποσό παίζοντας.

Ποτέ δεν κατάλαβα το νόημα αυτού του πράγματος και δεν μπήκα στον πειρασμό να κάνω κάτι τέτοιο. Ωστόσο, υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός παικτών από ανεπτυγμένες χώρες οι οποίοι είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν χρήματα σε τέτοιου είδους επιχειρήσεις που απασχολούν παίκτες σε πιο φτωχές χώρες (βλέπε κυρίως Κίνα) για να γλιτώσουν από τα πιο «βαρετά» σημεία του παιχνιδιού και να αποκτήσουν γρηγορότερα τον καλύτερο εξοπλισμό. Με άλλα λόγια, άνθρωποι που ζουν σε χώρες όπου ο χρόνος είναι ακριβός, αγοράζουν χρόνο πληρώνοντας ανθρώπους για να παίζουν ουσιαστικά για λογαριασμό τους σε χώρες όπου ο χρόνος είναι φθηνός. Ο όρος που χρησιμοποιείται στην αργκό των MMORPG για τους παίκτες που μαζεύουν εικονικά χρήματα ή άλλα αντικείμενα με σκοπό να τα μεταπωλήσουν, έναντι αληθινών χρημάτων, είναι (Chinese) gold farmers (σε ελεύθερη απόδοση, κινέζοι χρυσωρύχοι).

Στην πλειονότητά τους, όπως προανέφερα, αυτοί οι πωλητές χρυσού είναι επιχειρήσεις και όχι μεμονωμένοι παίκτες που κάνουν το κέφι τους βγάζοντας και μερικά χρήματα στην άκρη, αν και υπάρχει σε περιορισμένη κλίμακα και αυτό το είδος στον χώρο των MMORPG. Πρόκειται για επιχειρήσεις έντασης εργασίας (sweatshops), που απασχολούν εφήβους και νέους ανθρώπους, παρέχοντάς τους υπολογιστή και σύνδεση στο Διαδίκτυο, σε δωδεκάωρες βάρδιες, με χαμηλή αμοιβή, οι οποίοι, όχι σπάνια, σιτίζονται, ακόμη και κοιμούνται στο χώρο, με αυστηρές απαιτήσεις για ελάχιστη παραγωγικότητα (η οποία μετράται σε εικονικό χρυσό ή εικονικά αντικείμενα αξίας που μπορούν να πωληθούν κατευθείαν σε παίκτες ή μέσω του eBay κ.λπ.). Δεν ξέρω αν υπό αυτές της συνθήκες μπορεί ακόμη και κάποιος φανατικός των ηλεκτρονικών παιχνιδιών να εξακολουθεί να αντλεί κάποια ευχαρίστηση από ένα τέτοιο επάγγελμα. Βεβαίως, από την άλλη πλευρά, δεν μπορώ να μην σκεφθώ και κάτι άλλο που διάβασα, ότι, δηλαδή, εάν αυτοί οι άνθρωποι δεν έβγαζαν χρήματα με αυτό τον τρόπο, θα έκαναν κάτι άλλο, ίσως ακόμη πιο δυσάρεστο, σε ίδιες ή χειρότερες συνθήκες.

Η όλη υπόθεση γεννά αρκετούς ηθικούς προβληματισμούς. Προσωπικά, δεν θα αγόραζα ποτέ «χρυσάφι από την Κίνα» καθώς, πέραν των ηθικών λόγων και του ερωτήματος του πόσο ασφαλείς είναι αυτές οι συναλλαγές, θεωρώ ότι αυτό καταργεί την ουσία του παιχνιδιού και, κατ’ εμένα, το θέτει εκτός θεμιτού επιπέδου κόστους και εμπλοκής. Ωστόσο, βάζοντας στην άκρη όλα τα άλλα θέματα και αφήνοντας μόνο τα ηθικά ζητήματα, δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ για ποιο λόγο η αγορά από έναν Δυτικό ενός οποιουδήποτε «πραγματικού» προϊόντος (π.χ. ρούχου ή ηλεκτρικής συσκευής) που κατασκευάζεται στην Κίνα σε συνθήκες εργασίας που εμείς θεωρούμε απαράδεκτες διαφέρει ηθικά από την αγορά αυτού του εικονικού προϊόντος. Σίγουρα, βαραίνει σε αυτή την αξιολόγηση το γεγονός ότι ένα ρούχο είναι περισσότερο απαραίτητο για τη ζωή μας από μερικά εικονικά νομίσματα σε ένα παιχνίδι (αν και υπάρχουν αρκετά «πραγματικά» προϊόντα τα οποία επίσης δεν είναι απαραίτητα και κατασκευάζονται με παιδική εργασία ή σε άλλες απαράδεκτες για τους εργαζομένους συνθήκες).

Εν κατακλείδι, θα έλεγα, όσοι αρεσκόμεθα κάποιες φορές στα «μπλιμπλίκια», να παίζουμε με μέτρο και να αφήνουμε κατά μέρος τις υπερβολές. Επίσης, ας σκεφτόμαστε ότι ο τύπος που παίζει δίπλα μας και συμπεριφέρεται κάπως περίεργα μπορεί να μην περνάει τόσο καλά όσο εμείς. Ένα πάντως είναι βέβαιο, όσο περνάει ο καιρός, ο εικονικός κόσμος θα μας «αγγίζει» όλο και περισσότερο με όλο και πιο πραγματικούς τρόπους.

Αν θέλετε, δείτε και αυτό το ενδιαφέρον βιντεάκι, αν και νομίζω ότι παρουσιάζει τα πράγματα κάπως ωραιοποιημένα.

Εδώ τελειώνει η ανταπόκρισή μου από τον εικονικό κόσμο, ίσως να ακολουθήσουν και άλλες.

3 σχόλια:

ΓΑΪΔΑΡΑ είπε...

πολύ ενδιαφέρον το βιντεάκι αν και μου έβγαλε την ψυχή μέχρι να το δω... όπως το βλέπω εγώ το θέμα... κάποιοι που θέλουν να κερδίσουν χρήματα κρατούν "συντροφιά" σε κάποιους άλλους που είναι διατεθειμένοι να τα δώσουν αλλά δεν είναι διατεθειμένοι να καταλάβουν το γιατί... το ονομάζουν ψυχαγωγία γιατί η αποξένωση και η μοναξιά είναι βαριές κουβέντες και ίσως ταμπού... αν ακούγομαι ακραία συγνώμη... αλλά αυτό πιστεύω... και το λέω γιατί μου θυμίζει τα fora σε δύο εκ των οποίων κάποτε συμμετείχα ΜΟΝΟ και ΜΟΝΟ γιατί ένιωθα μόνη... ήταν μια φάση της ζωής μου που λυπάμαι που την πέρασα έτσι... γιατί βρήκα καταφύγιο σε ένα μέσο που ούτε άμμεσο είναι, όπως οι υποστηρικτές του θέλουν να το παρουσιάζουν, ούτε ιαματικό... απλάμια κρυψώνα... και αυτά τα παιχνίδια για μένα είναι μια τέτοια μορφή παρέας...

Lion είπε...

Καλημερα,
δεν εχω πολυ χρονο, η κουβεντα ειναι μεγαλη. Αν ενδιαφερεσαι, ενημερωσου γυρω απο το second life. Ειναι (υποτιθεται) ενας εικονικος κοσμος, οπου διαφορα αβαταρς κανουν διαφορα πραγματα. Κυριως σεξ και κατα δευτερο λογο αγοραπωλησιες εικονικων αγαθων (σπιτια, αυτοκινητα, οικοπεδα, υπολογιστες και - προφανως - σεξουαλικα βοηθηματα).

Τον τελευταιο καιρο εχουν δημιουργηθει νομικα προβληματα, καθως μερικοι εχουν αγορασει / πουλησει οικοπεδα που δεν τους ανηκαν. Το προβλημα ειναι, οτι το "οικοπεδο" υπαρχει μονο στην μνημη του σερβερ.

Επισης μερικοι ανωμαλοι κανουν (εικονικο) σεξ με (εικονικα) παιδια. Το διλημμα του νομοθετη ειναι, οτι δεν μπορει να τιμωρησει καποιον επειδη εβαλε μερικα πιξελ να κινουνται πανω-κατω στην οθονη. Απο την αλλη μερια, ολα σ' αυτο το παιχνιδι μεταφερονται αργα η γρηγορα και στην πραγματικοτητα.

Μπαχαλο ταχουμε κανει μου φαινεται. Σε οτι αφορα εμενα, δεν εχω παιξει ποτέ ουτε 1 παιχνιδι σε υπολογιστη. Προτιμω το real life :-)

Περαστικός είπε...

Καλημέρα Γαϊδάρα, δεν ξέρω ακριβώς το εννοείς με την αναφορά σου σε κάποιους που κρατούν συντροφιά, αλλά στο παιχνίδι δεν υπάρχει έλλειψη παικτών, υπάρχουν εκατομμύρια παίκτες σε όλο τον κόσμο. Αυτό το οποίο προσφέρουν οι συγκεκριμένοι παίκτες στους οποίους αναφέρομαι είναι μια συγκεκριμένη υπηρεσία, εικονικό χρήμα, μάλιστα, αυτοί οι παίκτες είναι οι λιγότερο κοινωνικοί, καθώς βρίσκονται στο παιχνίδι για να κάνουν κάτι πολύ συγκεκριμένο και μάλλον επαναλαμβανόμενο. Καταλαβαίνω την αρνητική στάση σου, προσωπικά το θεωρώ ως έναν τρόπο ψυχαγωγίας, καλύτερο από την τηλεόραση, καθώς είναι αλληλεπιδραστικός και απαιτεί κοινωνικές δεξιότητες, καθώς η επικοινωνία και η συνεργασία με άτομα από άλλες χώρες είναι αναγκαία για να προχωρήσει κάποιος στο παιχνίδι, μπορώ να πω μάλιστα ότι σε «σπρώχνει» να επικοινωνήσεις, βεβαίως, δεν το θεωρώ ως κάτι δημιουργικό και για αυτό, μερικές φορές, έχω κάποιες ενοχές όταν ασχολούμαι λίγο παραπάνω από όσο υπολόγιζα. Μια αίσθηση που είχα έντονα όταν έπαιξα τις πρώτες φορές ήταν ότι σε τέτοιους εικονικούς χώρους διαμορφώνονται νέες αντιλήψεις για πράγματα και ιδέες που θα δούμε να εμφανίζονται και να εξελίσσονται σε μερικά χρόνια. Υπάρχει μια δυναμική σε αυτά τα πράγματα που υπερβαίνει τα όρια του παιχνιδιού. Ένας πρόσθετος λόγος για τον οποίο ασχολούμαι είναι η επιθυμία μου να διατηρώ επαφή με αυτές τις εξελίξεις.

Καλημέρα Dralion, γνωρίζω για το Second Life. Μπορώ να σου πω μάλιστα ότι στο παιχνίδι αυτό έγινε η πρώτη εικονική διαδήλωση όταν το κόμμα του Λεπέν άνοιξε εικονικά γραφεί κατά τις πρόσφατες εκλογές στη Γαλλία, τα οποία αναγκάστηκε να κλείσει όταν στο χώρο συνέρεαν μαζικά διαμαρτυρόμενοι παίκτες που πετούσαν πυροτεχνήματα (κάτι άκουσα για εικονικά γουρουνάκια-παιχνίδια που έσκαγαν). Πολλά άλλα κόμματα επίσης είχαν ανοίξει εικονικά γραφεία και έκαναν εικονική αφισοκόλληση! Ακόμη πιο πρόσφατα, ένα πανεπιστήμιο οργάνωσε στο παιχνίδι μια εικονική διάλεξη με συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο. Μεγάλη συζήτηση πράγματι. Για το άλλο θέμα που αναφέρεις, το παιχνίδι που παίζω εγώ έχει όριο ηλικίας 12+ και έχει μια αυστηρή πολιτική σε τέτοια θέματα, αντιθέτως, νομίζω ότι το Second Life απευθύνεται αυστηρά σε ενήλικους και δεν πρέπει να συμμετέχουν σε αυτό παιδιά.