Κυριακή, Οκτωβρίου 30, 2011

Τρίτη, Οκτωβρίου 25, 2011

Η βία ως τιμωρία


Η βία δεν μπορεί να είναι ποτέ αποδεκτή τιμωρία, ανεξαρτήτως του τι έχει κάνει κάποιος . Η υπόσταση ενός ανθρώπου είναι ανεξάρτητη των πράξεών του. Οι πράξεις μας ανήκουν στο πεδίο των φαινομένων και υπόκεινται στους νόμους της αιτιότητας (ακόμη και αν είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτή αυτή η αιτιότητα), η ύπαρξή μας ανήκει στο πεδίο του είναι, του όντος. Η βία και η θανάτωση, λοιπόν, δεν μπορούν να είναι ποτέ αποδεκτές σε μια πολιτισμένη κοινωνία ως ποινές, καθώς τιμωρούν το ον. Δεν πρέπει λοιπόν να ασκούμε ποτέ βία; Δεν λέω αυτό, η βία είναι η έσχατη λύση στο βαθμό που απαιτείται για να διακόψεις την αδικοπραξία εν τη τελέσει της. Ως ποινή, αποδεκτά είναι μόνο τα αναγκαία μέτρα για να μην έχει ο παραβάτης τη δυνατότητα - ή τη θέληση - να επαναλάβει την πράξη του, μέσω του περιορισμού ή/και, ιδανικά, μέσω του σωφρονισμού.

Γνωρίζω ότι μέρος της κοινωνίας περιμένει από την ποινή ανταπόδοση, εκδίκηση, δικαίωση, την ικανοποίηση κάποιου περί δικαίου αισθήματος. Αυτά τα πράγματα είναι φενάκη. Ο άνθρωπος είναι ένα φυσικό φαινόμενο όπως όλα τα άλλα. Όπως έγραψα και παραπάνω, υπακούει στους νόμους της αιτιότητας. Έννοιες στις οποίες βασίζονται οι κοινωνίες μας, όπως δικαιοσύνη, ευθύνη, καλό και κακό, είναι επινοήσεις για την αναπλήρωση της ανθρώπινης αδυναμίας να κατανοήσει την ανώτερη τάξη ή να αποδεχθεί την αταξία, αντικαθιστώντας τη με απλοϊκά παραμυθάκια. Ως φαινόμενα είμαστε, όπως κάθε άλλο φαινόμενο, απλώς μορφές, σχήματα, χρώματα, κίνηση, ήχος… βιολογικά συστήματα που τροφοδοτούνται με ενέργεια από τον ήλιο και αφού λάβουν την οριστική τους μορφή φθίνουν υπακούοντας στον αδυσώπητο νόμο της εντροπίας που τόλμησαν να αψηφήσουν για λίγο, επιστρέφοντας στο άμορφο και στο ασχημάτιστο. Αν υπάρχουν κάποια περιθώρια ελευθερίας, όπως και αν εννοηθούν αυτά, ειρωνικά, αυτά διεκδικούνται μόνο αφού φτάσουμε σε αυτή την παραδοχή, όσο αναζητούμε ερμηνείες και μύθους και θεωρούμε εαυτούς φορείς κάποιας θείας θέλησης, ιστορικού γίγνεσθαι και δεν ξέρω τι άλλο, θα είμαστε απλώς ένα φυσικό φαινόμενο, μια κατολίσθηση, κοτρόνια.

Το σώμα του στυγνού δικτάτορα που κακοποιείται από τον όχλο δεν είναι λιγότερο αξιολύπητο από το σώμα ενός αθώου που κακοποιείται. Θα τσινήσουν πολλοί, αλλά ένοχη είναι μόνο η σκέψη, ο νους, και ο νους είναι απλώς ένα φαινόμενο. Το ον, ο πυρήνας της ύπαρξης, είναι πάντα αθώο, ουδείς εκών κακός. Είναι άλλο πράγμα η μάχη, άλλο το λυντσάρισμα και η εν ψυχρώ εκτέλεση, ακόμη και αν αυτή έχει τη νομιμοποίηση μιας δικαστικής απόφασης.

Είμαστε, ακόμη, όλοι παιδιά που παίζουν, τρέχουμε κυνηγώντας το ένα το άλλο στην αυλή του νηπιαγωγείου φωνάζοντας «Μπανγκ! Μπανγκ!»

Ο άνθρωπος είναι τραγικός.

Αν θέλουμε να ζήσουμε κάποτε σε έναν κόσμο σχετικής ειρήνης, αυτή είναι μια αναγκαία συνειδητοποίηση. Διαφορετικά, με όλο αυτό το κυνήγι της δικαιοσύνης, θα ζούμε σε ένα κόσμο αυξανόμενης αδικίας, βίας και πολέμου.

Είδατε του διαδηλωτές να χτυπιόνται μεταξύ τους στην Πλατεία Συντάγματος; Με πόσο δίκαιο και πεποίθηση ξεχείλιζαν και οι δύο πλευρές… ίσως πιθανά σπέρματα για άλλο ένα αιματοκύλισμα. Παρατάξεις, πλευρές, αφορμές, ιδέες, θρησκείες, ελάχιστη σημασία έχουν.

Ίσως να χρειαζόμαστε λίγο υγιή μηδενισμό.

Το νοσηρό κλίμα αυτών των ημερών μόνο τα σκοτεινά αριστουργήματα του Γκόγια συλλαμβάνουν.

Πέμπτη, Οκτωβρίου 20, 2011

Στρατηγοί της καρπαζιάς


Αρέσκονται οι κυβερνώντες στις παρομοιώσεις περί πολέμου. Αυτό που αποσιωπούν είναι η τύχη των στρατηγών που το μόνο που έχουν να επιδείξουν είναι ήττες:

Αντικαθίστανται/εκπαραθυρώνονται με συνοπτικές διαδικασίες.

Παρασκευή, Οκτωβρίου 14, 2011

Τα λάθος σπασμένα αβγά, η λάθος ομελέτα


Γράφω με αφορμή αυτό το κείμενο, το οποίο θα ευχόμουν να διαβάσουν οι Έλληνες πολιτικοί και πολλοί άλλοι που ζουν στον κόσμο τους και, κρίνοντας ίσως εξ ιδίων τα αλλότρια και τα γενικά, νομίζουν ότι έκτακτες εισφορές, φόροι και χαράτσια σημαίνουν απλώς λιγότερες πολυτέλειες, πιο απλή ζωή και «έλα μωρέ τώρα ποιος πεινάει» καθώς και ότι περίπου όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι μεγαλοεισοδηματίες που φοροδιαφεύγουν.

Λοιπόν, για πολλούς ανθρώπους αυτά τα μέτρα σημαίνουν χαμό, καταστροφή, ίσως ακόμη και αίμα και θάνατο, ενώ η χρεοκοπία και η καταστροφή γίνονται για ορισμένους τρέχουσα πραγματικότητα, ακριβώς εξαιτίας αυτών των μέτρων.

Από την άλλη μεριά, ο ανορθολογισμός και η προκλητική ασυλία των παιδιών του συστήματος, των συντεχνιών, ζει και βασιλεύει. Κάποιοι μας θάβουν στα σκουπίδια ατιμώρητοι (ξέρω τι λέγεται, αλλά να δούμε στην πράξη), κάποιοι φοιτητές και μαθητές θεωρούν φυσικό και δημοκρατικό δικαίωμά τους να αποκλείουν τους άλλους μαθητές και φοιτητές (τα φυτά) από το δικαίωμα στην εκπαίδευση, να ξυλοφορτώνουν τους διαφωνούντες και να κρατούν φυλακισμένους τους καθηγητές τους στα γραφεία τους όταν δεν τους κάνουν τα χατίρια.

Η παλαβομάρα και η αλητεία πάνε σύννεφο και συγκυβερνούν.

Ποια στάση πρέπει να τηρήσει ένας στοιχειωδώς λογικός άνθρωπος; Με ποια πλευρά να ταχθεί; Από τη μία η Σκύλα της ανάλγητης φορομπηχτικής και από την άλλη η Χάρυβδη της συνδικαλοσυντεχνιοαλητοπαλαβομάρας. Στην πραγματικότητα, φυσικά, πρόκειται για τις δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος. Να την πληρώσουν όλοι οι άλλοι, όλοι οι απέξω, εκτός από τα καλόπαιδα/κωλόπαιδα.

Μετά, κάποιοι απορούν γιατί η κοινωνία δεν εξεγείρεται. Ίσως διότι πολύς κόσμος έχει πάρει πρέφα το παιχνίδι και δεν βλέπει ακόμη κάποια συγκροτημένη εναλλακτική διέξοδο, ενώ παράλληλα βυθίζεται στην απελπισία. Οι μεν μας θέλουν για να μας αρμέγουν και να συντηρούν την πελατεία τους, οι δε προσπαθούν να πλασαριστούν ως κοινωνικοί αγωνιστές ενώ είναι μέρος ακριβώς αυτής της πελατείας. Οι μεταξύ τους συγκρούσεις δεν είναι παρά το παζάρι, (- Δώσε τόσα και δικό σου - Όχι, κόψε κάτι - μα δεν βλέπεις; Με πιέζουν οι απέξω.). Όσο για τους υπόλοιπους, είμαστε το εμπόρευμα.

Ούτε τα μέτρα μπορώ να αποδεχθώ, αλλά, λυπάμαι, ούτε και να επαναστατήσω για τα κεκτημένα ΣΑΣ.

Δεχθείτε ότι θα πρέπει επιτέλους αυτός ο τόπος να κυβερνάται με κάποια στοιχειώδη λογική, ότι η τράπουλα θα πρέπει να ξαναμοιραστεί, ότι δεν είναι δυνατόν ο δημόσιος υπάλληλος και να είναι μόνιμος και να αμείβεται καλύτερα από τον ιδιωτικό, και να είναι υπεράνω αξιολόγησης. Δεχθείτε, ότι δεν μπορεί η τίμια εργαζόμενη υπάλληλος του δημοσίου ή των ΔΕΚΟ με τον παχυλό μισθό να παίρνει δύο μήνες άδεια τοκετού μετ’ αποδοχών και η «κλέφτρα», επί ξύλου κρεμάμενη ελεύθερη επαγγελματίας που γέννησε να πρέπει να συνεχίσει να πληρώνει το ΤΕΒΕ έναντι ενός εξευτελιστικού ποσού που την αναγκάζει να συνεχίζει να εργάζεται κανονικά από την επόμενη εβδομάδα και μετά τα συζητάμε. Δεν μπορεί η ανύπανδρη κόρη αποθανόντος δημοσίου υπαλλήλου να λαμβάνει ισοβίως σύνταξη (τι είδους νόμοι του 19ου αιώνα είναι αυτοί; Έχει ακούσει κανένας για τη χειραφέτηση της γυναίκας;) και η άλλη να πετιέται στο δρόμο γιατί αδυνατεί να πληρώσει τα χαράτσια και την εισφορά αλληλεγγύης που συντηρεί την αργοσμισθία της πρώτης! Είναι αυτό κοινωνικό συμβόλαιο;! Και ναι, είναι καιρός να αντικρύσουμε την πραγματικότητα ότι τα παράλογα κεκτημένα και η αυθαιρεσία του ενός είναι το ξεζούμισμα και η καταπίεση που υφίσταται ο άλλος.

Ποτέ πριν η παρανομία και η έλλειψη σεβασμού απέναντι σε αυτό το κράτος δεν έμοιαζε, όχι απλώς ελκυστική, αλλά και αναγκαία για να διαφυλάξει κάποιος την αξιοπρέπειά του.

Τα γράφω αυτά αισθανόμενος πλέον όχι πολίτης, αλλά δουλοπάροικος του ελεεινού ελληνικού φέουδου και προτεκτοράτου που έχει το θράσος να αυτοαποκαλείται δημοκρατία.

Εννοείται πως, παρά την όποια παραπομπή, το κείμενο αυτό απηχεί αποκλειστικά δικές μου απόψεις και ερμηνείες.

Δευτέρα, Οκτωβρίου 10, 2011

Χαμένος στο διάστημα


Όταν ήμουν πολύ μικρός μου άρεσε να χώνομαι σε μικρούς χώρους, κάτω από γραφεία, σε ντουλάπες, μέσα σε κούτες, και να φαντάζομαι ότι βρίσκομαι στο πιλοτήριο ενός διαστημοπλοίου με πλήρωμα μόνο τον εαυτό μου, μοναχικός ταξιδιώτης του διαστήματος. Το διαστημόπλοιό μου ήταν αυτάρκες και μπορούσε να με συντηρήσει για όλη μου τη ζωή, παρέχοντάς μου όλα όσα θα χρειαζόμουν. Το πιλοτήριο διέθετε μια μεγάλη διαφανή καλύπτρα και όλη μου η αποστολή ήταν να περιπλανιέμαι για πάντα στο άπειρο, με σκοπό να θαυμάζω, να θαυμάζω τα νεφελώματα, τα πλανητικά συστήματα, τα άστρα, τους γαλαξίες, απόκοσμα τοπία που η ανθρώπινη φαντασία δεν μπορεί καν να συλλάβει και που γεμίζουν την ψυχή με θάμβος και δέος.

Υποθέτω ότι το διαστημοπλοιάκι μου αψηφούσε τη θεωρία της σχετικότητας και τους νόμους της φυσικής, κινούμενο με ασύλληπτες ταχύτητες μέσα στο σύμπαν, υπακούοντας μόνο στους νόμους της παιδικής φαντασίας. Ποιο ήταν το έναυσμα για αυτές τις φαντασιώσεις σε τόσο μικρή ηλικία; Ίσως ένα παιδικό εικονογραφημένο βιβλίο αστρονομίας που μου είχε δώσει ο πατέρας μου, σε συνδυασμό με τις πρώτες τηλεοπτικές σειρές επιστημονικής φαντασίας στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Κάποιες τάσεις φυγής και ο εσωστρεφής χαρακτήρας μου μπορεί να έπαιξαν επίσης το ρόλο τους.

Τα θυμήθηκα αυτά κάποια στιγμή αυτές τις μέρες και χαμογέλασα με αυτές τις παιδικές φαντασιώσεις. Έπρεπε να μεγαλώσω για να καταλάβω πόση αλήθεια έκρυβαν, καθώς αυτό ακριβώς είμαστε, μοναχικοί ταξιδιώτες του απείρου, μέσα σε μαγευτικά και απόκοσμα τοπία. Πού είναι το πλήθος; Πού είναι οι άλλοι; Πού είναι το πεζό και το συνηθισμένο; Παντού ένα μόνο εγώ, πανδαισία των αισθήσεων και το απέραντο κενό να σε γεμίζει με δέος και θαυμασμό. Αρκεί η συνειδητοποίηση για να αποκτήσεις το δικό σου διαστημόπλοιο.

Και κάτι επείγον, εδώ.

Τρίτη, Οκτωβρίου 04, 2011

Το μνημείο του αγνώστου ζώου

Ίσως να είναι σημάδι ότι η ανθρωπότητα έχει αρχίσει να προοδεύει όταν σε κάθε πρωτεύουσα θα υπάρχει και ένα μνημείο «του άγνωστου ζώου», του ζώου που μας έθρεψε, του ζώου που μας προστάτεψε, του ζώου πάνω στο οποίο κάναμε πειράματα για να βρούμε φάρμακα που μας έσωσαν, του ζώου στο οποίο κάναμε πειράματα για να βρούμε ασφαλή καλλυντικά για να στολίσουμε τη ματαιοδοξία μας και την εσωτερική μας ασχήμια, του ζώου που βασανίσαμε και κακοποιήσαμε για τους ανούσιους ή ανόσιους σκοπούς μας ή απλώς από σαδισμό, επειδή δεν μιλάει, επειδή είναι ανυπεράσπιστο και στο απόλυτο έλεός μας, του ζώου χωρίς το οποίο δεν θα υπήρχαμε.

Σήμερα ήταν η παγκόσμια ημέρα των ζώων. Τι αξία έχουν τέτοιες μέρες; Δεν ξέρω. Ξέρω όμως ότι δεν μου άρεσαν τα σημερινά αστεία και συνειρμοί των διαφόρων γελοίων σατιρικών και κωμικών σχολιαστών των ΜΜΕ που, κάνοντας φτηνά αστεία, συνέδεαν τη μέρα αυτή με τους αθλίους που μας κυβερνούν οδηγώντας μας στον όλεθρο.

Ας μην ξεχνάμε ότι, αν θέλουμε να κυριολεκτούμε, την ημέρα των ζώων κανονικά γιορτάζουμε όλοι μας, καθώς το ανθρώπινο είδος ανήκει στα ζώα. Η λέξη ζώο δεν θα έπρεπε να είναι βρισιά και την ημέρα των ζώων δεν τιμώνται τα τέρατα. Για αυτούς που μας κυβερνούν και καθορίζουν τις τύχες αυτού του κόσμου, ας οριστεί κάποια ημέρα των τεράτων.

Μερικές φορές σκέφτομαι ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε τέρατα.

Και καλοκαιρνός Λάρι: